Molenzorg
navigatie Orp-le-Grand (Orp-Jauche), Waals-Brabant
Foto van <p>Moulin de Maret<br />Moulin Verbiest</p>, Orp-le-Grand (Orp-Jauche), Foto: Will Urselmann, Maastricht, dec. 2010 | Database Belgische molens © Foto: Will Urselmann, Maastricht, dec. 2010

Moulin de Maret
Moulin Verbiest

rue du Chemin de Fer 4
1350 Orp-le-Grand (Orp-Jauche)

Maret
op de Kleine Gete
kadasterperceel B54

50.712826, 4.998683 (Google Maps)
Nagelmackers Olivier
Voor 1278, o.m. herbouwd na 1404 / 1863
Onderslag watermolen
Korenmolen
Bakstenen gebouw: in het verlengde van het woonhuis
Overdekt metalen onderslagrad (diameter 6 m)
Twee steenkoppels
Vrij goed
---,
Niet beschermd
Geen
Op aanvraag (e-mail: bernagel@skynet.be)

Beschrijving / geschiedenis

Construits en retrait de la rue, en bordure de la Petite Gette, les moulin et corps de logis en briques peintes et calcaire de Héron s'alignent le long d'une cour rectangulaire. L'immense roue à eau de dessous est protégée par un caisson de maçonnerie. Les meules et le mécanisme sont intact.

Le moulin de Maret ou Moulin Verbist est au moins aussi ancien que celui d'Orp-le-Grand. Il est lui aussi cité dans un document de 1278. Il comptait alors parmi les biens de l'abbaye Saint-Laurent de Lége. Il fut détruit en 1403. Reconstruit quelques années plus tard, il passa alors au chapitre de Saint-Barthélémy de Liége. Le bâtiment qui avait été emporté par les eaux au XVIIe siécle fut restauré avant d'être aliéné par les chanoines. Vers 1745, Alexandre Legrand qui en avait alors la propriété, le vendit à Guibert de Hemptinne. Au début du XIXe siécle, Eugéne-Joseph Mottart de Grand-Hallet propriétaire du bien, le loua à un certain Lesage auquel François de Hemptinne semble avoir succédé comme "meunier de Maret". Plus tard, le moulin fut acquis par la famille Pirard qui le donna en location d'abord à Bartholomé puis à Louis Lesage. Reconstruit en 1863.

Aprés la premiére guerre mondiale, le moulin racheté par un certain Van de Kerkhoven fut utilisé à la mouture du sable. En 1923, la famille Verbiest en fit l'acquisition et lui rendit sa fonction de moulin à farine.

Le moulin a tourné à l'eau jusqu'en 1976. Le droit d'eau lui a été retiré suite à l'envasement de la Gette (très probablement due au remembrement) et il a tourné au moteur diesel jusqu'en 1986. 

La famille Scoufflaire a racheté le moulin aux Verbist en 1991 et l'a revendu en 2003 à Olivier Nagelmackers.

Aujourd'hui, le mécanisme du moulin existe toujours et la roue à aubes est encore en place mais elle n'est malheureusement plus visible car on l'a enfermée dans un caisson en maçonnerie. Construits en retrait de la rue, au bord de la riviére la Petite Gette, les bâtiments actuels en briques peintes et calcaire qui datent de 1830 s'alignent le long d'une cour rectangulaire pavée. Au fond de celleci, l'habitation se prolonge à gauche par le moulin. Quelques annexes, dont certaines ont été récemment modifiées, complétent l'ensemble.

Propriétaires depuis 1830:
- avant 1834, propriétaire: de Hemptinne Paul Jacques Joseph, agriculteur à Orp-le-Grand
- 30.08.1837, vente: de Hemptinne Louis Clément, notaire à Jauche (onderhandse akte)
- 01.10.1842, vente: Mottart-Nihoul Eugène Joseph, agriculteur à Petit-Hallet (notaire Hallac)
- na 1863, héritage: de weduwe (décès de Eugène Mottart)
- 18.05.1869, partage: Mottard-Nihoul Eugène, la veuve (1/2 volle eigendom et 1/2 usufruit) et les enfants (1/2 naakte eigendom) (notaire Dechamps)
- 26.05.1873, vente: Pirard-Hamoir Jean François Joseph, propriétaire à Orp-le-Grand (notaire Dechamps)
- 31.12.1891, donation: Pirard-Dechentinnes Henri, propriétaire à Orp-le-Grand (notaire Dechamps)
- 21.07.1900, héritage: la veuve et les enfants (décès de Jean Henri Pirard)
- na 1918: vente: Van de Kerkhoven ("mouture du sable")
- 1923, vente: Verbiest (devenu à nouveau "moulin à farine")
- tot 1991: la famille Scoufflaire
- 1991, vente: la famille Verbist
- 2003, vente: Nagelmackers Olivier

---------------------------

De Moulin de Maret is een watermolen met metalen bovenslagrad is gelegen aan de rue du Chemin de Fer 4, gehucht Maret, op de Kleine Gete, in het noorden van de gemeente, op 64,35 meter boven de zeespiegel.

De molen bestond al in 1278 en bracht toen 57 mudden graan op. Hij werd in 1376 verpacht voor 32 mudden graan en in 1388 voor 30 mudden graan.

Was verdwenen in 1403-1404. Werd wederopgebouwd door Jean Simon de Maret en kwam later in het bezit van het kapittel van Sint-Bartholomeeus te Luik. Werd meegerukt door het water, maar nogmaals wederopgebouwd. Het bedrijf werd door de kannuniken waarschijnlijk verkocht want rond 1745 werd een molen gelegen te Maret, door Alexandre Legrand afgestaan aan Guibert de Hemptinne en zijn vrouw Marie-Joséphe Englebert.

In 1901 werd een motor geplaatst, maar er werd ook nog met waterkracht gemalen. De molen werd in 1863 herbouwd.

Na de eerste wereldoorlog werd de molen door Van de Kerkhoven aangewend om zand te malen. De familie Verbiest, eigenaar sinds 1923, maakte er terug een korenmolen van.

De molen werkte nog met waterkracht tot in 1976. Na een overstroming van de Gete werd het waterrecht ingetrokken. Er werd nog verder gemalen met een dieselmotor tot in 1986.

Het metalen onderslagrad (diameter 6 m) wordt beschermd door een bakstenen gebouwtje.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Ouvrages
- Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 7: arrondissement Nijvel (F-O)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1998, p. 74-75.
- M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.

Messages
Olivier Nagelmackers, Orp-le-Grand (propriétaire du moulin), 15.12.2017.

 

Overige foto's

transparant

<p>Moulin de Maret<br />Moulin Verbiest</p>

Foto: Robert Van Ryckeghem, 18.10.2005

<p>Moulin de Maret<br />Moulin Verbiest</p>

Foto: Jean-Paul Vingerhoed

<p>Moulin de Maret<br />Moulin Verbiest</p>

Foto: Robert Van Ryckeghem, 18.10.2005

<p>Moulin de Maret<br />Moulin Verbiest</p>

Foto: Robert Van Ryckeghem, 18.10.2005

<p>Moulin de Maret<br />Moulin Verbiest</p>

Foto: Robert Van Ryckeghem, 18.10.2005


Laatst bijgewerkt: zaterdag 16 december 2017
Stuur uw teksten over deze molen
Stuur uw foto's van deze molen
  

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in databasezoek op provincieStuur een e-mail over molen <p>Moulin de Maret<br />Moulin Verbiest</p>, Orp-le-Grand (Orp-Jauche)homevorige paginaNaar Verdwenen Molens