De Vlaagtmolen of Branders molen is een stenen bergmolen aan de noordwestzijde van de Oude Tieltstraat, tussen de huisnummers 80 en 82, op 1,6 kilometer ten zuidwesten van de kerk van Ruiselede.

Oorspronkelijk stond hier een houten korenwindmolen. Deze bestond al in 1368. Hij behoorde als banmolen bij de heerlijkheid van Vlaagt (cf. Abeelstraat nr. 37), die in het bezit van de Ridders van Malta was. 

De benaming "Vlachtmolen" komt verscheidene keren voor:
- in 1457: "den thieltwech die comt van den vlaechtmeulen ende loopt te vigghezele waert".
- in 1549 in de Dischrenten van Ruiselede.

In 1557 werd hij verpacht aan Gaulthier de Temmerman, In 1571 vinden we (bij de eigenaars onder Axpoele) Jan van Renterghem als bezitter van de "Vlacht Meulen" met de wallen. In 1613 hielden Jan van Daele en Gillis van Renterghem de molenwal en den "Vlacht Meulen" in cijns. In en straatschouwing van 1764 duikt de naam "Vlaeghtmeulen" driemaal op.

 We zien de molen aangeduid op:
- figuratieve kaart van de Kortrijkse landmeter P.J. Lemajeur in 1774 (als een staakmolen op teerlingen)
- Ferrariskaart (ca. 1775), met het bruin symbool van een staakmolen op teerlingen
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844), met enkel de molenwal
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met het algemeen windmolensymbool en met de benaming "Vlaegt Molen".
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Op 3 mei 1867 werd de houten molen afgebroken door eigenaar Minnaert. Op 29 juni 1867 draaide de nieuwe stenen grondzeiler voor het eerst. Het timmerwerk werd gedaan door Henri Verhalle. Het binnenwerk was dat van de voorgaande staakmolen.

De roeden waaiden af in de novemberstorm van 1940.  De Duitsers lieten de molen in 1941 onttakelen. Het vangwiel en bijhorend kamwiel werden in 1941 door molenaar Gerard Billiet voor zijn eigen Knokmolen aangekocht. De Vlaagtmolen werkte verder met een dieselmotor. In 1942 werd hij door de Duitsers aangeslagen en intgericht als uitkijkpost met ontvangst- en zendinstallatie. Op 1 januari 1943 werd de toegang tot molen en wal verboden. Binnenin was een woonst ingericht voor soldaten. De molen werd ondermijnd en met prikkeldraad omgeven. Het was in deze molen dat Amerikaanse piloten - na een noodlanding in de omgeving op 15 augustus 1944 - gevangen werden gehouden.

Bij de Duitse aftocht op 2 september 1944 vernielden de Duitsers het interieur.

De laatste molenaar was Alphonse De Brander, overleden in 1974.

Momenteel blijft nog steeds de romp zonder kap over. De huidige eigenaar, Martin De Poorter, houdt van zijn molen en herstelt op eigen kosten de funderingen en voert ook ander renovatiewerk uit. De molen is niet beschermd als monument, maar wel vastgesteld als bouwkundig erfgoed.

Bouwkundige beschrijving (Agentschap Onroerend Erfgoed)
Bruinbakstenen, conische molenromp van bovenkruier met benedenverdieping, eerste zolder, tweede zolder en kapzolder. Rondboogvormige muuropeningen met omlopende fijne waterlijst. Kleine rondboogvormige beeldnis boven de ingang.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Claerhout Josephus, molenaar te Ruiselede
- 1836, eigenaar: Van Maldeghem-Desutter Augustus, molenaar te Ruiselede
- 19.12.1854, verkoop: Desutter Augustinus, landbouwer te Aalter (notaris Van Outrive)
- later, erfenis: de erfgenamen (ovelrijden van Augustinus Desutter)
- 10.01.1889, verkoop: Van Oost-De Sutter Emile, landbouwer te Ruiselede (notaris Geersens)
- 08.07.1917, erfenis: en de kinderen (ovelrijden van vrouw De Sutter)
- 15.09.1919, verkoop: De Brander-Herman Alphons, landbouwer te Ruiselede (notaris Demûelenaere - graanwindmlen in steen)
- 21.03.1971, erfenis: en de kinderen (overlijden van voruw Herman)
- 13.06.1974, erfenis: de kinderen (overlijden van Alfons De Brabander)
- 24.08.1974, afstand: Lancriet-De Brander Omer Alfons, handelaar te Ruiselede (notaris Verhaeghe)
- 01.02.1989, erfpacht (voor 89 jaar) De Poorter Martin Joseph Cyriel, tekenaar te Oostkamp (notaris Verhaeghe - magazijn in metselwerk, zijne voorheen onderbouw van een molen)

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven en landkaarten
- Rijksarchief Gent, Kaarten en Plans, nr. 1585 (figuratieve kaart van de Kortrijkse landmeter P.J. Lemaieur, 1774)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken
A. Braet, "De familie Braet: daar bij de molens…", in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 1, 1984, p. 27-34.
A. Braet, "Ruiselede in moeilijke tijden (1550-1600). Sociaal-economische schets", in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 18, nr. 3, 2001, p. 124.
M. Braet, "Petrus Judocus De Muynck en zijn nageslacht, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 18, nr. 2, 2001, p. 95.
Luc Devliegher, "De molens in West-Vlaanderen", Tielt/Weesp, 1984, p. 356-357 (Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, 9);
Geert Deguffroy, "Ruiseleeds Molenrepertorium", in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 14, 1997, nr. 2, p. 43-95 (91-93).
G. Deguffroy & J. Depredomme, "Ruiseleedse plaatsnamen", in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 10, nr. 4, 1993, p. 170.
 J. Vangaver, "Een stukje molenhistorie uit Ruiselede", in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXXI, 1959-1960, p. 277-279;
R.D., "De molens te Ruiselede", in: De Zondag, 27 april 1957;
R.D., "Molens van Ruiselede vroeger en nu", in: De Zondag, 28 april en 5, 12 en 19 mei 1972;
Paul Vandepitte & Jaak Billiet, "Tielt en de Molenlandroute: een historisch-toeristische verkenning", Tielt, De Roede van Tielt, 1973, 136 p., ill.
H. Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten P-R", Rotem, 2001.
P. Van Vlaenderen & M. Vranckx, "Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ruiselede, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL39", 2008.
Edith Vanwuytswinkel & Germain Van de Weghe, "Oud Ruiselede in beeld (6)", Het Nieuwsblad, 05.12.2013.

Mailberichten
Maarten Osstyn, Adegem, 24.05.2015.