Tjammelsstraat 32 9790 Wortegem (Wortegem-Petegem) op de Tjammelsbeek, bij de Tjammelsvijver grens met Anzegem (West-Vlaanderen) 2,5 km W v.d. kerk kadasterperceel C198
In de Tjammelsstraat op de grens met Anzegem (West-Vlaanderen) ligt in een mooi natuurkader de Tjammelsvijver op de Tjammelsbeek. Deze dreef de Tjammelsmolen aan, die voor het eerst vermeld wordt in de Penningkohieren van 1571: "Jaspaert van de meeren houdt in pachte van Arent de bosschere eene watermeulen liggende te Oudmoregem genaemt Tjammelsmeulen, hetwelck hij pagt voor 51 L.P. tjaers ende dient te onderhouden al de binnenwerken... tcomt tsamen 53 L.P. tjaers".
In 1742 werd de molen "Sjammelskot" genoemd.
Uit het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Wortegem in 1820: "Il existe deux moulins à eau de 1ère classe. Ils servent à moudre des grains, sont à un tournant et se peuvent tourner que six mois de l'année, faute d'eau. L'expert a fixé l'évaluation à 120 frs. Déduction du tiers pour frais de réparation 40 frs. Reste en produit net 80 frs."
De watermolen werd in 1834 ingedeeld in klasse 1, met een kadastraal inkomen van amper 76 frank.
Eigenaars na 1830: - voor 1834, eigenaar: Van Hautte-Van Haezenbroeck Jean-Baptiste, molenaar te Anzegem - later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Jean-Baptiste Van Hautte) - 30.06.1840, verkoop: Van Houtte Ivan, molenaar te Oudegem (notaris Reynaert, Anzegem): "een hofstede onlangs in steen nieuwgebouwen, bestaende in eene spacieuse wooninge, peerd en koeystallen, zwijnskoten, schuer, remise, wagenhuys en koorn-watermolen genoemd het Tjamelskot met vijvers, dammen, meersch en zaeyland te samen 5 hectaren en 12 aren in pachte bij Ivo Van Hautte, ten prijze van 395 fr. 46 centiemen boven de lasten, met recht tot 24 decemb. 1845". - 25.08.1893, verkoop: Van Houtte-Blanckaert Adolphe, molenaar te Anzegem (notaris David) - 13.02.1913, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Adolphe Van Houtte) - 04.09.1932, deling: Van Houtte-Mespreux Alberic Amedée, molenaar te Anzegem (notaris De Meulemeester)
Na 1900 was Amedée Vanhoutte er landbouwer-molenaar. Zijn woonhuis (Arendstraat 81) stond op het grondgebied van Anzegem (West-Vlaanderen). Amedée was geboren te Anzegem op 25.9.1889 en was gehuwd met De Bosschere Marie Helene, geboren te Anzegem op 6.8.1889 Ook zijn broer Alberic Vanhoutte, geboren te Anzegem op 6.2.1894 en gehuwd met Clara Mespreuve was ingeschreven als landbouwer-molenaar.
De goederen bleven tot in de jaren 1960 in handen van deze familie. Alberic Van Hautte demonteerde in 1959 het bovenslagrad. Er blijft evenwel nog een restant over. De ijzeren wateras is verroest. De molen werkte vooral met bandoverbrenging. Er nog een buil, een slijpsteen en luiwerk aanwezig.
Het klein bakstenen gebouw werd aangepast tot een gerenoveerd landgebouw.
Lieven DENEWET, Herman HOLEMANS & Maarten OSSTYN
Literatuur
Inventaris van de wind- en watermolens in de Provincie Oostvlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster, (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oostvlaanderen 1962, Tweede band, XVI, 1963, p. 100). Julien Th. Vandeputte, "De molens van het arrondissement Oudenaarde uit hun geschiedenis", Oudenaarde, 1974, p. 181-182. H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten U-Z", Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem", Opwijk, 2008, p. 63. P. Mattelaer, "Molens van groot-Anzegem", in: Jaarboek van de Geschied- en Heemkundige Kring "De Gaverstreke", XXXIII, 2005, p. 147-198 (162). Lieven Kinds e.a., "Acht eeuwen Nokere", s.l., 1996, p. 164. Mailbericht Maarten Osstyn Adegem, 14.01.2015.
Overige foto's
Foto: Lieven Denewet, 08.08.2008 Foto: Robert Van Ryckeghem, 05.02.2009 Foto: Robert Van Ryckeghem, 05.02.2009 Foto: Robert Van Ryckeghem, 05.02.2009 Foto voor 1959