|
Het Van Themsches moleken was een watermolen op de Passemaregracht, aan de voet van de Knutsegemstraat, op de hoek met de Paddenstraat, op Ruddershove. Er was een bovenslagrad en een verval van ca. 1 meter.
De watermolen herinnert aan de vroegere bewoners van de naastgelegen hoeve Galle. Zij waren vermaarde hengstenfokkers.
De watermolen werd voor 1776 opgericht. In dat juur verhuurde Joannes Valentijn de Stappens d'Haenes, schout van de stad Brugge, heer van Hofland, Merelbeke, Lemberge, Ruddershove enz. het erf met het woonhuis, stallingen, schuren, de watermolen, vele landerijen, weiden en twee vijvers aan Marie Anne Schollaert, weduwe van Gillis De Backer, bijgestaan door haar zoon Joannes Van Lierde. Laatstgenoemde was de zoon van Enghelbertus Van Lierde, de eerste echtgenoot van Marie Anne (zie het volledige pachtcontract in bijlage). De watermolen staat ook al getekend op de Ferrariskart van ca. 1775.
Uit het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Velzeke-Ruddershove in 1825:
"Te Velsicque Ruddershove bestaan twee watermolens tot het malen van graan aan de heeren Lefebvre en Van den Boogaerde toebehoorende; men heeft daar van geen pchtcontracten kunnen bekomen. De Taksateur heeft zich moeten vergenoegen met het inwinnen van vele inlichtingen wegens dezen eigendom waar uit volgt dat in evenredigheid der schattingen van menige gekadastreerde molens, de 1ste klasse moet begroot worden op een huurwaarde van 135 guldens waar van tot hestel en onderhoud een derde moet afgetrokken worden en dus de zuiver belastbare huurwaarde op 90 gulden. Brengt de 2de klasse tot de huurwaade van 120 guldens; (na) het derde aftrek blijft de belastbare opbrengst tot 80 guldens."
Eigenaars na 1820:
- 1825, eigenaar: Van den Boogaerde, rentenier te Brugge
- na 1834, eigenaar: Van den Boogaerde Marie Françoise, weduwe de Formanoir de la Caserie Gaspard Constantin, te Gent
- 22.12.1860, deling: Borluut d'Hoogstraeten-Rollier Balthazar Marie, eigenaar te Gent (notaris Eggermont)
- later, eigenaar: en consoorten
- 20.07.1892, deling: de Kerckhove d'Exaerde, de kinderen: a) de Kerckhove d'Exaerde Maurcie Balthazar Alouïs Marie Ghislain Alfred, b) de Kerckhove d'Exaerde Robert Marie Charles Louis Ghislain Alfred, c) de Kerckhove d'Exaerde Paul Octave Marie Joseph Ghislain Alfred, d) de Kerckhove d'Exaerde Marie Louise Mathilde Ernestine Joséphine Ghislain en e) de Kerckhove d'Exaerde Henri Ernest Marie Alouïs Ghislain Alfred (notaris Nève)
- 24.04.1911, verkoop: a) de Kerckhove d'Exaerde Robert Marie Charles Louis Ghislain Alfred, b) de Kerckhove d'Exaerde Paul Octave Marie Joseph Ghislain Alfred, c) de Kerckhove d'Exaerde Marie Louise Mathilde Ernestine Joséphine Ghislain en d) de Kerckhove d'Exaerde Henri Ernest Marie Alouïs Ghislain Alfred (notaris Nève)
- 05.1.1928, erfenis: a) de Kerckhove d'Exaerde Robert Marie Charles Louis Ghislain Alfred, b) de Kerckhove d'Exaerde Paul Octave Marie Joseph Ghislain Alfred en c) de Kerckhove d'Exaerde Henri Ernest Marie Alouïs Ghislain Alfred (overlijden van Marie Louise de Kerckhove d'Exaerde)
- 27.09.1930, deling: de Kerckhove d'Exaerde-Kervyn d'Oud Mooreghem Henri Ernest Marie Aloïs, senator te Gent (notaris Van der Eecken)
De watermolen werd in 1950 ontmanteld en verder gebruikt als landgebouw.
Thans blijven enkel nog met groen overwoekerde muurresten over.
De provincie Oost-Vlaanderen liet in 2012 vistrappen bouwen op de Molenbeek ter hoogte van de Van Temschemolen en de Driesmolen. Hiermee wilde de provincie het vismigratieknelpunt op die plaats wegwerken. Op de Molenbeek werden een aantal grote en een aantal kleine vismigratieknelpunten geïnventariseerd. De kleine knelpunten werden de laatste jaren opgelost in het onderhoud van de waterlopen. Wat nu nog rest zijn de voor vissen niet passeerbare vervallen van de Van Temschemolen en de Driesmolen.
Voor het oplossen van deze grote knelpunten deed de deputatie een beroep gedaan op externe specialisten. Er werd begonnen met een vistrap aan de Driesmolen. De vistrap is zo geconcipieerd dat het grote verval aan de watermolen opgeheven wordt aan de hand van een cascade van een twaalftal kleine bekkentjes. Het hoogteverschil tussen ieder bekkentje bedraagt tien centimeter. Dit type van vistrap krijgt in het jargon ook wel de benaming 'bekkentrap'.
In dit project werd naast het bouwen van de vistrap ook in oeverbeschoeiing voorzien ter bescherming van de bebouwde percelen. Op de linkeroever moet daarenboven een dijklichaam gerealiseerd worden om het molenhuis te beschermen tegen wateroverlast.
De totale kostprijs werd geraamd op 170.292 euro.
Lieven DENEWET, Georges SOUFFRAU & Maarten OSSTYN
|
Velzeke-Ruddershove (Zottegem), Oost-Vlaan...
