De Molen van Bouwel is een houten korenwindmolen, type standaardmolen, in de Molenstraat 39. Een eerste standaardmolen werd opgericht in 1789-1791.

Uit het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Bouwel in 1815: "il existe dans la commune un moulin à farine, situé dans la section B n° 312. Il n'est point affermé. N'ayant pu avoir procurer dans la commune, de base certaine sur le mode d'évaluation de cette propriété, nous avons pris pour point de comparaison le moulin à vent de Mr Van Rijnegem, situé à Herenthoudt. D'après renseignements qu'on nous a données, ce moulin se loue annuellement 725,62 fr y compris les contributions, mais comme la population d'Herenthout est beaucoup plus florte que celle de Bouwel, nous avons pris les deux tiers de cette somme pour fixer notre évaluation. Les deux tiers de la somme ci-dessus énoncée est de 483,7 fr. Reste un produit net, après déduction pour entretien et réparation, 322,50 fr."

De windmolen werd in 1834 belast met een kadastraal inkomen van 286 frank.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Cannaerts-Van Looy Adriaan, de weduwe en consoorten (consoorten: a) Dom Adrien, molenaar te Nijlen, b) Dom Constantin, molenaarsgast te Nijlen, c) Dom Simon, minderjarige te Nijlen, d) Dom Thérèse, minderjarige te Nijlen, e) Dom Jeanne, minderjarige te Nijlen, f) Dom Sophie, minderjarige te Nijlen en g) Dom Marie, echtgenote Van den Broeck Jean, brouwer te Lichtaart)
- 16.06.1843, deling: Cannaerts-Van Looy Adriaan, de weduwe, moolenarin te Bouwel (notaris De Vries)
- 06.02.1849, erfenis: a) Cannaerts Victor, molenaarsgast te Brussel, b) Cannaerts Angelina, echtgenote Naulaerts Jean Baptiste, bakker te Herenthout, c) Cannaerts Jeanne Catherine, echtgenote Bellens Charles, winkelier te Herenthout, d) Cannaerts Ferdinand, molenaar te Bouwel, e) Cannaerts Felix, molenaarsgast te Bouwel, f) Cannaerts Constantin, minderjarige te Morkhoven en g) Cannaerts Angelina, minderjarige te Morkhoven (overlijden van de weduwe Van Looy van Adriaan Cannaerts)
- later, eigendom: a) Cannaerts Angelina, echtgenote Naulaerts Jean Baptiste, bakker te Herenthout, b) Cannaerts Jeanne Catherine, echtgenote Bellens Charles, winkelier te Herenthout, c) Cannaerts Ferdinand, molenaar te Bouwel en d) Cannaerts Felix, molenaarsgast te Bouwel.
- 21.03.1854, verkoop: Cannaerts-Anthonis Ferdinand, molenaar te Bouwel (notaris De Vries)
- 01.02.1878, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Anthonis)
- 01.12.1890, verkoop: Bosschaert Georges Marie Joseph, eigenaar te Schoten (notaris De Vries)
- 02.02.1900, erfenis: de kinderen en kleinkinderen (overlijden van Georges Bosschaert)
- 08.05.1901, deling: Bosschaert de Bouwel Emile Marie Joseph, eigenaar te Bouwel (notaris Van de Sande)
- 21.09.1924, erfenis: (van de grond) Bosschaert de Bouwel -Braconnier Georges August Henri Joseph Ghislain, zonder beroep te Brussel (ovelrijden van Emile Bosschaert de Bouwel)
- na 1926, erfenis: de weduwe (overlijden van Georges August Bosschaert de Bouwel)
- 22.12.1970, verkoop: Hoeben-De Somer Robert Henri Jeanne, provinciaal ambtenaar te Deurne (notaris Goossens)
- 11.06.1995, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Robert Hoeben)

Tijdens de eerste wereldoorlog, in oktober 1914, werd hij in brand geschoten door het Belgisch leger bij zijn aftocht en daarbij volledig vernield. Met de oorlogsschade richtte de molenaar een andere molen op. Hij kocht daartoe een molen aan te Westerlo-Voortkapel. De oudste teruggevonden datum in de verplaatste molen is 25.09.1732.

De nieuwe molen werd in 1925 op dezelfde teerlingen opgericht. De toenmalige eigenaar was de weledele heer Bosschaert de Bouwel die de molen verhuurde aan molenaar Louis Van de Poel. De molen draaide regelmatig tot in 1940, maar er werd toen al gebruik gemaakt van elektrische drijfkracht. Bij de aftocht van de Duitsers in 1944, bracht maalder Van de Poel de windmolen terug op gang om de streek van meel te voorzien. In de nacht van 13 november 1940 woedde er een hevige storm. De schade kon door tijdig ingrijpen beperkt blijven tot een afgeslagen roede en brandgaten in wand en vloer. De molen stond jaren buiten bedrijf met gedeeltelijk afgebroken roeden, ondanks de bescherming in 1943 als monument. De heer en mevrouw Robert Hoeben-Somers uit Deurne kochten de molen in 1970 aan en lieten hem in 1973 herstellen door molenmaker Rik Caers uit Retie.

Het gevlucht heeft stalen gelaste roeden (Peel, Gistel, 1973), twee koppels kunststenen van 1,5 meter en een sleepluiwerk. Er zitten 5 zware stroppen rond de houten as, tussen de hals en het bovenwiel. De gietijzeren askop werd gegoten door A. Van Aerschot uit Herentals. Er zijn geen versterkingsruggen om de ashuizen.
Sinds 1973 is de molen ingericht als vakantieverblijf, maar hij is maalvaardig en regelmatig in werking.

Rudi HOEBEN, Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Jaarlijks aantal asomwentelingen
2003: 81.732

Literatuur

H. Holemans & P.J. Lemmens, Molens der Zuiderkempen, Nieuwkerken, 1978, p. 23-24;
R. Hoeben, "De Molen van Bouwel", in: De Belgische Molenaar, LXX, 1975, nr. 22, p. 328-329;
F. Brouwers, "De toekomst van een verleden. Levende molens in de provincie Antwerpen", s.l., Levende Molens Werkgroep Kempen-Antwerpen, (1997);
F. Dirks, "De windmolens van Bouwel en Noorderwijk blijven in goede staat behouden!", in: Natuur- en Stedeschon, LXVII, 1998, nr. 1, p. 28-30;
(L. Smet), "De beschermde houten windmolen van Bouwel gerestaureerd", in: Molenecho's, I, 1973, 5, p. 17;
Paul Hendriks, "De windmolens. 8. Bouwel", in: P. Hendriks & R. Hoeben, "Provincie Antwerpen wind- en watermolens", p. 13;
(L. Smet), "Ons molenpatrimonium in de provincie Antwerpen: houten molen van Bouwel", in: Molenecho's, V, 1977, 2, p. 14; "Windmolen herbouwd", in: De Belgische Molenaar, XX, nr. 24 (13 juni 1925), p. 3;
"De windmolen van Bouwel wordt gerestaureerd", in: De Belgische Molenaar, jg. 68, nr. 12 (22 juni 1973), p. 179;
R. Hoeben, "De windmolen van Bouwel. (Portret van een draaiende molen).", in: Natuur- en Stedeschoon, jg. 55 (1986), nr. 1 (jan.-febr.), p. 32-33, ill.; 
Francis Drijbooms, "Van banrecht en maalplicht te Grobbendonk tot eigen Bouwelse windmolen. Historiek van de Bouwelse windmolen en molenhuizen", Bouwel, 1995 (2e druk);
P.J. Lemmens, "Molenoverzicht uit het Arrondissement Turnhout van 1830 tot heden", Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Randgemeenten, Kwartaalschrift, Borgerhout, Gitschotel Buurschap, Jg. 12, [1964], nr. 3, p. 5.
Melding Nico Jurgens, Hoornn
Melding Ruurd Jakob Nauta
Mailbericht John Verpaalen, Roosendaal, 17.03.2015.

Persberichten
Ria Cornelis, "Ik wil het werk van mijn vader niet laten vallen", Gazet van Antwerpen, 17.12.2011.

Mailberichten
Michiel Hooijberg, 12.01.2018