Op 6 juni 1840 kreeg molenaar Lieven Hoste uit Herzele de toestemming van de Bestendige Deputatie van de Provinciale Raad van Oost-Vlaanderen, een stenen graan- en oliewindmolen op te richten. Het werd een stenen stellingmolen op de hoek van de Hoevestraat en de Zandweg, op 200 meter ten zuiden van de kerkv an Machelen.

Opeenvolgende eigenaars:
- 1840, opbouw: Hoste Lieven, molenaar te Herzele
- later, erfenis: de erfganamen: a) Hoste Charles Louis, molenaar te Aarsele, b) Hoste Rosalie, zonder beroep te Aarsele, c) Hoste Melanie, echtgenote De Lancker Ange, architect te Tielt, d) Hoste-Van den Bossche Pierre François, molenaar te Machelen en e) Hoste Augustin, molenaar te Tielt (overlijden van Lieven Hoste)
- 30.10.1845, deling: Hoste-Van den Bosshe Francis, molenaar te Machelen (onderhandse akte)
- 22.01.1874, deling: de weduwe (na het overlijden van Pierre François Hoste - notaris Bosschaert)
- 04.07.1877, vennootschap: Maatschappij "Hoste en Compagnie" te Machelen (vennoten: a) Hoste Emiel, b) Hoste Cyrille, c) Hoste Pharaïlde en d) Van den Bossche Marie, weduwe Pierre François Hoste) (notaris Bosschaert)
- 01.05.1883, ontbinding: de weduwe van Francis Hoste en consoorten (notaris Van der Eecken)
- 08.10.1880, deling: Hoste-Voet Emiel, handelaar te Machelen (notaris Van der Eecken)
- 22.05.1909, erfenis: en de kinderen (kinderen: a) Hoste Marie Sylvie, landbouwster te Machelen, b) Hoste Marie Sophie, landbouwster te Machelen en c) Hoste Jules, landbouwer te Machelen (overlijden van vrouw Voet van Emiel Hoste)
- 24.05.1925, gift: a) Hoste Emiel (voor vruchtgebruik), olieslager te Machelen, b) (voor 1/2 naakte eigendom) Hoste René Pierre Joseph, olieslager te Machelen en c) Hoste-De Baere Medard (voor 1/2 naakte eigendom), olieslager te Machelen (notaris Van der Eecken)
- 19.05.1927, erfenis: a) Hoste-Desmet René Pierre Joseph, handelaar te Machelen en b) Hoste-Debaere Medard Joseph, olieslager te Machelen (overlijden van Emiel Hoste)
- 09.05.1948, erfenis: a) Hoste-Desmet René Pierre Joseph, handelaar te Machelen en b) Hoste-Debaere Medard Joseph, de weduwe en kinderen te Machelen (overlijden van Medard Hoste)
- 20.12.1951, erfenis: a) Hoste-Desmet René, de weduwe en de kinderen, handelaar te Machelen en b) Hoste-Debaere Medard Joseph, de weduwe en kinderen te Machelen (overlijden van René Pierre Joseph Hoste)
- 16.03.1961, afstand: a) Hoste-Staels Medardus Joseph Emilius (voor 1/2 volle eigendom + 1/8 vruchtgebruik), zonder beroep te Machelen en b) Staels Arthur Maurits (voor 6/8 volle eigendom + 1/8 naakte eigendom), rijksveearts te Kruishoutem (notaris Van Cauwenberghe)
- 1993, erfenis: Staels-Hoste Arthur Mauritius Jozef, veearts te Kruishoutem
- 2014, eigenaar: Staels Marc, Kruishoutem.

In 1859 werd een eerste stoommachine geplaatst. Er werd ook nog gebruik gemaakt van windkracht. De stoomkracht onderging in 1874 een rendementsverhoging. In 1894 bij de molen een broeikas geplaatst. Het wiekenkruis werd in 1904 afgenomen. De mechanische olieslagerij bleef nog tot 1944 inwerking.

Het gaat hier om een romp van een stellingmolen met typische bakstenen venster- en deuromlijstingen. Hij bezit nog zijn kollergang (waarvan een loper ontbreekt), het gietijzeren drijfwerk voor de olieslagerij, de zolderingen en de zetelconstructie. Hij vormt nog één geheel met het erf en de molenaarswoning (die nu wel verlaten en erg in verval is). Alhoewel het wiekenkruis al in 1904 verdween, bleef de mechanische olieslagerij nog tot 1944 in werking.

In 1978-'80 werd een eerste poging ondernomen om deze molen te laten beschermen. 0p 3 februari 1978 stuurde het "Gemeentelijk Feest- en Kultuurkomitee" een brief naar de toenmalige Rijksdienst voor Monumenten en Landschapszorg (RMLZ) met een verzoek tot "klassering" van de Machelse molenromp. Aangezien deze Rijksdienst ook de onmiddellijke omgeving als dorpsgezicht wilde laten beschermen, kwam er verzet. Een veertigtal omwonenden vreesde niets meer aan hun eigendom te kunnen veranderen. Daarom vroeg het genoemde comité in een nieuwe brief om enkel de bescherming als monument te behouden en die als omgeving te schrappen. Helaas werd het hele project toen afgevoerd.

In 1998 probeerde men het opnieuw. En andermaal rees er verzet, uitgaande van zowel de eigenaar, buren als het gemeentebestuur van Zulte. Volgens de toenmalige eigenaar, wijlen Arthur Staels uit Kruishoutem, had bescherming "geen zin", omdat "de omliggende bouwgrond heel veel aan waarde zou verliezen". Alhoewel enkele buurtbewoners (zoals kunstschilder Roger Raveel) van oordeel waren dat de molen als historisch dorpsgezicht behouden moest blijven, zagen anderen dat niet zitten. Het gemeentebestuur van Zulte besloot tijdens de raadszitting van 22 april 1999 een negatief advies door te sturen. Gelukkig geraakte de molen op 13.12.1999 toch wettelijk beschermd als monument (molenromp met kollergang), en samen met zijn omgeving als dorpsgezicht.

Na het overlijden van eigenaar Arthur Staels uit Kruishoutem ging de molen over op zijn zoon Marc Staels uit dezelfde gemeente. In 2004 maakte het Architectuur- en Ingenieursbureau bvba Putman uit Kruishoutem plannen op voor de molen en bijgebouwen, terwijl architecte Aline Van den Weghe uit Zulte in 2008 enig onderzoek uitvoerde.

Bij beslissing van het Schepencollege van Zulte van 19 juli 2010 werd geen stedenbouwkundige vergunning toegekend voor de afbraak van de vroegere molenaarswoning en vervanging door een meergezinswoning, met het voorziene behoud van het bestaande uitzicht. Het plan bleek niet in overeenstemming met de bouwkundige voorschriften voor deze zone, meer bepaald m.b.t. de bouw van meergezinswoningen, zoals bepaald in het gemeentelijk RUP (Ruimtelijk Uitvoeringsplan). Na de nodige aanpassingen kan de molenaarswoning toch gerenoveerd worden. Bovendien heeft eigenaar Marc Staels het plan opgevat om de molenromp geheel conform zijn monumentale status als romp te herstellen.

Actuele inrichting (plaatsbezoek door Maarten OSSTYN, 22.03.2013)

- Benedenverdieping
  * kollergang (1 loper ligt naast de kollergang) met ijzeren steenspil en ijzeren steenwiel met nog deels aanwezige houten kammen
  * stenen onderbouw van de slagbank => de kollergang werd op het laatste aangedreven op motorkracht vanuit de nabijgelegen schuur, maar de originele aandrijving is nog deels zichtbaar.

- Eerste verdieping (tussenvloer van de oliekelder)
buil, opslagbak voor graan (voor de vroegere graankuiser)

- Tweede verdieping (meelzolder)
bascuul (in 2013 nog onder de bladeren en vogelpoe); luival in de vloer verdwenen

- Vierde verdieping (luizolder)
vroeger de graankuiser

Lieven DENEWET, Herman HOLEMANS & Maarten OSSTYN

Literatuur

Luc Goeminne, "De oude windmolens van Machelen aan de Leie", in: Bijdragen tot de geschiedenis der stad Deinze en van het land aan Leie en Schelde, XLVI, 1979, p. 185-204.
Bogaert C. & Lanclus K. 1991: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Deinze - Nazareth, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12N3, Brussel - Turnhout, 1991.
Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie", in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (75).
Paul Bauters, "Eeuwen onder wind en wolken. Windmolens in Oost-Vlaanderen", Gent, Provinciebestuur, 1985;
Paul Bauters, "Oostvlaams molenbestand 1986", Gent, 1986 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 25);
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962);
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 5. Gemeenten M-N", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2004.
Luc. Goeminne, "Toponymie van Machelen. Oude en nieuwe plaatsnamen", Deinze, 2005.
Luc Goeminne & Paul Huys, "Rosmolens in de Oostvlaamse Leiestreek", in: BGD, KOK Deinze, jg. 47, 1980, pp. 89-120.

Persberichten
JRZ, "Woning bij beschermde Hostens Molen gesloopt", Het Nieuwsblad, 23.10.2015.
GRG, "Sloop molenaarswoning gestart", Het Laatste Nieuws, 20.10.2015.