Molenzorg
navigatie Menen, West-Vlaanderen
Foto van De Goede Hoop, Menen, Foto: Geert Maelbrancke, Roeselare, 05.09.2011 | Database Belgische molens © Foto: Geert Maelbrancke, Roeselare, 05.09.2011

De Goede Hoop
Kortrijkstraat 396
8930 Menen
1,1 km NO v.h. centrum
50.799046, 3.136983 (Google Maps)
Stad Menen
voor 1706 (hout) / 1798 (steen)
Stenen stellingmolen
Korenmolen
Vroeger ook oliemolen; ijzeren stelling
Gelast, 23,70 meter (Derckx - Wessem, nrs. 786-787, 1994)
Twee steenkoppels; kollergang en infocentrum op het gelijkvloers
Structurele nderhoudswerken nodig
M: monument,
14.04.1944 - 09.02.1946
Geen (in afwachting van de restauratie)
Enkel na afspraak bij Toerisme Menen, tel. 056 53 23 63 , e-mail: toerisme@menen.be
04154 (allemolens.nl)

Beschrijving / geschiedenis

De molen "De Goede Hoop" is de laatste van de 13 molens die Menen ooit rijk was. Hij is gelegen in de Kortrijkstraat nr. 396, aan de oostzijde van de oostelijke ringlaan, op 1,1 kilometer ten noordoosten van het stadscentrum.

De molen was oorspronkelijk een houten oliewindmolen die voor 1706 gebouwd werd. In 1798 werd hij herbouwd als de huidige stenen stellingmolen, ingericht als koren- en oliemolen. Op een klauwijzer is het jaartal 1798 gegrift. .

We zien de molen aangeduid op:
- Ferrariskaart (ca 1775) (met het bruin symbool van een staakmolen op teerlingen)
- Kadasterplan van Menen uit 1809 (schaal 1/2500) onder het nr. (D) 301 (Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten, VI, nr. 6978) (met het ronde grondvlak van een stenen windmolen)
- Plan der vesting Menen in het jaar 1829 (Algemeen Rijksarchief Brussel, Militaire kaarten in 1934 door de Nederlandse regering aan België overgedragen, nr. 5431. Nr. 73) (met het ronde grondvlak van een stenen molen)
- Atlas der Buutwegen (ca. 1844)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1848)

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Vanlerberghe-Vuylsteke Pieter, de weduwe, rentenierster te Menen
- 08.10.1854, erfenis: Vanlerberghe Emile Victor, rentenier te Menen (overlijden van de weduwe - de molen werd uitgebaat door Hollebeke Louis)
- 24.03.1856, verkoop: Hollebeke-Gheysen Louis, molenaar te Menen (notaris Van Ackere)
- later, erfenis: de weduwe (overlijden van Louis Hollebeke)
- 26.02.1870, deling: Hollebeke Clementius en consoorten (notaris Van Ackere)
- 23.01.1879, verkoop: Hollebeke-Deryckere Clement, molenaar te Menen (notaris Van Ackere)
- 11.06.1882, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Deryckere)
- 19.11.1907, verkoop: a) Hollebeke Louis, molenaar te Menen, b) Hollebeke Celestina en c) Hollebeke Jeanne Claire (notaris Lagae)
- 21.01.1909, verkoop: a) Hollebeke Louis, molenaar te Menen en b) Hollebeke Jeanne Claire (notaris Lagae - deel van Hollebeke Celestine)
- 17.06.1919, verkoop: Schouteten-Ghesquière Arthur Leo, landbouwer te Menen (notaris Guillemyn)
- 17.03.1938, verkoop: Ide-Vanderschueren Charles Modeste Leon Marie, notaris te Kortrijk(notaris Vansteenhuyse)
- 19.08.1960, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Vanderschueren)
- 12.02.1970, erfenis: de kinderen: a) Vandorpe-Ide, Albrecht Jozef, geneesheer te Kortrijk en b) Boes-Ide Pierre, de weduwe, zonder beroep te Kortrijk (overlijden van Charles Ide)
- 22.03.1972, verkoop: Boes-Ide Pierre, de weduwe, zonder beroep te Kortrijk (notaris Vanryckeghem)
- 25.03.1981, verkoop: Stad Menen (beslissing burgemeester Isebaert, Menen)

In 1890 werd een stoommachine geplaatst, maar er werd ook nog met wind graan gemalen en olie geslagen. Deze stoommachine werd in 1894 om onbekende redenen al verwijderd.

De laatste beroepsmolenaar Arthur Schouteten, bijgestaan door zijn zonen Danïël (Menen, 1911-1998) en Raphaël (Menen, 1919-2010) legde de molen in 1946 stil en het verval trad langzaam in.

De stad Menen kocht in 1981 de bouwvallige molen en liet uit veiligheidsoverwegingen de wieken, de stelling en de kap wegnemen. De bakstenen kuip werd met een voorlopige kap afgedekt. Architect Paul Goethals uit Brugge (1933-2011) maakte een ontwerp op voor een maalvaardige restauratie, maar dat leidde niet tot een uitvoering. Door de economische crisis van de jaren 1980 had de stad Menen andere prioriteiten. 

De vorming in 1989 van het Stedelijk Molencomité "De Goede Hoop" Menen, onder impuls van Pierre Vanraes, bracht een nieuwe elan. Deze vzw nam de  molen in  erfpacht voor 27 jaar van de eigenaar, de stad Menen (van 1992 tot 2019). In 1993-1995 liet ze de molen grondig en maalvaardig restaureren. Molenmaker was Eric Vanleene uit Pollinkhove (thans te Leisele). De gelaste roeden (23,70 meter) werden vervaardigd door de firma Derckx uit Wessem (NL). Op 29 april 1995 werd de molen feestelijk in gebruik genomen. Eind juli 2006 had de Goede Hoop (sinds april 1995) 342.000 toeren gedraaid en op Monumentendag 2008 reeds 410.000 toeren.

De molen was tot in 2016 iedere zondag open van Pasen tot 15 september van 14.00 uur tot 17.30, en met Open Monumentendag van 10.00 tot 12 uur en van 14.00 tot 17.30. Er wodt gewerkt met vrijwillige molenaars en gidsen, die allen lid zijn van het Stedelijk Molencomité, dat de molen in erfpacht houdt van de stad Menen, de eigenaar. Ook worden kleine herstellingen en onderhoud door dat comité verricht. De site rond de molen en het vlaggenpleintje worden verzorgd door de Groendienst Menen. De molen wordt in de kijker gesteld door 4 spotlichten, die aanslaan met de straatverlichting. In de kerstperiode krijgt de molen aan de gaanderij een kerstverlichting die dezelfde uren werkt als de straatverlichting.
Rond de molen staan er rustbanken. Op het gelijkvloers is het infocentrum "Molens van IJzer tot Leie" gevestigd, ingericht door de Werkgroep West-Vlaamse Molens vzw. Ook is er afzonderlijke stand met info over "De Goede Hoop". Er hangen een 500- tal schalies binnenin met de naam er op van schenkers die een financieel steuntje gaven bij de restauratie.

De  wieken  van  de  molen  'De  Goede  Hoop'  Menen  draaiden in oktober 2009 440.000  toeren. De  molenromp  werd  in 2009 volledig  ontdaan  van  groenaanslag  door  het  grondig  karcheren  en  bewerkt  met  een  speciale  witlaag.  Alle  houtonderdelen  werden  gekuisd  en  geölied. Ook  het  dak  werd  gezuiverd  en  kreeg  een  opknapbeurt.  De  slechte  hekscheden van de wieken werden  vervangen. Voor 2010 worden nieuwe zeilen voorzien.
In  april  2010  werden  nieuwe rode zeildoeken gelegd. De tellerstand, sinds de restauratie van 1994, stond in oktober 2010 op 471.000. Binnen  is  het  molenmuseum  volledig  bijgewerkt  en zijn zowel  van  de  molen  "De  Goede  Hoop",  als  van  andere  West-Vlaamse  molens mooie en historische foto's te zien.

Op zaterdag 27 april 2013 kreeg de molen in het Provinciehuis Boeverbos te Brugge het kenteken “Actieve Molen 2013” uitgereikt uit handen van Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Geert Bourgeois (of zijn kabinetschef bij verlet). Deze nominatie gebeurde door het Molenforum Vlaanderen vzw (www. molenforumvlaanderen.be)  op basis van de volgende criteria: de molen als gebouw (uitzicht, toestand), de werking als molen (draaien en malen) & de inzet van de molenaar, de toeristische ontsluiting en de gelegenheidsactiviteiten.

Door onderhoudsachterstand staat de molen sinds 2016 stil. De erfpachtovereenkomst van de stad Menen met het Stedelijk Molencomité is afgelopen. We hopen dat de stad Menen de zeer nodige structurele onderhoudwerken in 2025 zal uitvoeren.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Info voor bezoeken:
Enkel na afspraak, bij: Dienst voor Toerisme Menen, toerisme @menen.be, tel. 056.53.23.63

Aanvullende informatie

Jaarlijks aantal asomwentelingen
1994: 0
1995: 22.249
1996: 28.004
1997: 44.141
1998: 27.510
2001: 26.619
2002: 31.360
2003: 39.285
2004: 33.557
2005: 32.499
2006: 34.520
2007: 23.167
2008: 24.476
2009: 29.534
2010: 51.015
2011: 32.320
2012: 29.079
2013: 30.014
2014: 21.795
2017:         0
2018:         0
2019:         0
2020:         0
2021:         0
2022:         0
2023:         0
2024:         0
2025:         

Intekendatum: aug. 2002
Molen: Menen (W.-Vl.), De Goede Hoop - stenen stellingmolen
Bouwheer: Stedelijk Molencomité De Goede Hoop vzw, Menen (erfpachter van eigenaar Stad Menen)
Ontwerper: Architect-expert Philippe Guilbert, Menen
Opdracht: Waterdicht maken en kaleien molenromp (oorspronkelijk gepland in groene kleur, later toch wit
Toewijzing: Aquastra bvba, Wevelgem

Intekendatum: voorjaar 2009
Molen: Menen (W.-Vl.), De Goede Hoop - stenen stellingmolen met ijzeren gaanderij
Bouwheer & ontwerper: Stedelijk Molencomité De Goede Hoop vzw, Menen (erfpachter van eigenaar Stad Menen)
Opdracht: Onderhoud: molenromp ontdoen van groenaanslag, nieuwe witlaag; oliën houten onderdelen; reinigen dakbedekking; vervangen slechte hekscheden
Toewijzing: D.B.M., Menen (Eric Beyls)

Molenzorg vzw, "Tien overlijdens van Vlaamse molenvrienden", Molenecho's, XXVI, 1998, 1, p. 6.
- de heer Daniël Schouteten uit Menen, geboren in deze stad op 10.08.1911 en er overleden op 06.02.1998, weduwnaar van mevr. Rachel Denorme. Hij hielp me met zijn vader Arthur op de windmolen "De Goede Hoop" te Menen (W.-Vl.), die tot in 1946 beroepsmatig in bedrijf was.

Rijksarchief Brugge, notariaat depot notaris C. Mergaert Staden. Notaris Charles Louis Dehaese Beveren Roeselare. nr. 11 1872 en 1873
nr. 3 akte 10.1.1875. Theophile Denys molenaar en koopman te Menen, verkoopt aan Richard Raes, voor heen molenaar te Beveren, de westerse helft ener tweewoonst en d een grooten stenen koren en oliewindmolen hebbende twee koppels maelsteenen, eenen koppel plettersteenen en veders al de draaiende werken te Menen, buiten de Kortrijkpoort (9000 frank)

Archiefbronnen en landkaarten
- Ferrariskaart (ca 1775)
- Kadasterplan van Menen uit 1809 (schaal 1/2500) onder het nr. (D) 301 (Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten, VI, nr. 6978)
- Algemeen Rijksarchief Brussel, Militaire kaarten in 1934 door de Nederlandse regering aan België overgedragen, nr. 5431. Nr. 73. "Plan der vesting Menen in het jaar 1829", A. Goblet, kapitein en eerstaanwezend ingenieur. Handschrift. Pen. Aquarel. Papier. Schaal 9,9 cm voor 500 ellen. Geen oriëntatie. Nederlands. Legende (A-O, a-h). Afmeting binnenkader 60,5 x 80,5 cm, blad 65,1 x 85,3 cm.
- Atlas der Buutwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1845) (niet aangeduid)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1848)

Werken
- Luc Desloovere, "Menen. Molen 'De Goede Hoop", Menen, Stedelijk Molencomité De Goede Hoop, 2015, 162 p.
- Chr. Devyt, "Westvlaamse windmolens. Inventaris volgens de toestand op 1 januari 1965", Brugge, 1966, p. 94.
- Luc Devliegher, "De molens in West-Vlaanderen", Tielt/Weesp, 1984, p. 304-307 (Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, 9).
- Jeroen Cornilly, "Monumentaal West-Vlaanderen. Beschermde monumenten en landschappen in de provincie West-Vlaanderen. Deel 1. Arrondissementen Ieper, Kortrijk, Roeselare, Tielt", Brugge, 2001, p. 149.
- Guy Desloovere, "De molen De Goede Hoop. Historiek van een restauratie", in: 't Wingheroen, XIX, 1995, nr. 2, p. 5-16.
- Guy Desloovere, "De molen De Goede Hoop", in: De Leiegouw, XXXVIII, 1996, 2, p. 187-196.
- Pierre Mattelaer, "De molens van Menen", in: De Leiegouw, XXIII, 1981, p. 379-400.
- Stedelijk Molencomité, "'Menens molen moet malen': droom vervuld op 29 april 1995", in: Molenecho's, XXIII, 1995, nr. 2, p. 74-75.
- Lieven Denewet, "Goede hoop voor het herstel van "De Goede Hoop" uit Menen", in: Molenecho's, XVII, 1989, p. 113-117.
- Molenzorg vzw, "Tien overlijdens van Vlaamse molenvrienden", Molenecho's, XXVI, 1998, 1, p. 6.
- J. Maes, "De laatste molen van Menen", in: De Belgische Molenaar, LXXI, 1976, p. 118-119.
- Guy Desloovere, "De Molen uit Menen de Goede Hoop: een van de oudste stenen molens in West-Vlaanderen", in: De Gids, Kortrijk, Westvlaamse Gidsenkring Kortrijk, XXXV, 1999, nr. 1, p. 25-26.
- A. Van Stappen, "De molen 'De Goede Hoop' te Menen ingehuldigd" in: Natuur- en Stedenschoon, LXIV, 1995, nr. 4, p. 27-28.
- Marc Pyncket, "Meense molensprokkelingen", Menen, 2005, 43 p. (overdruk uit: 't Wingheroen, tijdschrift van de Heemkundige Kring Dr. Rembry-Barth Menen, april 2005).
- A. Vandendriessche, "Historiek van het dossier 'Molen de Goede Hoop' " in: 't Wingheroen, nr. 44, jg. XIII, 1989, nr. 2, p. 23-24.
- D. Aps, "Geschiedenis en karakteristieken van de molen 'De Goede Hoop' " in: 't Wingheroen, nr. 44, jg. XIII, 1989, nr. 2, p. 20-22, ill.
- P. Vindevogel, "Dreigt onze molen 'De Goede Hoop' aan het oog onttrokken te worden?", in: 't Wingheroen, nr. 40, jg. 12 (1988), nr. 1, p. 35-41, ill.
- "Provinciale draaipremie voor ambachtelijke molens. Aantal asomwentelingen van West-Vlaamse molens in 2004-2009", in: /West-/Vlaams Molenblad, XXVI, 2010, 3, p. 115-118.
- "Aantal asomwentelingen van West-Vlaamse molens in 2010", in: /West-/Vlaams Molenblad, XXVII, 2011, 1, p. 50.

Persberichten
- Lien, "Maalvaardig op 1 juli 1994! De molen in de steigers", De Weekbode, 10.09.1993
- LIM, "Menen heeft volgend jaar weer goede Hoop", Het Nieuwsblad, sept. 1993
- ODW, "Molenaar wordt je niet zonder slag of stoot", Het Volk, 23.07.1993, p. 12
- ODW, "Menense molen in de steigers", Het Volk, 14.09.1993, p. 14
- PIM, "Molenrestauratie is begonnen", Het Laatste Nieuws, 11.09.1993, p. 13
- ODW, "Kuip Goede Hoop wordt gerestaureerd", in: Het Nieuwsblad, 05.09.2001.
- ODW, "De Goede Hoop lekt als een zeef. Meense molen opnieuw in de steigers", in: Het Nieuwsblad, 11.01.2003. 
- DWC, "Molenbezoek", in: Het Nieuwsblad, 01.08.2009.
- ODW, "Radioamateurs promoten molen", in: Het Nieuwsblad, 17.09.2009.
- CR, "Raphaël Schouteten", in: De Weekbode, 02.04.2010.
- ODW, "Molen De Goede Hoop", Het Nieuwsblad, 31.08.2010.
- Oscar De Winter, "Ook molen en kazematten zijn toeristische trekpleisters. Stad dient dossier in om toeristisch gebied Barakken uit te breiden", Het Nieuwsblad, 11.02.2011.
- BDV, "De Goede Hoop", 08.09.2012.
- RSO, "Molen De Goede Hoop krijgt award", Het Nieuwsblad, 07.05.2013.
- Lien-GF, "Molen De Goede Hoop ontvangt kenteken Actieve Molen 2013", De Weekbode, 10.05.2013.
- Lien-foto RSW, “Sint-Jorisschool bezoekt molen De Goede Hoop”, De Weekbode, 27.06.2014.
- "Boek viert 20-jarige restauratie van molen De Goede Hoop", De Weekbode, 26.12.2014.
- "Geschiedenis molen De Goede Hoop gebundeld in boek", Krant van West-Vlaanderen, editie De Leie, 03.07.2015.
- XCL, "Wel en wee van Goede Hoop in boekvorm", Het Laatste Nieuws, 04.09.2015.
- "Kindertheater in molen Goede Hoop", Krant van West-Vlaanderen, 11.09.2021.

Mailberichten
- mevr. Cindy Buyck, Toerisme Menen, 12.05.2022.

Overige foto's

transparant

De Goede Hoop

Foto: Jean Dekeerschieter, 19.09.2010

De Goede Hoop

Foto: Robert Van Ryckeghem, 16.10.2003

De Goede Hoop

Molen in 1986 (Foto: collectie N. Sonneveld-Riper)

De Goede Hoop

Foto: M.F. Boogert, 1975

De Goede Hoop

Foto 1930 met molenaar Arthur Schouteten aan het vangtouw, en Stafke Perot, een bevriende duivenmelker op bezoek .

De Goede Hoop

Plan der vesting Menen in het jaar 1829


Laatst bijgewerkt: woensdag 24 april 2024
Stuur uw teksten over deze molen
Stuur uw foto's van deze molen
  

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in databasezoek op provincieStuur een e-mail over molen De Goede Hoop, Menenhomevorige paginaNaar Verdwenen Molens