De Stenen Molen of Stenen Castertmolen is een stenen stellingmolen aan de noordzijde van de Gentstraat (nr. 73, de vroegere Rijselsestraat), op het gehucht Castert, tegen de grens met Moeskroen. Hij was één van de drie (de middelste) Castertmolens, waarvan de twee andere verdwenen zijn.

Op 31 mei 1825 kreeg Louis François Biscop, molenaar te Neuville (F), toestemming van de Gedeputeerde Staten van West-Vlaanderen tot oprichting van een oliewindmolen te Rekkem. Dit besluit werd op 2 oktober 1825 bekrachtigd door koning Willem I. Deze bekrachtiging was nodig omdat de molen "op het onvrye territoir" is gelegen, nl. op de grens met Frankrijk!

We vinden de molen aangeduid op de de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met een rond grondoppervlak en - samen met de twee andere Castertmolens - op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855).

Opeenvolgende eigenaars:
- 1825, opbouw: Louis François Biscop, molenaar te Neuville
- 26.08.1834, gift: de kinderen (notaris Delahaye)
- later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van beide echtgenoten)
- 17.09.1863, verkoop: Vandeputte-Leveugle Petrus Josephus, koopman te Rekkem (notarissen Fraeys en Joye)
- 10.06.1874, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Petrus Vandeputte)
- 15.10.1879, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Leveugle van Petrus Vandeputte)
- 27.06.1883, verkoop: a) Vandeputte Gaston, molenaar te Rekkem en b) Vandeputte Gustavus, molenaar te Rekkem (notaris Soete)
- 12.12.1905, verkoop: Vandeputte-Pollet Gustaaf, molenaar te Rekkem (notaris Busschart)
- 16.12.1925, verkoop: Maatschappij in gezamenlijken naam "Huilerie Vandeputte Frères", te Rekkem (notarsi Torreele)
- 09.01.1936, ontbinding: Vandeputte-Glorieux Gaston, nijveraar te Rekkem (notaris Nuttin)
- 13.01.1974, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Gaston Vandeputte)
- 31.03.1984, erfenis: a) Vandeputte-Monserez Henri Gustave, industrieel te Mouscron, b) Vandeputte-Bury Jean-Marie, industrieel te Rekkem en c) Vandeputte-Moreau Pierre Max, apotheker te Mouscron (overlijden van de weduwe Glorieux van Gaston Vandeputte)
- 31.03.1985, erfenis: a) Vandeputte-Monserez Henri Gustave, industrieel te Mouscron, b) Vandeputte-Bury Jean-Marie, de weduwe en c) Vandeputte-Moreau Pierre Max, apotheker te Mouscron (overlijden van Jean-Pierre Vandeputte)
- 29.12.1988, maatschappij: Vennootschap Vandeputte, te Rekkem (notaris Drugaux)

Sinds 1863 tot heden behoort de molen toe aan de familie Vandeputte.

Rond 1880 werd de romp verhoogd en werd tevens een stoommachine geplaatst. Er werd toen ook nog met de wind olie geslagen.

Nadat de roeden in 1911 werden verwijderd, werd enkel nog op stoom gewerkt: "stoomoliemolen", "stoomoliefabriek". De romp geraakte steeds verder ingebouwd in een zeepziederijbedrijf.

Deze bijgebouwen zijn nu gesloopt, zodat de typische molenvorm (met een cilindrische bovenbouw) wederom goed zichtbaar is. Van het interieur bestaan nog de drijfassen van de motor naar de verdwenen kollergang en slagbank.

De molenromp kan bij aanvraag (bij Gentsestraat 75) bezocht worden.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Torie Mulders (pseudoniem van Hector Viodevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie", in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (68).
Op den "Risquons Tout" stonden de Casterdsmolens op het gehucht Kattesteert (...)
De steenen molen van Vandeputte is uitgebroken, voor den oorlog. De kuipe wordt nog gebruikt als bergplaats, gezien Vandeputte zijn steenen stampkot door stoomkracht vervangen heeft en voort olieslager is.

Alexandre Valée, "Aujourd'hui et demain. A Mouscron, le lin fait tache d'huile", Le Soir, 11.10.2004.
Il est loin le temps où les arrière-grands-parents Vandeputte pressaient les graines de lin dans leur moulin à vent de Rekkem, fin du XIXe siècle. Depuis, l'entreprise familiale a connu une expansion phénoménale.
Cette success story pourrait valoir au producteur de l'authentique savon « Mousse de Lin » de recevoir le prix de l'entreprise de l'année 2004. Les huileries et savonneries Vandeputte figurent en effet (comme en 2001) parmi les six finalistes de ce concours organisé par Ernst & Young dont le lauréat sera désigné le 25 octobre.
Un soupçon de fierté illumine le regard de Pierre Vandeputte, le cadet des trois frères qui administrent la société, même si ce dernier entend conserver l'atmosphère de modestie qui sied à la PME familiale. Car, les chiffres ont de quoi donner le tournis. Vandeputte a ainsi investi près de 30 millions d'euros depuis son arrivée à Mouscron en 1993. Le chiffre d'affaires (74 millions d'euros en 2003) a été multiplié par sept depuis ; le personnel est passé de 39 à 182 travailleurs au cours de la dernière décennie... Les tonnages de savons, détergents et huiles de lin qui sortent chaque année du zoning du Portemont ont suivi la même courbe.
Les clients de Vandeputte ? La majorité des marques de grande distribution en Belgique et en France, dont elle produit les détergents ; les consommateurs d'huile de lin du monde entier (peintures, mastics, linoléums...) et l'agriculture à qui elle fournit les tourteaux de lin comme aliment pour le bétail. Depuis les années 60, l'entreprise s'est davantage tournée vers la savonnerie. L'huile n'alimente plus que 38 % du chiffre d'affaires. Les temps changent, et pourtant, les trois frères, chacun spécialisé dans un domaine (scientifique, financier, commercial), ont entretenu l'inflexible certitude que la graine de lin recèle d'innombrables vertus, pour autant de débouchés. Le secteur R&D engloutit d'ailleurs 900.000 euros chaque année, et Vandeputte emploie 16 laborantins : la diversification vers les biopolymères accapare la division « Oleochemicals », tandis qu'une possible utilisation de l'huile de lin dans l'alimentation humaine se fait jour. Elle contient beaucoup d'Oméga 3, glisse Pierre Vandeputte.
Toutes les margarines s'arrachent le bienfaisant lipide. L'usine mouscronnoise n'est pas près d'abandonner la petite graine qui forge sa renommée depuis 1877...·

Literatuur

Archieven en landkaarten
- Villaretkaart (1745-1748)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca 1842)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken
- L. Devliegher, "De molens in West-Vlaanderen", Tielt/Weesp, 1984 (Kunstpatrimonium in West-Vlaanderen, 9).
- J. Maes, "De Castertmolens te Rekkem", in: De Belgische Molenaar, LIX, 1959, p. 142, 144.
- P. Mattelaer, "De molens van Zuid-West-Vlaanderen", in: De Leiegouw, XXI, 1979, p. 31-64.
- P. Mattelaer, "De Molens op de Castert te Rekkem", in: Ons Molenheem, jg. 34, 2009, nr. 1, januari - maart, p. 19-21, ill.
- V.R., "De graanmolen van de Castert" (Rekkem), in: Het Volk, 16 oktober 1977.
- E. Warlop & R. Soete, "Oud Rekkem", Handzame, 1979.
- BVC, "Lente in Moeskroen koninklijk begonnen. Koning krijgt baby-producten mee voor Elisabeth", in: Het Nieuwsblad, 22.03.2002.
- Alexandre Valée, "Aujourd'hui et demain. A Mouscron, le lin fait tache d'huile", Le Soir, 11.10.2004.
- Herman Holemans, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 7. Gemeenten P-R, Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 2001.
- Torie Mulders (pseudoniem van Hector Viodevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie", in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (68).

Mailberichten
- Maarten Osstyn, Adegem, 04.03.2017.