De watermolen van Steenvoorde is een watermolen met (verwijderd) metalen bovenslagrad op de Steenvoordbeek, in de Steenvoordestraat 51, op 1,8 kilometer ten norodwesten van de kerk van Ternat.

was steeds een onverbreekbaar element bij het gelijknamige kasteel, dat na het slot Kruikenburg tot de beste bolwerken behoorde van de plaatselijke verdediging. Tot 1922 hebben kasteelgoederen én watermolen steeds dezelfde eigenaar toebehoord. Alhoewel het kasteel Steenvoorde in 1695 de prooi der vlammen werd, werd de molen slechts vrij recent afgebroken.

De watermolen van het kasteel Steenvoorde (1379/1397 - 1954)
In de tweede helft van de veertiende eeuw kwamen de leengronden van Steenvoorde in het bezit van Renier IV Eggloy, gehuwd met Maria Esselen. Hij liet er meerdere bouwwerken oprichten, zoals een toren, een molen en verdere afhankelijkheden. Zijn zoon Wouter, die in 1393 huwde met Margrieten T's Hertoghen, kwam op 17 oktober 1397 door erfenis in het bezit van de goederen te Steenvoorde. Vanaf dan werd de toren door meerdere voorname herenfamilies bewoond.
Tijdens de Franse oorlogen werd het kasteel in 1695 tot op de grond afgebrand. In 1772 waren "Den heere Baron de Renesse ende mevrouwe de Liedekerke, eygenaers van een vervallen casteel, tegenwoordig onbewoond".

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: de Liedekerke de Paille, graaf en eigenaar te Brussel
- 21.12.1864, deling: de Liedekerke de Gonlant Biron graaf Arthur Anatole Marie Hilarion, eigenaar te Brussel (notaris Bourgeois)
- 06.02.1920, deling: de Liedekerke-de Henricourt de Grunne graaf Raoul, doctor in de rechten, te Brussel (notaris Dubost of Duboit)
- 02.09.1922, verkoop: a) De Rom Marie Francisca, landbouwster te Ternat en b) Van der Steen-De Rom Gustaaf, Albert, bankbediende te Ternat (notaris Claes)
- 05.03.1924, verkoop: Van der Steen-De Rom Gustaaf Hubert, bediende te Ternat (notaris Claes)
- 28.09.1948, verkoop: De Rom-Margan Jozef Louis Maurits, molenaar te Ternat (notaris Van Eeckhoudt)
- 2015, eigenaar: Neukermans M., Ternat

Van 1834 tot 1922 behoorde de molen toe aan Brusselse notabele familie de Liedekerke.

De watermolen van de familie De Rom (1922 - 1954)
Op 1 augustus 1922 verkocht Elie-Florent-Marie-Joseph-Raoul, graaf de Liedekerke, doctor in de rechten uit Leefdaal zijn goederen in het gehucht Steenvoorde aan Josephina en Maria De Rom, meerderjarige dochters van Louis en Maria Hamerykx. Reeds twee jaar later stond Maria (°St.-Katherina-Lombeek, 31 augustus 1893, +Aalst, 27 februari 1979), ongehuwde landbouwster, haar rechten op de watermolen af aan haar hoger genoemde zuster Josephina. Mevrouw Josephina De Rom was geboren te St.Katherina Lombeek op 28 oktober 1894. Zij huwde aldaar op 7 augustus 1923 met Gustaaf Hubert Van Der Steen, geboren te St. Martens-Bodegem op 31 mei 1888. Uit het huwelijk kwamen geen kinderen voort. In 1948 toen Hubert Van Der Steen, bankbediende, zijn zestigste levensjaar bereikte, werd besloten de watermolen van de hand te doen. Op dat ogenblik was Jozef Lodewijk De Rom al lang de gevierde mulder op Steenvoorde. Josephina overleed te Aalst op 8 december 1972. Haar echtgenoot Gustaaf was haar al vier jaar vroeger voorgegaan: hij was overleden te Asse op 25 juli 1968. Op 28 september 1948 verkocht Josephina haar watermolen aan haar beminde broer Jozef Lodewijk Maurits De Rom. Hij was geboren te Ternat op 27 februari 1902 en huwde op 30 mei 1930 met Albertine Margan, eveneens alhier geboren op 13 maart 1896. Uit dit huwelijk sproten twee kinderen: Josette (°1932) en Jean (°1934).

Reeds in 1954 werd de molen, na verandering van bestemming, als "huis" beschreven. Vandaag is er van het molenwerk niets meer overgebleven...

De molen en de molenaars
De molenaars tijdens het Ancien Régime zijn slechts sporadisch gekend:
In 1670 overleed Gillis Parmentiers, "molder van Steenvoord".
In 1710 was Peeter Parmentiers reeds "molder ongeveer 25 jaeren".
In 1772 woonde Peeter Demunck, die Barbara Schoonjans huwde, op de watermolen.
Hun jongste dochter huwde een zeker Egidius Van Ingelgem, die er zijn schoonvader als molenaar opvolgde. Na de aankoop in 1922 werd de familie De Rom zowel eigenaar als molenaar. De laatste molenaar was Jozef De Rom-Margan.

Techniek
Jammer genoeg blijven ook de molengegevens veeleer schaars. Aanvankelijk was het molenhuis een houten constructie. In 1626 werd het in steen opgetrokken.

Sindsdien werd het herhaaldelijk verbouwd. Tot in 1947 was er een houten bovenslagrad en een outen watergoot; het metalen bovenslagrad dat er toen kwam had een diameter van 3,65 m en een breedte van 1,5 m. Er waren twee maalstoelen: een koppel zwijnaardstenen met een diameter van 1,6 m en een koppel tarwestenen (één Engelse en één Franse steen) met een diameter van 1,5 m. Alleen bij hoge waterstand konden de beide steenkoppels werken.
De vroegere watermolen is thans als woning ingericht. Van het binnenwerk, het rad en het sluiswerk is niets meer overgebleven. De beekbedding is verlegd.

De molen behoudt een zandstenen onderbouw in de gevel aan de waterkant. Voorts een afgeknot, steil dak (Vlaamse pannen), een laadvenster en resten van het metselwerk van Spaanse baksteen. Molenaarshuis  en haakse schuur met jaartal 1872 op de sluitsteen van de poort.

H.J. HERPELINCK, Ternat

Literatuur

H.J. Herpelinck, "Wanneer verschenen de eeuwenoude watermolens van Ternat?", in: Molenecho's, XXIII, 1995, nr. 2, p. 82-88;
H.J. Herpelinck, "Ternat - De Memoires van een Dorp", Ternat, 1996, p. 120-121, ill.;
H.J. Herpelinck, "Ternat doorheen de tijden. Boek IC. De drie gemeenten", Ternat 1999, p. 85-88, ill.;
H.J. Herpelinck, "De watermolen van Steenvoorde te Ternat", in: Molenecho's XXVII, 1999, p. 103-105.
F. Verdoodt, "Kastelen en molens te Ternat", Ternat, 1970;
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 3: arrondissement Halle-Vilvoorde (M-Z)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1992, p. 61.
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961;
John Verpaalen, "Voorbeeld in Ternat leert: molens vaak reddeloos verloren", in: Levende Molens, jg. 5 (1983), nr. 1, p. 6-7, ill.;
J. Bauwens, "Molens in Ternat en omgeving", in : Levende Molens, jg. 5 (1983), nr. 7, p. 159-160;
J. Ockeley, "Ternat, Wambeek en Sint-Katharina-Lombeek, anderhalve eeuw geleden, Woningvoorraad, nijverheid, grondgebruik en eigendomsverhoudingen, in: Eigen Schoon en de Brabander, driemaandelijks tijdschrift van het koninklijk historisch genootschap van Vlaams-Brabant en Brussel, Asse, jg. 93, nr. 1, jan.-feb.-maart 2010, p.25-40, ill.
Schoonejans Chris, De Steenvoordemolen in Ternat was bewoond door Barbara Schoonjans, Sconejhan (familietijdschrift), XIX, 2009, nr. 68, p. 29 e.v.