De Neermolen is een watermolen met verwijderd onderslagrad op het uiteinde van de Neermolenweg (nr. 9), op de rechteroever van de Abeek.

De Neermolen is vermoedelijk de oudste watergraanmolen van Ellikom. Al op 25 oktober 1448 kwam zij in het bezit van Reyner Borman, rentmeester van de prins-bisschop en in 1502 mocht commandeur Johan van Gulpen van Gruitrode zich de eigenaar van de molen noemen. De molen was toen in hout opgetrokken en bezat een houten onderslagrad.

Enkele meldingen uit de 17de eeuw:
1637: Hendrick in de Neermolen pacht den “winckel” (stuk grond) 3,3 gld.
1663: Peter de molder van Neermolen huurt een “stuck lant genaemt bovenste of voorste bonder” uit een stuk van 3 bonders, toebehorende aan de kerk van Ellikom, aan 4,5 gulden. Alsook het “middelste stuck” van 4 bonders aan 5 gulden.

We zien hem aangduid op de Ferrariskaart (ca. 1775), in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) als "Neermolen" en op de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) als "M(oul)in à Farine".
 
De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 13 oktober 1848 de vastgestelde pegelhoogte van 0,600 meter goed. De toenmalige eigenaar was Walter Ceyssens.

Eigenaars na 1840:
- voor 1844, eigenaar: Ceyssens Walter, molenaar te Ellikom
- 1873: de kinderen
- 1874, deling: Ceyssens-Scheelen Jan, molenaar te Ellikom
- 1909: de weduwe en de kinderen
- 1911, verkoop: a) Ceyssens Alfons, molenaar te Ellikom, b) Ceyssens-Lemmens Hendrik, molenaar te Ellikom
- 1923, verkoop: Ceyssens-Lemmens Hendrik en kinderen, molenaars te Ellikom
- 1946, deling: Ceyssens Hendrik, Louis, Maria Hendrik, Jozef, Maria Emmanuel, Louis Jozef en Jozef Mathijs, houtzagers te Ellikom
- 1947, afstand: Ceyssens-Geerkens Hendrik, molenaar (later handelaar) te Ellikom
- 1973: de weduwe en kinderen

Molenaar J. Ceysens-Lemmens maakte in 1908 in een aantal kranten reclame voor de Abdijsiroop (Klooster Sancta Paula, algemene depositaris L.I. Akker uit Rotterdam). Zijn vrouw, die drie jaar aan astma leed en erg moe en afgemat was, kon dank zij het nemen van Abdijsiroop geheel genezen, althans zo getuigde haar man. Volgens de advertentie, die de vorm had van een redactioneel artikel, was abdijsiroop goed voor hevige, aanhoudende verkoudheden, astma, bloedbrakingen en alle borst- en longaandoeningen.

Naast de korenmolen (op het kadasterperceel B41) werd in 1927 een waterzaagmolen opgetrokken (op het perceel B39a), uitgerust met een horizontale portaalzaag. In 1935 werden de gebouwen van de graan- en zaagmolen in steen opgetrokken. De graanmoleninrichting werd in 1954 verwijderd. (Een molensteen zit nu ingemetseld). De horizontale portaalzaag verdween in 1978. De Neermolen werd een houtzagerij met motor.

Het eigenlijke molenhuis met het prachtige balkenwerk brandde af en het molenrad is verdwenen.
Het watermolengebouw werd heropgebouwd maar kreeg een andere functie.  De huidige eigenaar is van plan een neprad te installeren op dezelfde plaats waar vroeger het echte rad draaide.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Gazette van Brugge en van de provincie West-Vlaanderen, 19 september 1908 (jg. 115, nr. 113), p. 3, kol. 4.

Als het moleke maar draait,
Als het windeke maar waait.

De Heer J. CEYSENS LEMMENS te Ellicum (Limburg) is een daar ter plaatse zeer bekend persoon, en geen wonder, want bijna al het koren uit den omtrek wordt op zijn molen gemalen.
Men zou bijna kunnen zeggen: De Heer Ceyssens voorziet de bewoners van Ellicom en omstreken van brood, want wanneer het koren niet gemalen zou worden, zou men geen meel kunnen krijgen en derhalve ook geen brood kunnen bakken.
Wanneer zulk een algemeen bekend persoon eene verklaring aflegt als hieronder volgt, is het gemakkelijk de waarheid daarvan te onderzoeken en is geen twijfel meer mogelijk. Mijne vrouw leed gedurende drie jaren aan borstbenauwdheden (asthma), zoo vertelde ons de Heer Ceyssens. Zij haalde benauwd en moeilijk adem was lusteloos en afgemat en had een treurig leven. Iemand die niet aan Asthma lijdt, weet niet wat een vreeselijke kwaal het is. Men ziet er gezond uit, doch lijdt vreeselijk. Ik voelde het als het ware met mijne vrouw mede. Des nachts sliep zij bijna niet, en daar zij ook zeer slecht at, zag zij er tenger en verzwakt uit. Iederen dag was mijn stille wensch, dat mijne vrouw toch genezing zou vinden, en mijn wensch is vervuld. Door een annonce in het Maeseycker Weekblad werden wij opmerkzaam gemaakt op de goede werking der ABDIJ SIROOP. Wij kochten bij den apotherker Vonckevray te Maeseyck eene flesch van 2 Francs. Toen mijne voruw deze flesch gebruikt had, voelde zij, dat dit middel haar genezen zou en toen mijne vrouw dan ook 12 flacons gebruikt had, was zij Goddank geheel genezen. Ik geef U gaarne het recht dit bekend te maken.
Let op! dat gij dezelfde soort Abdijsiroop bekomt die Madame Ceyssens Lemmens gebruikt heeft; deze alleen geneest en is kenbaar aan een rooden band om de flesch waarop de handteekening van den Algemenen Depositaris L. I. Akker, Rotterdam, voorkomt en alle andere is namaak. De namaak geneest nooit.
De Abdijsiroop, Klooster Sancta Paulo geneest onvoorwaardelijk de hevigste valling, verouderde verkoudheid, asthma. bloed brakingen en alle borst- en longaandoeningen.
Prijs: 2,4 en 7 fr. per flacon.
Hoofd Depôt voor België: O. de Boul, La 

Literatuur

Gedrukte bronnen
Gazette van Brugge en van de provincie West-Vlaanderen, 19 september 1908 (jg. 115, nr. 113), p. 3, kol. 4 (molenaar Ceysens maakt reclame voor Abdijsiroop tegen astma).

Werken
L. Bussels, "De drie molens te Ellikom", in: Ellikommertjes, III, 1971-72, p. 143-149;
J. Bosmans, "De watermolens op de Abeek in Meeuwen en Ellikom", in: "De Reengenoten", Heemkring Meeuwen-Gruitrode, jg. 2, 2011, nr. 39, p. 51-55.
Lieven Denewet, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2
Herman Holemans & Werner Smet, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985;
Bert Van Doorslaer, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996.
Info Ton Slings, 18.06.2011