Deze watermolen op de linkeroever van de Vaarnewijkbeek bij het Hof te Swembeke werd kort voor 1877 gebouwd als een vlaszwingelmolen, uitgerust met vier (verwijderde) zwingelwielen. De hoeve was toen in het bezit van kolonel Wolfcarius uit Antwerpen. Tot rond 1900 hield landbouwer Vercruysse de molen in werking. In de jaren 1930 werd het houten onderslagrad, met een diameter van 2,3 meter, verwijderd. De hoeve (met de watermolen) werd in 1933 verkocht aan Andreas Lambrecht, burgemeester van Wielsbeke. Uitbater-bewoner in 1980 was Jerome Demarez.

Op de kaart van het Nationaal Geografisch Instituut van 1959-1961 ligt ten zuiden van de hoeve een brugje over de beek dat de hoeve via een wegje ook rechtstreeks verbond met de huidige Bavikhoofsestraat. Thans rest enkel nog het gelijkvloers van het bakstenen gebouw, ingekort en met een betonplaat is afgedekt. Het gebouw doet nu dienst als schuilplaats voor koeien.
De molenstuw in de Vaarnewijkbeek bleef bewaard. Ook het steenwerk dat de wateras droeg is nog gedeeltelijk aanwezig.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Ten zuiden van de hoevesite is een restant van een voormalige watermolen bewaard gebouwd vóór 1883 als vlaszwingelmolen en gelegen op de linkeroever van de Vaarnewijkbeek. Zwingelmolen oorspronkelijk uitgerust met een houten onderslagrad met een diameter van 2,3 meter en vier (verwijderde) zwingelwielen. Tot 1900 wordt de watermolen in werking gehouden door landbouwer Vercruysse. In 1930 wordt het houten onderslagrad verwijderd.Thans ruïne en gebruikt als schuilplaats voor koeien. Bewaarde bakstenen gelijkvloerse verdieping, ingekort en met een betonplaat afgedekt. Bewaarde molenstuw in de Vaarnewijkbeek. Het steenwerk dat de wateras droeg, is nog gedeeltelijk zichtbaar.

Literatuur

Archieven
Stadhuis Harelbeke, Atlas van de waterlopen van Bavikhove, 1877.
Archief Technische Dienst Harelbeke, Bouwaanvragen: Bavikhove, 1998/107.
Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Bavikhove, 1882/34, 1943/20.
Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 212:
Kadastrale Legger, Bavikhove, artikel 522.
Rijksarchief Gent, Fonds Piers de Ravenschoot, nr. 1219: Renteboek van de heerlijkheid Duyfhuyse met plan van land en een hoeve gelegen rond de Leie, de Vaernewyckbeek en de straete naar Bavikhove naer Cortryck, plan van enkele percelen land aan de straete naer Thielt, s.d. (1682).
Rijksarchief Kortrijk, Kaarten en Plannen, nr. 495: Caerte figurative van twee geprojecteerde steenwegen leedende van de stadt Cortryck naer de gonne van Thielt, F. De Bal, 1750.

Werken
Lieven Denewet, "'Herontdekt' restant van waterzwingelmolen te Bavikhove", in: Molenecho's, XXV, 1997, nr. 4, p. 168
Lieven Denewet, "Wind- en watermolens om vlas te zwingelen in West-Vlaanderen", in: Molinologie, nr. 7, 1997, p. 1-15.
Lieven Denewet, "Zwingelen met water- en windmolens in Vlaanderen", Molenecho's, 36, 2008, 3, p. 130-153.
K. Botte, R. Glorieux, Vandewalle (red.), "Het hoevenboek van Harelbeke, Deel 1: Bavikhove", Harelbeke, 1985, p. 12-14.
R. Claerhout, R. Vanhoutte & G. Vuylsteke, "Bavikhove: historische gebouwen en monumenten", s.l., s.d.
"Zo was Bavikhove", Handzame, 1976, nr. 36.
A. Vanwalleghem & S. Creyf, "Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Harelbeke, Deel I: Stad Harelbeke, Deel II: Deelgemeenten Bavikhove en Hulste", Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42, 2009.
Pierre Mattelaer, De watermolens van het Leiegebied, De Leiegouw, jg. 2009.