De Rosmolen Ter Biest is een achtzijdige bakstenen rosmolen aan de noordzijde van Mosselmarkt, op het vroegere erf van Hof ter Biest aan de Mosselbank nr. 53. Hij dateert uit het begin van de 19de eeuw. We zien hem aangeduid op de Atlas der Buurtwegen van Vrasene van ca. 1844.

Deze rosmolen diende ter ondersteuning van de houten korenwindmolen van het Hof ter Biest, om te malen in windstille periodes. Deze staakmolen, de Mosselbankmolen of Ter Biestmolen werd gebouwd in 1616. In augustus 1730 werd hij aangekocht door Philippus Vael voor 5800 gulden. Verschillende generaties Vael maalden er, zo'n 200 jaar lang.

Eigenaars (van de wind- en rosmolen) na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Vael Pierre Joseph, molenaar te Vrasene
- 1873, gift: Vael-Vaneynde Alphonsus, molenaar te Vrasene
- 09.03.1902, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Vaneynde)
- 09.05.1925, deling: a) Vael Camiel Jozef (voor 1/5 naakte eigendom), b) Vael Valerie Marie (voor 1/5 naakte eigendom), c) Vael Clement Jozef (voor 1/5 naakte eigendom), d) Vael Louis Achiel (voor 1/5 naakte eigendom), e) Vael Marie Clemence (voor 1/5 naakte eigendom) en f) Vael Alfons (voor vruchtgebruik) (notaris Lesselier)
- 16.11.1928, einde vruchtgebruik: a) Vael Camiel Jozef, b) Vael Valerie Marie, c) Vael Clement Jozef, d) Vael Louis Achille en e) Vael Marie Clemence (overlijden van Alfons Vael)
- 2014, eigenaar: de Blanger; bewoner H. Apers

Naast de windmolen (huidig huisnummer 30) werd in 1861 een stoommaalderij (huisnummer 32) opgetrokken, maar er werd ook nog met de wind gemalen. Het gebouw bestaat nog en is nu ingericht als woning.

Op 4 september 1953 werd de stilgevallen windmolen omgetrokken door de molenmakers Jan De Moor en zoon uit Elversele.

De rosmolen stond midden op het nu verdwenen erf. Het omlopende gekasseide looppad voor het paard is er nog. De achthoekige rosmolen is opgetrokken in rode en zwarte baksteen. De hoeken zijn gemarkeerd door bakstenen pilasters verbonden door strekse bogen. Rechthoekige deur en vensters met afgeronde bovenhoeken in de spaarvelden. Het metselwerk getuigt van vakmanschap. Recent werden de gevels nog gezandstraald en opgevoegd. Het oorspronkelijke rieten dak (type tentdak) werd later vervangen door een cementleien dak. Het gebouw telt vier ramen en twee deuren. Van het mechanisme is niets overgebleven.

De rosmolen bleef behouden, maar is nu losgerukt uit zijn historische context. De boerderij en het erf (molenaarshuis, de stallingen, het karrekot) werden in 2008 volledig gesloopt voor de bouw van een villa. De rosmolen is nu goed zichtbaar van op de openbare weg, maar zit ingeklemd tussen twee muren. Ook het fraaie hekwerk bij de ingang is verdwenen. Hierop was een dubbel windmolenmotief uitgebeeld, dat nog herinnerde aan de tijd dat de windmolen nog bestond.

Ook al is het erfgoedgeheel met de boerderij niet meer aanwezig, toch is bescherming als monument van deze laatste rosmolen van het Waasland erg gewenst.

Zie ook: Vrasene, Mosselbankmolen, Ter Biestmolen (onder verdwenen molens)

Lieven DENEWET, Rijkhard VAN GERVEN & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven
Rijksarchief Beveren, GOA 44/1 Oud archief van Vrasene - Sint-Gillis-Waas, nr. 443, kohier van de landen en hofsteden, molens en jaarlijkse pacht van tienden begonnen in 1783, 2e deel.

Gedrukte bronnen
Atlas der Buurtwegen van Vrasene, ca. 1844.

Werken
F. De Potter & J. Broeckaert, "Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaandere, reeks III, dl. 4, Gent, 1881.
J. De Wilde, "De groei der Waassche dorpen: Vrasene", Annalen van de Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas, 52/1, 1941, p. 33-51.
Rijkhard Van Gerven, "De biestmolen van Vrasene", Het Land van Beveren, III, 1960, 4, p. 98-106.
Marc De Rudder, "Vrasene: Tot aandenken van het slopen van onzen Windmolen", in: Levende Molens, 26ste jg., 2004, maart, p. 29-31.
Herman Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten U-Z, Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2008, p. 27.
A. Demey, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Sint-Niklaas, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 7N1 (B-L), Brussel - Gent, 1981.
Van Gerven, Rijkhard, "De biestmolen van Vrasene", Het Land van Beveren, III, 1960, 4, p. 98-106.

Mailberichten
Jo Bracke, Meerbeke, 12.11.2008.
Aimé Smeyers, Alsemberg, 06.08.2010.
John Verpaalen, Roosendaal, 27.12.2014, 28.02.2016.