Windmolen "De Hoop" is een stenen korenwindmolen met gemetselde gaanderij in de Zandstraat 76 te Elen.

De molen werd gebouwd in 1870 door Theodore Smeets en Sofia Beunen. De inscriptie van de nog bestaande stichtingssteen luidt: "Deze molen is gebouwd in het jaar 1870 door Theodore Smeets en Sofia Beunen".

Jacob Smeets verwierf de molen in 1884 en Gerard Smeets-Vanlaar kocht hem in 1889. Notaris Jules Delvoie-Smeets uit Eben-Emael kocht de molen in 1917.  Na zijn overlijden in 1935 kwam "De Hoop" in het bezit van zijn weduwe en kinderen. In 1929 werd een broer van Chris van Bussel de molenaar. Hij was de uitvinder van het wiekverbeteringssysteem dat zijn naam draagt (de zogenaamde verbusselde roeden). In 1933 werd op deze molen het allereerste wiekverbeteringssysteem "Van Bussel" aangebracht.

Berthe, Jules en Reine-Jeanne Delvoie werden in 1953 de eigenaars, maar stelden hem het jaar daarop wederom te koop. Bij de openbare verkoop van 23 september 1954 werd de molen evenwel ingehouden. Een verkoop uit de hand leverde ook geen koper op en bij een nieuwe openbare verkoop op 5 mei 1955 werd de molen toegewezen aan Leonard Vandeweert-Corstjens uit Elen.

Jozef Franssen-Pustjens, landbouwer te Elen, verwierf de molen in 1963. Hij legde de molen vijf jaar later definitief stil.

De molen werd op 21 februari 1978 bij koninklijk besluit beschermd als monument. Helaas volgden hierna jaren van verval. In 1990 werd de molen door een voorjaarsstorm zwaar beschadigd. De kap (merkwaardig genoeg: type Oost-Vlaamse kap) lag geheel open en een roede was doorgeschoven.

Toch zou er redding komen. De totaal vervallen molen werd op 13 juli 2001 eigendom van Dirk Peusens. Hij maakte het beheer van de molen over aan vzw Windmolen "De Hoop". De molen werd, in afwachting van een maalvaardige restauratie, onttakeld of ontdaan van zijn gevlucht en kap.

De restauratie werd begroot op 650.000 euro (fase 2: 500.000 euro, fase3: 150.000 euro). De verschillende overheden voorzagen 500.000 euro subsidie. Het restauratiebesluit voor fase 2 werd in 2005 ondertekend door de minister.  De offerte voor fase II bedroeg 407.000 euro. Aan de stad Dilsen-Stokkem werd een bijkomende bijdrage gevraagd van 50.000 euro.

In november 2005-2007 ging de tweede fase (romprestauratie) door. Aannemer was Goedleven Fr. nv uit Brasschaat. De stenen gaanderij werd volledig nieuw opgemetseld. De romp werd opnieuw gevoegd en de slechte stenen werden vervangen door de goede oude stenen van de gaanderij.
In 2008-2009 voerde Thomaes Molenbouw nv uit Beveren-Roeselare de derde fase of de molentechnische restauratie uit: binnenwerk, kap en gevlucht. Op 8 en 9 april 2009 werden de kap en roeden geplaatst.

De afwerking volgde nog tot in 2010. De totale restauratieprijs bedroeg 1.005.000 euro. Tijdens de molenfeesten van zaterdag 28 en zondag 29 augustus 2010 werd "De Hoop" plechtig geopend na meer dan 40 jaar stilstand.

De vrijwillige molenaars zijn thans Martin Bohnen, Harrie Hindrix, Dirk Peusens en Theo Stakenburg. (Vrijwillig molenaar Erik Praet overleed op 22.02.2016).

Dirk PEUSENS & Lieven DENEWET

Literatuur

"Molen "de Hoop" verloren?" De Gouden Sleutel (Geschied- en Heemkundige Kring Elen), jg. 1990, 1, p. 12-14.
Danny Libens, "Molen 'De Hoop' te Elen", De Gouden Sleutel (Geschied- en Heemkundige Kring Elen), 2003, 2, p. 8-12.
"Molen De Hoop", De Gouden Sleutel (Geschied- en Heemkundige Kring Elen), jg. 24, 2009, 4, p. 78-80.
Molen 'De hoop' (oudste foto), De Gouden Sleutel (Geschied- en Heemkundige Kring Elen), jg. 24, 2009, 4, p. 107-109.
V.V.V. Dilsen, "Dilsen voor een fijne dag", Dilsen, 1980.
Windmolen De Hoop vzw, "De Hoop van Elen in de steigers", Molenecho's, XXXIII, 2005, 4, p. 196-199.
W. Smet & H. Holemans, "Limburgse windmolens in heden en verleden", Nieuwkerken-Waas, Ten Bos, 1981, p. 48-50;
Lieven Denewet, "'De Hoop' van het Limburgse Elen niet meer hopeloos!", in: Molenecho's, XXIX, 2001, nr. 4, p. 197-199;
Bert Van Doorslaer, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996;
Werner Smet, "Molen 'De Hoop' te Elen", in: Ons Molenheem, jg. 30, 2005, nr. 3, juli-september, p. 51-52.
"De Hoop". Informatieblad over de restauratie van Windmolen "De Hoop" te Elen, I, 2002, 1 - IV, 2005 (driemaandelijks tijdschrift).
http://www.dehoop.be;
Dirk Peusens, "De Hoop" van Elen in de steigers", Molenecho's, XXXIII, 2005, nr. 4;
André Schroyen, "Renovatie windmolen 'De Hoop' van start", in: De Gouden Sleutel, Geschied- en Heemkundige Kring Eelen, jg. 21, 2006, nr. 2, p. 28-30;
André Schroyen, "Zesde Molenfeesten in 't Zand", in: De Gouden Sleutel, Geschied- en Heemkundige Kring Eelen, jg. 21, 2006, nr. 3, p. 56-59;
Hendrik Van de Weerd, "Geschiedenis van Elen".

L. Denewet & A. Schroyen, "Originele steunactie vanuit Molenzorg Vlaanderen vzw. Maalwind voor De Hoop van Elen (Limburg)", in: Molenecho's, XXXVII, 2009, p. 8-20.

Persberichten
"Molens in Limburg", Het Belang van Limburg, 29.06.1975.
"Le moulin d'Elen", Le Sillon Belge, 14.01.1977.
"Hoop voor windmolen "De Hoop" te Dilsen", Het Laatste Nieuws, 21.03.1978.
"Statige windmolen van Elen", Het Nieuwsblad, 08.09.1967.
"Geen graantje meer... maar toch nog intakt te Dilsen-Elen", Het Belang van Limburg, 13.08.1973.
PMM, "Windmolen", in: Het Nieuwsblad, 24.08.2007.
Mimi Poukens, "Weer hoop voor De Hoop", Maaseikenaar Dirk Peusens koopt windmolen in Elen, in: Het Nieuwsblad, 13.10.2001.
MD, "Molenfeesten in Elen", in: Het Belang van Limburg, 25.08.2008.
Leo Cuppens-Nelissen, "Circa 1914-1930 woont het gezin Coenen-Coninx op De Hoop in Elen", in: "De Gouden Sleutel", Geschied- en Heemkundige Kring Eelen, jg. 23, 2008, nr. 3, p. 76-85.
PPN, "Windmolen", in: Het Nieuwsblad, 13.01.2009.
"Nieuwe kap voor windmolen De Hoop in Elen", in: Het Belang van Limburg, 09.03.2009.
"Nieuwe kap op windmolen De Hoop in Elen", Het Belang van Limburg, 09.04.2009.
"Na de kap nu de wieken op molen De Hoop", Het Belang van Limburg, Het Belang van Limburg, 10.04.2009
"Uitzonderlijk transport voor windmolen", Het Belang van Limburg, 07.04.2009.
PPN, "Nieuwe molenaar", in: Het Nieuwsblad, 22.06.2009.
"Molen De Hoop bijna maalvaardig", in: Het Belang van Limburg, 25.06.2009.
"Windmolen De Hoop wordt afgewerkt", Het Belang van Limburg, 23.07.2009.
A.S., "Parochie Heppeneert schenkt beeld van Heilige Victor aan Elen", Het Belang van Limburg, 11.10.2010.
"Heppeneert schenkt beeld aan Elen als zoenoffer", Het Belang van Limburg, 14.12.2010.