De Molen van Gelinden is een korenwatermolen in Overbroek 8 (in het gelijknamig gehucht) op de Herk. Hij dateert oorspronkelijk van voor 1446, maar werd in de 17de eeuw herbouwd.

Eigenaars na 1840:
- voor 1844, eigenaar: Stevens Dienis, pastoor te Opheers
- 1851? erfenis: Vanvalle Gillis (en compagnie), landbouwer te Gelinden
- 1860, erfenis: Vanvalle Josephus (en compagnie), landbouwer te Gelinden
- 1863, erfeis: Vanvalle Maria, echtgenote Aerts Lambertus, winkeliers te Borgloon
- 1869, regularisatie: Aerts-Vanvalle Henri, eigenaar te Gelinden
- 1885: de weduwe en kinderen
- 1898, deling: Aerts-Vanvalle Henri, eigenaar te Gelinden
- 1920, verkoop: Aerts-Peetermans Marie Jeroom, molenaar te Gelinden
- 1973, deling: Vandevoort-Aerts Jozef, landbouwer te Gelinden.

In 1840 was de molen eigendom van de pastoor van Opheers, Dienis Stevens. Merkwaardig genoeg werd deze pastoor ook gemeld als de "gebruiker". Deze bovenslagmolen moet wel indruk gemaakt hebben op de samenstellers van het kadaster (gegevens 16 december 1840): "Dezen molen heeft een breed buitendraeiwerk welk het water, van boven door eene goot, op zich ontvangende in beweging breng: een paer molen steenen, dienende tot het malen van alle soorten van granen. Hij is in zeer goed staet, en het werktuig zo wel ingerigt, dat het weinig water, welk in eenen vijver vergaderd, alles in beweging brengt. Het beekje zijnde zeer klein, hij is tijdens den zomer, bij gebrek van water, eenigen tijd in stilstand...".

De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 7 oktober 1846 de vastgestelde pegelhoogte van 1,136 meter goed. De toenmalige eigenaar was Gisbert Vanvalle. Schoonzoon Lambert Aerts-Vanvalle verkreeg op 29 december 1865 de toelating van de Bestendige Deputatie van Limburg om in deze molen een stoommachine te plaatsen. Deze machine werd echter in 1900 weer buiten werking gesteld.

De laatste molenaars waren Octaaf Aerts, René Peetermans en Marie Jeroom Aerts. In 1971 werd het malen gestopt. Het bovenslagrad werd verwijderd, maar het binnenwerk met het steenkoppel bleef gelukkig behouden. Later werd het woonhuis getroffen door een brand. De huidige eigenaars renoveren thans het erf.
 
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Mailbericht mevr. Andrea Vandevoordt, 25.08.2011
De laatste molenaars waren Octaaf Aerts, René Peetermans en Marie Jeroom Aerts.
Octaaf Aerts was de vader van mijn moeder. Hij is gestorven toen mijn moeder 13 jaar oud was. Bijgevolg heb ik  (°1955) hem niet meer gekend. De oom van mijn moeder, René Peetermans, heeft nog gemalen toen ik een klein kind was. Het woonhuis waarin mijn moeder op dat moment woonde is afgebrand. Het geheel wordt nu stilletjes aan hersteld. Het resultaat belooft mooi te zijn.  Ik ben in dat woonhuis trouwens geboren!

Literatuur

Lieven Denewet, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2;
"Molens in Sint-Truiden - Gingelom - Borgloon", uitgave Werkgroep Molenzorg Zuid-Limbrug, Tongeren, s.d.;
H. Holemans & W. Smet, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, 1985, p. 25.
V. Jacobs, "De molen van Overbroek te Gelinden", in: "Ons Molenheem", Studiekring voor Wind- en Watermolens", jg. 33, 2008, nr. 4, oktober -december, p. 94 - 95, ill.
J. Brouwers, "De watermolen van Overbroek o/Gelinden", in: Limburg, jg. 64, 1985, p. 22-31.
"Langs Molenbeek en Melsterbeek in Sint-Truiden. De vier elementen", Sint-Truiden, Stadsbestuur, 2010 (Reeks: Open Monumentendag).
Mailbericht mevr. Andrea Vandevoordt, 25.08.2011 (°1955; afstammelinge van de laaste molenaars)