Outer – Gillis Mensschaert neemt de 2 watermolens in cijnspacht – 6 maart 1598
Rijksarchief Gent, Stad Ninove AR 129 n° 636 (XVI f° 651-652°) (F: RAG 8 feb 2018 1848-1851) wettelijke passeringen van Ninove (transcriptie: Georges Souffreau, Woubrechtegem)
Heden, den vjen dach van meerte xvc acht ende tneghentich (6 maart 1598), hebben Lieven van den Bossche ende Elisabet van Naeste, syn huysvrouwe, bekent wel ende deuchdelyck in cheynse vutgegeven thebben aen Gillis Mensschaert ende zyn huysvrouwe, die jeghens den selven Van den Bossche bekennen van gelycken in cheynse aenghenomen thebben, twee geruïneerde watermuelens, zoo die gestaen ende geleghen zyn binnen de prochie van Oultre, metten meersch, grachten, vyvers ende damme daer aenclevende. Ende datte eenen termyn van vyftich jaeren, eenpaerlyck achtervolghende, omme de quantiteyt van vyff sacken rogghe, leverbaer goet zestien viertelen, nienofsche mate gerekent. Waeraf den eersten valdach te betalen, verschynen sal, te kerssmisse xvc 99 ende alsoo voorts, van jaere te jaere, totter expiratie vanden voorschreven termyn van 50 jaeren. Boven desen wordt de pachter gehouden jaerlicx te leveren aende verpachter ofte wtgevere van cheynse, syn hoyrs ende naercommers, vier stoopen raepsmaut, telcken valdaghe alsboven, waeraf deerste jaerschare eerst sal verschynen te kerssmisse 1600 ende alsoo voorts. Neempt den selven Mensschaert oock tzynen laste, te dooghen alle jaere, zynen termyn duerende, eene rente van twee guldens tsiaers aende kercke van Oultre, gaende wte voorseyde muelenen ende voor een doeclaken aende huysvrouwe van Lieven van den Bossche voorseyt, een pont vlaems mitsgaeders drye ponden grooten ten ghelaghe. Ende alsoo Gillis van den Eechaute fs Gillis eenighe jaeren pachts aende goedinghen ende vyvers vande selve muelens es pretenderende, sal de huerlinck voor de afscheydinghe vanden voornoemden Eechaut, contentement gheven. Daerenboven es voorwaerde dat de voorseyde Gillis Mensschaert, over hem, syn hoyrs ende naercommers, ghehouden wordt te malen ende laten malen voor de familie vanden voornoemden Van den Bossche ende zyn hoyrs ende naercommers, alle het graen dat nu zyn huys, tzy cooren, tarwe, maut ofte ander granen, voor de familie alleenlyck gesleten sal worden, sonder molster daeraf te nemen, vry ende liberlyck, sonder eenich wedersegghen, hy ofte de voorseyde Lieven van den Bossche braut om te vercoopen ofte tot zynen slete, metgaeders zyn hoirs ende naercommers, ter wat plaetsen hy soude moghen woenen, tzy te Nieneve oft elders, soo verre hy, Van den Bossche oft zyn hoirs ofte naercommers, haerlieder graen ende maut aldaer binnen Oultre te maelen brochten ende voerden, dan soo verre de selve muelens vercocht oft andersins veralinieert wirden, en sal aencommer ofte coopere de voorseyde vryheyt van maelen sonder molster, niet ghenieten. Ende opde voorseyde conditien heeft de voornoemde Gillis Mensschaert aenghenomen de voornoemde muelens op te rechten, den eenen tot eenen coorenmuelen ende den anderen tot eenen slachmuelen ende de zelve tzynen afscheeden, ten eynde vande voorseyde 50 jaeren, te laten volghen ande voornoemde Lieven van den Bossche, zyn hoyrs ende naercommers, die deselve sullen aenveerden by priseye ende extimatie van lieden met eeren, hun dies verstaende. Op conditie nochtans, inghevalle de selve Van den Bossche, syn hoyrs ende naercommers, omme te voldoene ende op te bringhen de penninghen vande voorseyde priseye, den middel niet en hadden, zoo sal den voornoemden Gillis Mensschaert, zyn hoyrs ende naercommers, de voorseyde twee muelens vermoghen te ghebruycken ende possesseren opden voornoemden cheyns, totter tyt ende wylen zy gherembourseert sullen wesen vande voorseyde prizeye, die den voornoemden Vanden Bossche, zyn hoirs ende naercommers sullen vermoghen te restitueren ende op te legghen alst hemlieden believen sal ende van staede wesen sullen, omme alsdan vanden voornoemden watrmuelen te commen ende niet gefrustreert te wesen van haerlieder ghedinghe. Ende ten lesten blyven alle de boomen ende opgaende houten, staende opden gront, de voorseyde muelens aenclevende, ten profficte vanden selven Van den Bossche, die de selve sal moghen afcappen, mits voor elcken boom plantende eene pote vande selve spetie. Ende hebben partyen respective, verbonden ende verobligiert, tot volcommen ende onderhouden vande bovenschreven conditien, hunne persoonen ende goedinghen, present ende toecommende, renonchierende van alle exemptien ter contrarien ende besondere het recht dicterende dat generale renonchiatie niet en expireert ten zy dat speciale procedure.
Aldus ghedaen sonder fraude ofte arghenlist, ter presentie van Adriaan Stevens, schepenen der stede van Nieneve ende Maximiliaen van Damme, syn medegheselle, desen xiijen meerte (1598).
My present als greffier, Boniours ende aengaende de metserye vanden ghevele, bedde ende steenen die bevonden moghen wesen, sullen ten aencommen van desen pacht ende cheyns, ghepresen wesen by metsers ende ander hun dies verstaende, omme ten afscheeden vande 50 jaeren, byden voorseyden Lieven van den Bossche, syn hoirs ende naercommers, ghecort ende ghededuceert te worden opde priseye die ter expiratie van desen cheyns gedaen sal worden.
Actum, ter presentie alsvoren. Onderteeckent Boniours.
Dese metserye vande muraige, ghevele, bedde ende steenen ter plaetsen bevonden, syn ghepresen ende geestimeert by Hendrick Orys, metser vanden prelaet van Nieneve ende Gillis de Pau, oock mester van synen stile, ter presentie van Joos van de Male, meyere, Cornelis Bretman, Michiel Bogaert ende Lauwereys Heysselinck, schepenen, ter somme van 244 rynsguldens eens, van 20 stuyvers tstuck.
Actum desen xvijen July xvc 98. Onderteeckent Boniours.
Literatuur
Archieven - Stadsarchief Gent, penningkohieren van Outer (1571), f° 16 v°. - Rijksarchief Gent, Stad Ninove AR 129 n° 636 (XVI f° 651-652°) wettelijke passeringen van Ninove - Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1914 . Octrooi aan Martin Maes, eigenaar van de Watermolen van Outer, om in Outer een graanwindmolen op te richten, 06.12.1781.
Werken H. Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 6. Gemeenten O-R", Opwijk, 2006, p. 37-38. Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962). P. Huys, "Uit velerlei eeuwen...", p. 61. F. De Potter en P. Broeckaert, "Geschiedenis van de gemeenten in Oost-Vlaanderen". D'Huyvetter C., de Longie B. & Eeman M. m.m.v. Linters A. Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Aalst, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 5N2 (H-Z), Brussel - Gent, 1978.
Mailberichten Marc Bauwens-Van Oudenhove, 16.02.2010 (eigenaar-bewoner). Maarten Osstyn, Adegem, 24.08.2014. Georges Souffreau, Woubrechtegem, 11.02.2018.
|