|
Intekendatum: 14.09.2009
Molen: Turnhout (Antw.), De Grooten Bentel - stenen bergmolen
Bouwheer & ontwerper: Arch. Lou Jansen, Turnhout
Opdracht: Niet-openbare aanbesteding voor het uitvoeren van restauratiewerken; 120 dagen
Plaats aanbesteding: Architectenbureau Lou Jansen bvba, Oranjemolenstraat 19, 2300 Turnhout
Toewijzing: Adriaens Molenbouw bv, Weert (Ned.)
Over de vroegere bewoner/moleneigenaar
Lou Jansen (Turnhout, 29 januari 1935 - 2019) was een Vlaams hedendaags architect.
Lou Jansen (eigenlijk Ludovicus Jansen) is een van de figuren die in de jaren 1960 en 1970 in en rond Turnhout tot een boeiende architectuurproductie kwamen. Hij koos voor een strakke lijnvoering waarbij de constructie erg bepalend was voor de expressie. Hij behaalde in 1960 zijn diploma aan Sint-Lucas Brussel. Hij deed zijn stage bij o.a. Willy Van Der Meeren en het bureau Delhaise & Jaspers en vormde tot 1969 een associatie met Rudy Schiltz (1938-1969). Zijn werk bestaat uit talrijke woningen en industriegebouwen. Belangrijkste realisatie: huizen Van Roy (1965) en Leysen (1968) in Turnhout en het huis Hazebroek (1978) in Mortsel. Van 1991 tot 2001 was hij docent aan het Henry van de Velde-instituut in Antwerpen. Op 20 september 2007 opende hij de eerste statutaire vergadering van TRAM 41 Turnhout op minimalistische wijze.
Hij overleed in 2019.
Rita Dries, "Daar bij die molen", Het Bezemklokje (Heemkundekring Turnhout), 18.05.2014.
De ‘Grooten Bentel’ ook wel ‘Oranjemolen’ of ‘Coppensmolen’ genoemd, staat te pronken in de zon. Aan de voet van de molen staat Christian Raskin, samen met twee andere molenaars, ons op te wachten. In de tuin rondom de molen staan partytenten en tafels klaar om ruim 60 leden van Het Bezemklokje te ontvangen. Ook Anita Evenepoel en Lou Jansen, eigenaars en bewoners van de molen, zijn van de partij en een half uur later arriveren er drie accordeonisten. Alle ingrediënten, nodig om er een geslaagde namiddag van te maken, zijn aanwezig. De verwachtingen zijn hoog gespannen!
Van Christian leren we dat de ‘Grooten Bentel’ een graanwindmolen is die gebouwd werd in 1848, in 1912 verwoest werd door een brand en nadien heropgebouwd werd met molenwerk, aangekocht in Dordrecht. De molen, toen eigendom van de familie Coppens-Jansen, was actief in dienst tot in 1952. In 1969 werd hij gedeeltelijk gerestaureerd door de familie Caers uit Retie. Lou Jansen vervolledigde de restauratie en bouwde hem om tot architectenbureau met woonhuis en dit met respect voor het karakter, de vorm en de mechaniek van de molen. We weten nu ook dat de eerste Kempense windmolens uit het begin van de 12de eeuw stammen en we zijn verbaasd over zoveel technische kennis en kunde en over het bestaan van zoveel verschillende soorten molens met zoveel verschillende doelen.
In kleine groepjes worden we door de molenaars voorgegaan in de molen en maken we kennis met het hele binnenwerk. Via de meelzolder en de maalzolder klimmen we tot in de luizolder. Deskundig wordt ons uitgelegd hoe het graan gemalen wordt, hoe het kruien van de molenkap gebeurt, hoe de vang of rem ingeschakeld en ontgrendeld wordt, hoe de zeilen van en op de wieken gezet worden. Dat, en nog veel meer, doen ons verlangend uitkijken naar wind en omdat die uitblijft worden de wieken met mankracht gedraaid!
Het verleden herleeft en op de cadans van Vlaamse volksliedjes, ons gebracht door Gilbert en zijn twee dames, kijken we tevreden terug op wat mooi was! De drankjes smaken, het gezelschap doet deugd, er wordt nog lang nagepraat … Bedankt Anita en Lou, bedankt molenaars, bedankt accordeonisten voor dit onvergetelijk bezoek.
Rita Dries, "Daar bij die molen", Het Bezemklokje (Heemkundekring Turnhout), 18.05.2014.
De ‘Grooten Bentel’ ook wel ‘Oranjemolen’ of ‘Coppensmolen’ genoemd, staat te pronken in de zon. Aan de voet van de molen staat Christian Raskin, samen met twee andere molenaars, ons op te wachten. In de tuin rondom de molen staan partytenten en tafels klaar om ruim 60 leden van Het Bezemklokje te ontvangen. Ook Anita Evenepoel en Lou Jansen, eigenaars en bewoners van de molen, zijn van de partij en een half uur later arriveren er drie accordeonisten. Alle ingrediënten, nodig om er een geslaagde namiddag van te maken, zijn aanwezig. De verwachtingen zijn hoog gespannen!
Van Christian leren we dat de ‘Grooten Bentel’ een graanwindmolen is die gebouwd werd in 1848, in 1912 verwoest werd door een brand en nadien heropgebouwd werd met molenwerk, aangekocht in Dordrecht. De molen, toen eigendom van de familie Coppens-Jansen, was actief in dienst tot in 1952. In 1969 werd hij gedeeltelijk gerestaureerd door de familie Caers uit Retie. Lou Jansen vervolledigde de restauratie en bouwde hem om tot architectenbureau met woonhuis en dit met respect voor het karakter, de vorm en de mechaniek van de molen. We weten nu ook dat de eerste Kempense windmolens uit het begin van de 12de eeuw stammen en we zijn verbaasd over zoveel technische kennis en kunde en over het bestaan van zoveel verschillende soorten molens met zoveel verschillende doelen.
In kleine groepjes worden we door de molenaars voorgegaan in de molen en maken we kennis met het hele binnenwerk. Via de meelzolder en de maalzolder klimmen we tot in de luizolder. Deskundig wordt ons uitgelegd hoe het graan gemalen wordt, hoe het kruien van de molenkap gebeurt, hoe de vang of rem ingeschakeld en ontgrendeld wordt, hoe de zeilen van en op de wieken gezet worden. Dat, en nog veel meer, doen ons verlangend uitkijken naar wind en omdat die uitblijft worden de wieken met mankracht gedraaid!
Het verleden herleeft en op de cadans van Vlaamse volksliedjes, ons gebracht door Gilbert en zijn twee dames, kijken we tevreden terug op wat mooi was! De drankjes smaken, het gezelschap doet deugd, er wordt nog lang nagepraat … Bedankt Anita en Lou, bedankt molenaars, bedankt accordeonisten voor dit onvergetelijk bezoek.
Literatuur
Els De Kinderen, Molen "De Grote Bentel" te Turnhout, in: De Belgische Molenaar, LXX, 1975, nr. 5 (7 maart), p. 69-70;
H. Holemans & P.J. Lemmens, Molens der Noorder- en Oosterkempen, Nieuwkerken, Ten Bos, 1980, p. 103-104;
F. Brouwers, "De toekomst van een verleden. Levende molens in de provincie Antwerpen", s.l., Levende Molens Werkgroep Kempen-Antwerpen, (1997);
Paul Hendriks, "De windmolens. 28. Turnhout", in: P. Hendriks & R. Hoeben, "Provincie Antwerpen. Wind- en watermolens", Antwerpen, 1978, p. 22;
"Te Turnhout en te Kasterlee worden twee windmolens gerestaureerd", in: De Belgische Molenaar, jg. 65, nr. 6 (22 maart), p. 81;
C. Demil, "Een molen om in te leven. Ervaringen van architekt in Grote Bentel te Turnhout", in: De Standaard - Het Nieuwsblad", 26-27 juli 1986, p. 27, ill.;
A.C.J. Verdegem, "Beknopt Kalendarium betrekkelijk de Turnhoutse banmolens", in: Taxandria, jg. 1993 (nieuwe reeks, LXV), p. 131-154;
A.C.J. Verdegem, "De Tunhoutse (ban)molens in de Franse tijd", in: Taxandria, jg. 1990 (nieuwe reeks, LXII), p. 133-143;
P.J. Lemmens, "Molenoverzicht uit het Arrondissement Turnhout van 1830 tot heden", Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Randgemeenten, Kwartaalschrift, Borgerhout, Gitschotel Buurschap, Jg. 12, [1964], nr. 3, p. 31.
J. Schellekens, "Turnhout. De Hoofdstad van de Kempen", Zaltbommel, 1949, p. 151.
Sibylle De Sadeleer & Geert Plomteux, "Inventaris van het cultuurbezit in België. Architectuur. Provincie Antwerpen. Arrondissement Turnhout, Kanton Turnhout. Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen". 16N1, Brussel-Turnhout, 1997.
Geert van Stekelenburg, Verhaegen roeden bij Adriaens Molenbouw in Weert, Peellands Molennieuws tijdschrift van de Peellandse Molenstichting), nr. 74, dec. 2011, p. 9-13.
Rita Dries, "Daar bij die molen", Het Bezemklokje (Heemkundekring Turnhout), 18.05.2014.
"In memoriam Lou Jansen", Levende Molens, jg. 41, 2019, 6 (oktober-december), p. 83.
Persberichten
WLT, "Oranjemolenstraat", in: Het Nieuwsblad, 13.03.2010.
Gazet van Antwerpen, 18.03.2010.
Mailberichten
Roland Kums, 13.03.2010, 20.01.2015.
Bart Hoofs, Hilvarenbeek, 15.09.2013.
Johan Boulangier, 15.10.2013.
John Verpaalen, Roosendaal, 01.09.2016.
|
Turnhout, Antwerpen
