De "Molen van Sint-Pieter" staat bekend als de bovenste watermolen aan het riviertje de Voer in het prachtige dorpje Sint-Pieters-Voeren. Eeuwenlang behoorde dit molencomplex tot het naastgelegen kasteel de Commanderie.

In 1388 werd de toelating gegeven een watervolmolen op te richten.

Het woonhuis, ten oosten van het erf, dateert van 1731 (muurankers achtergevel), en komt als enige gebouw van het geheel reeds voor op de Ferrariskaart (1771-1777).
Het woonhuis, ten oosten van het erf, dateert van 1731 (muurankers achtergevel), en komt als enige gebouw van het geheel reeds voor op de Ferrariskaart (1771-1777).
In 1798 werd de molen verkocht aan C.D. Neuville.

Eigenaars na 1830:
- voor 1830, eigenaar: Sauvage Aubin, fabrikant te Franval
- 1857, verkoop: Delos baron Otton, rentenier te Mheer
- 189: en kinderen
- 1891, deling: Delos François, rentenier te Heerlen
- 1894, verkoop: de Podesta de Waleffes - de Jacquier de Rosée baron Ludovic, rentenier te Waleffes
- 1896: en kinderen
- 1902, deling: de Podesta de Waleffes - de Waleffes de Longchamps baron Georges, rentenier te Sint-Pieters-Voeren
- 2000, eigenaar: Piedboeuf-Lorquet A., Sint-Pieters-Voeren (te koop in 2009-2010)

De molen werd reeds in 1922 buiten gebruik gesteld en ingericht als huis. Hij maakt deel uit van een boerderij. In het begin van de jaren 1950 waren molenrad en -werk (assen, kamraderen, drie paar molenstenen, etc.) nog aanwezig en in goede staat.
De laatste landbouwer was Pierre Lorquet-Conings (1921-2007).
Het gebouw met wolfsdak uit 1731 is vrijwel in authentieke staat. De watertoeloop is nog aanwezig, maar het bovenslagrad en de mechaniek zijn verwijderd. De inpandige ruimte waar het gemaal was gehuisvest, doet nu dienst als opslagruimte en schuur.
Het gebouw is gelegen in landbouwzone en staat op de vastgestelde lijst van bouwkundig erfgoed, maar is niet beschermd als monument.
De private eigenaar stelde het gebouwencomplex in 2009-2010 te koop. De vraagprijs bedraagt 496.000 euro (zie de bijlage hierna).

Tom Moolenaar & Lieven Denewet

Architecturale beschrijving (Onroerend Erfgoed Vlaanderen)
Breedhuis van anderhalve bouwlaag onder wolfsdak. Bakstenen gebouw, de voorgevel voorzien van S-vormige muurankers; steigergaten. In de verschillende gevels, kleine, getraliede vensters en een paar bolkozijnen in kalkstenen omlijsting met negblokken, sponningbeloop en duimen. Rechthoekige deur in een kalkstenen omlijsting met bakstenen ontlastingsboog; een recente poort in de achtergevel vervangt een oudere poort, waarvan een kalkstenen post met negblokken en de bakstenen ontlastingsboog rest. Het molenrad bevond zich tegen de zuidelijke zijgevel.
Lage stal onder zadeldak, uit tweede helft 19de eeuw, haaks op de achtergevel gebouwd. Rechthoekige muuropeningen in houten omlijsting.
Ten westen van het erf, bakstenen dwarsschuur onder zadeldak, tweede helft 19de eeuw, met aangebouwde gedeelten onder lessenaarsdaken tegen de rechterzijgevel. Getoogde, bakstenen deuren en vensters, een rechthoekige laadvenster in houten omlijsting, halfronde zoldervensters, en een bakstenen korfboogpoort.

Verkoopsadvertentie (2009)
Te koop: voormalige watermolen, thans boerderij, bestaande uit een authentieke woning, grote en kleine stal, schuur en berging.
- Op een perceel van 6200m² op een toplocatie in de Voerstreek
- Drie kilometer van de Nederlandse grens en 20 minuten van Maastricht
- Ideaal voor het combineren van wonen, werken en dieren
- Nederlandse aankoopbegeleiding en belastingvermindering
- Vraagprijs 496.000 euro
Contact:
e-mail: watermolen1731@gmail.com en tel. 013-750 88 26.
Bezichtiging
Omdat het pand tijdelijk wordt verhuurd, kan een bezichtiging alleen op afspraak. Hiervoor neemt u contact op met de eigenaar op telefoonnummer 04 381 21 17.

Literatuur

I. Delatte, "La vente des biens du clergé dans le département de l'Ourthe", Luik, 1951, p. 62.
H. Holemans, "Wind- en watermolens in de provincie Limburg" (Uitgave van de studiekring "Ons Molenheem") s.l., s.a., p.26.
J. Nijssen, "Manuscript Voerense percelen"
J. Nijssen & E. Vandenabeele, "Molenboekje Voeren en omliggende" (V.V.V. Voerstreek en Opbouwwerk Voeren), Voeren, 1991, p.3-4.
P. Wauthlé, onuitgegeven aantekeningen.
F. Schlusmans, "Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kanton Voeren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14N2", Brussel - Turnhout, 1992.
Arnout Mertens, "De verpachting van het paanhuis (1386), de toelating tot een volmolen (1388) en de twee 15de-eeuwse kerkregisters van Sint-Pieters-Voeren", Het oude land van Loon, jg. 48, 1993, p. 189-219.