De Oude Molen, Kleine Molen, Schellismolen, Overste molen is een watermolen met verwijderd bovenslagrad op de Melsterbeek, aan de zuidwestzijde van de Luikersteenweg (nr. 283).

De watermolen werd al voor 1380 opgericht.

We zien hem aangeduid op:
- de Villaretkaart (1745-1748) met een tekening van een waterrad en met de benaming "Moulin d'Aelst"
- de Ferrariskaart (ca. 1775), maar zonder het symbool van een waterrad
- de Atlas der Buurtwegen (ca. 1845) 
- de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming "Kleynen Molen".

Het huidige bakstenen gebouw, gekenmerkt door een laadluik, is van 1847.

Eigenaars na 1840:
- voor 1844, eigenaar: Monville Lambert, burgemeester te Brustem
- 1847, de weduwe en kinderen (overlijden van Lambert Monville)
- 1849: de kinderen (overlijden van de weduwe van Lambert Monville)
- 1850, deling: Vigoreux-Monville Hendrik, eigenaar te Brustem
- 1874: en kinderen
- 1879, verkoop: Baelde-Stas Franciscus, onderdirecteur der Registratie; later: algemeen opzichter der Registratie en Domeinen)
- 1909,: de weduwe Stas, rentenierster te Schaarbeek (overlijden van Franciscus Baelde)
- 1920, verkoop: Schellis-Moyaerts Emiel, moelnaar te Brustem
- 1946: de weduwe en kinderen (overlijden van Emiel Schelis)
- 1963: de kinderen (overlijden van de weduwe Moyaerts van Emiel Schellis)
- 1955, deling: Scehllis Eugeen, zonder beroep te Brustem
- 2000, eigenaar: Schellis Camille, Brustem
- 2014, eigenaar: Doukhopelnikoff S., Brustem

De molen was in 1841 eigendom van Lambert Monville, burgemeester te Brustem en eveneens eigenaar van de Stenen Windmolen van Brustem. Volgens de kadastrale beschrijving van 24 maart 1841 waren er wel wat problemen: "... zij heeft een goed werktuig, goeden waterval, maar ontbreekt soms aan water".

De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 10.09.1847 de vastgestelde maximale stuwhoogte van 1,100 meter goed. Er werd een nieuwe pegelpeil geplaatst dat nu nog aanwezig is: een smeedijzeren nagel in een hardsteen met het jaartal 1847. De molen was toen in het bezit van de kinderen van Lambert Monville, burgemeester van Brustem die net in dat jaar overleden was. Eén van de dochters van Lambert Monville huwde met Hendrik Vigoreux, die na deling in 1850 de nieuwe eigenaar werd.

De Bestendige Deputatie verleende op 11 november 1864 de toestemming aan eigenaar H.J. Vigoreux om een stoommachine en ketel te plaatsen. Deze stoommachine voldeed echter niet en werd ten laaste in 1878 buiten werking gesteld. In 1875 mocht diezelfde eigenaar het waterrad van zijn molen hernieuwen of repareren.

In 1879 werd de molen verkocht aan François Baelde-Stas, onderdirecteur der registratie (later: algemeen opzichter der Registratie en Domeinen). Na zijn overlijden in 1909 nam zijn weduwe, rentenierster te Schaarbeek, de molen over.
In 1920 kon molenaar Emiel Schellis-Moyaerts (+1946) de molen aankopen. Hij liet in 1928 verbouwingswerken uitvoeren. Eugeen Schellis nam de molen bij deling in 1955 over.

Sinds 1965 staat de molen ingeschreven als landgebouw. Het waterrad en het mechanisme werden verwijderd. Het gebouw werd in 2010 gerenoveerd.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven en landkaarten
- Villaretkaart (1745-1748)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Kadasterarchief Limburg, Sint-Truiden, Brustem - Mutatieschetsen.
- Kadasterarchief Limburg, Sint-Truiden, Brustem - Primitief kadasterplan (1825) door J.A. Lecluijse.
- Kadasterarchief Limburg, Sint-Truiden, Brustem - Legger van 1844.
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1845)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)

Werken
- Bijdragen tot de geschiedenis van Brustem, in Het Oude Land van Loon, 30, 1975.
- Brouwers J., "De heren van Brustum", in: Het oude Land van Loon, 1988, p. 55-90.
- De Maegd C. & Van den Bossche, "Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Inventaris Limburg. Deel 1: Gingelom, Halen, Herk-de-Stad, Nieuwerkerken, Sint-Truiden", Brussel, Agentschap RO-Vlaanderen. Onroerend Erfgoed, 2003.
- Denewet Lieven, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2.
- Holemans Herman & Smet Werner, ""Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, 1985, p. 17-18.
- Jacobs Veerle e.a., "Molens in Sint-Truiden - Gingelom - Borgloon", Tongeren, Werkgroep Molenzorg Zuid-Limburg, 1983.
- "Langs Molenbeek en Melsterbeek in Sint-Truiden. De vier elementen", Sint-Truiden, Stadsbestuur, 2010 (Reeks: Open Monumentendag).
- Poplimont C., "La noblesse belge, deel 1, Brussel, 1854, p. 88.
- Schlusmans F., m.m.v Gyselinck J., Linters A., Wissels R., Buyle M. & De Graeve M.-Chr., Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6N2, Brussel - Gent, 1981, p. 888-890.