Molenzorg
navigatie Houwaart (Tielt-Winge), Vlaams-Brabant
Foto van <p>Watermolen van Kleerbeek<br />Watermolen van Cleerbeek</p>, Houwaart (Tielt-Winge), Foto: Jan Ulens, 25.02.2015 | Database Belgische molens © Foto: Jan Ulens, 25.02.2015

Watermolen van Kleerbeek
Watermolen van Cleerbeek

Kasteeldreef 4
3390 Houwaart (Tielt-Winge)

op de Winge (Molenbeek)
ten W v.h. het Kasteel van Kleerbeek
kadasterperceel sectie C nr. 234

50.921078, 4.851627 (Google Maps)
de Troostembergh, Houwaart
voor 1433 / voor 1686
Bovenslag watermolen
Korenmolen en elektriciteitsopwekking
Allereerste watermolen met vortex-turbine van Turbulent
Vortex-turbine, voorheen houten onderslagrad
Korenmoleninrichting verwijderd, thans opwekking groene stroom
Zeer goed
---,
Niet beschermd
Geen
Niet toegankelijk, ook niet uitwendig

Beschrijving / geschiedenis

De Watermolen van Kleerbeek was eeuwenlang een graanwatermolen op een oostelijke aftakking van de Winge (plaatselijk de Molenbeek) in de Kasteeldreef nr. 4, aan de westzijde van het Kasteel van Kleerbeek (Cleerbeek).

Tot voor kort was deze watermolen één van de minst bekende in ons land. Hij is gelegen op een privaat kasteeldomein, op enige afstand van de openbare weg en mist al meer dan honderd jaar zijn waterrad en mechanisme. En plots, sinds februari laatstleden, kwam hij in het middelpunt van de belangstelling, door de aanbreng van een nieuwe soort turbine!

Het watermolengebouw heeft bruine ijzerzandstenen funderingen en muurfragmenten en is het oudste gebouw van Kleerbeek.

De heerlijkheid Kleerbeek (vroeger Cleerwyck genoemd) wordt al vermeld in een oorkonde van Filips de Goede uit 1433 (archief baron de Troostemberg, Kleerbeek, Houwaart). Het huidige kasteel werd gebouwd op de funderingen van het vroegere gerechtshof (Laetbank van Cleerwijck), een hof dat de lagere rechtspraak bezat.

De oudste afbeelding van Kleerbeek is een caerte van het Molenvelt tot Hauwaert rond 1600 (zelfde archief), waarin verwezen wordt naar transacties uit 1512, geeft het tracé weer van een aan te leggen verbinding tussen Kleerbeek en Houwaart, maar bevat geen afbeelding van de gebouwen.
Op een kopie uit 1789 van een figuratieve kaart uit 1688 (zelfde archief) komen ook de gebouwen van Kleerbeek (molen en gerechtsgebouw) voor en de ondertussen aangelegde verbinding doorheen het Kleerbeekveld naar Houwaart. De molen met houten onderslagrad staat op het noordelijk uiteinde van een smalle spaarvijver en wordt molen verteyn genoemd.

We zien de watermolen en de molenvijver eveneens goed aangeduid op de:
- Ferrariskaart (ca. 1775) als deel van de C(en)se de Cleerbeeck
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1843)
- primitieve kadasterkaart van Houwaart (1822)
- topografische kaart van Vandermaelen (ca.
1850) als M(oul)in de Kleerbeek
- kadastrale kaart van P.C. Popp (1860)
- eerste militaire topografische kaart (1865).

Arnold Geens, gehuwd met Anna Durincx, woonde op de molen voor 1775. Hij sloot in dat jaar een huurcontract voor 270 gulden courant per jaar. Zoon Hieronimus Geens, molenaar te Binkom, stelde zich als borg. Een andere zoon Franciscus Geens, gehuwd met Catharina Taverniers, was eveneens molenaar en huurde de Cleerbeekse watermolen sinds 1785. Verhuurder was "haere Excellentie de gravinne Douarière van Merode, Westerloo, geborene Princesse van Rubempré, Everbergh etc. etc.". (zie in bijlage).

Het complex met de watermolen behoorde tot op het einde van de 18de eeuw toe aan de adellijke familie de Merode de Westerloo. In 1807 werd het goed  door  erfenis  van een tante La Hamayde ei-
gendom van de familie de Troostembergh (en dit tot op heden!). Rond 1834 behoorde het domein toe aan Willem Jozef de Troostembergh d'Oplinter, rentenier te Leuven. Na zijn overlijden op 2 september 1885 erfde Lucien Marie August de Troostembergh d'Oplinter, eigenaar te Leuven het domein.

Het landhuis had door de Franse Revolutie zijn functie als gerechtsgebouw verloren en werd als “huis van plaisantie” in gebruik genomen. Het huidig uitzicht van het kasteel kwam tot stand door verbouwingen in 1847, 1894 en 1911.

Onder impuls van baron Lucien-M.-A. de Troostembergh (1838-1906), tevens burgemeester van Houwaart, werd in 1890 de hoeve tussen de watermolen en het kasteel afgebroken op één vleugel na. Het molengebouw bleef behouden maar werd in 1892 omgebouwd tot koetshuis en werd gedeeltelijk ook als oranjerie ingericht.

Het binnenwerk en het waterrad verdwenen. De vroegere spaarvijver werd - in het kader van de parkaanleg - versmolten met een andere vijver tot één grote vijver.

De molen is niet beschermd als monument, maar wordt goed onderhouden. De familie de Troostembergh ging over tot renovatie van het park en de tuinen (1991-2002) en het kasteel (2000-2011). De Prijs Prins Alexandre de Merode voor het erfgoed 2010 van de vzw Koninklijke Vereniging der Historische Woonsteden & Tuinen van België ging naar deze renovatie. 

Zoals gemeld bleef de watermolen een nobele onbekende… tot twee jonge Vlaamse ondernemers hem ontdekten en inrichtten als eerste rendabele microwaterkrachtcentrale in Europa met een nieuwe soort turbine.

Geert Slachmuylders (°Duffel 1988) uit Duffel is Master in Electromechanic and Intelligent Mobility aan de KU Leuven - Groep T (2013). Voor zijn masterthesis bestudeerde hij het concept van de vortex (draaikolk) als basis voor de nieuwe turbine. Zijn uitgangspunt was dat hernieuwbare energie momenteel nog te zeer afhankelijk is van zonlicht, wind of grote installaties.

Om zijn ingenieursvaardigheden aan te vullen met iemand  met een economische en juridische achtergrond, vond hij in Jasper Verreydt (°Leuven 1989) uit Lubbeek, Master in Finance and Law, de geknipte persoon. Ze kenden elkaar van op businessplanwestrijden in 2012 waar ze beiden aan meededen.

Geert Slachmuylders en Jasper Vereydt richtten op 12 januari 2015 Turbulent bvba op (akte notaris Jan Janssens te Stabroek), ondernemingsnummer 568.847.689, maatschappelijke zetel Kempische Steenweg 293 bus 30, 3500 Hasselt. Ondertussen zijn er al 8 mensen werkzaam. De onderneming ontving in 2015 250.000 euro aan innovatiesubsidies van de Vlaamse overheid, een kapitaalinjectie van iMinds en - als eerste Belgische startup! - van het programma KIC InnoEnergy EIT (European Institute of Technology), voor de overgang van het onderzoek naar de industriële productie.

Turbulent wil samenwerken met de natuur in plaats van haar iets op te leggen. Slachmuylders begon in 2013 met de ontwikkeling van de next generation waterkrachtcentrale, gebaseerd op biomimicry, de wetenschap van het nabootsen van de beste biologische ideeën uit de natuur.

De werking van een vortex-turbine
1. Via een rooster loopt het stromende water in de turbine
2. De waterstroom wordt naar de wervel geleid. Er ontstaat een draaikolk.
3. Het draaiende water zet de schroef in beweging waarmee energie wordt opgewekt
4. Het water loopt terug naar de waterloop
Turbulent wil met haar project op een zo efficiënt mogelijke manier energie uit water halen. Ze werkt volgens een compleet ander concept dan de
huidige waterkracht. De centrale van Turbulent leidt het water daarbij door een draaikolk, waar de energie kan worden opgevangen. De installatie heeft een waterval van minstens één meter nodig om efficiënt te kunnen functioneren. De installatie, met een breedte van 1,5 meter en een hoogte van 2,5 meter, kan gemakkelijk worden geplaatst bij watermolens en sluizen. Er zijn niet per se grote stalen constructies nodig, het kan ook met natuurlijke materialen. De installatie past zich aan de waterloop aan.

Turbulent introduceerde een nieuwe uitvoering van de Vortex-turbine, een eenvoudige maar baanbrekende turbine om elektriciteit op te wekken. Vortex-turbines bestaan al eerder. De Oostenrijker Viktor Schauberger (1885-1958) geldt als de pionier met zijn Strahlturbine (suction turbine, jet tubine - patent in 1930), terwijl zijn landgenoot, ir. Franz Zotlöterer, met zijn hydroelectric (water vortex) power plant (patenten in 2003 en 2009) een toepassing uitwerkte. Deze turbines zijn nog relatief groot en de productie ervan geeft veel overschot aan materiaal.

In de compactere Turbulent-turbine speelt modelsoftware een belangrijke rol. Deze genereert alles, zoals de aanpassing van de installatie aan het debiet. De propellers die precies voor een draaikolk ontworpen zijn, hebben een heel organische vorm.

De 3D-printer is een essentieel hulpmiddel in de productie.  Die  zorgt  voor minder materiaalgebruik. Dat printen is niet goedkoop (honderden euro), maar de propellers gaan lang mee en wekken op een natuurlijke manier energie op.

Voor het ontwerp van de vortex-turbine maakte Slachmuylders constant afwegingen tussen de meest efficiënte manier van werken en wat je er precies uit kan halen.

De inmiddels gepatenteerde vortex-turbine van Turbulent – met zijn specifieke schroef en software - wekt op de meest eenvoudige manier schone, betrouwbare en betaalbare groene stroom op. De eenvoud waarmee het probleem van energiezekerheid wordt aangepakt zorgt ervoor dat deze vorm van hernieuwbare energie binnen het handbereik van velen kan komen.

Met de vortex-turbine kan het formaat gehalveerd worden in vergelijking met de klassieke turbines. Er zijn in principe geen dammen nodig, maar de bestaande kunnen uiteraard aangewend worden. De nieuwe turbine zorgt dus voor minder civiele werken en heeft dus minder impact op het ecosysteem.

De draaikolkwerking en de vorm van de schroefbladen zorgen ervoor dat - in tegenstelling tot b.v. de 19de-eeuwse Francisturbine - de vissen op een veilig manier door de turbine kunnen zwemmen.
De turbine is de compactste in zijn soort, waardoor hij gemakkelijk naar de locatie vervoerd kan worden.
De hoge kwaliteit van de onderdelen en een zelfreinigende afvalbak  zorgen ervoor dat de turbine niet veel onderhoud vraagt. De energieproductie is constant, in tegenstelling tot andere herbruikbare energie zoals zon of wind.

De installatie is moduleerbaar naargelang het debiet van de waterloop en de behoeften van de verbruikers.

Bedrijven krijgen dankzij Turbulent de kans om energie te creëren uit hun afvalwaterstromen, terwijl particulieren maar ook overheden de installatie kunnen gebruiken om in afgelegen gebieden op een ecologische manier energie op te wekken.

Turbulent (of voorafgaand de twee stichters) werd toegelaten tot de accelerator Chile in Chili, die de participerende bedrijven een startkapitaal van ruim 25.000 euro geeft. Ze won de 1ste prijs op de CleanTech Challenge Belgium 2014 te Leuven, de 2de prijs op de CleanTech Challenge Worldwide 2014 te Londen, de 3de prijs op de  Hello Tomorrow Challenge 2015 te Parijs en de 1ste prijs op de Pitch Startup Nations Summit 2015 te Monterrey in Mexico. De jury apprecieerde sterk het aangepakte probleemtype en de eenvoud van de voorgestelde oplossing. Tubulent mag zich de beste startup ter wereld van 2015 noemen! In maart 2016 was ze finalist op de Start-up Chile Demo Day in Santiago (Chili).

Het ontwerp werd in 2015 als proefproject toegepast op de Wingebeek bij de Watermolen van Kleerbeek in de Kasteeldreef te Houwaart. Daar is
er een hoogteverschil van 2 meter en een debiet
van 230 liter per seconde. De jaarlijkse energie-productie bedraagt 12000 à 15000 kWh, het rendement 55 procent en de jaarlijks uitgespaarde energiekost wordt geraamd op 2400 à 3000 euro.
 
De ingebruikname gebeurde - onder grote belangstelling - op 24 februari 2016 in aanwezigheid van onder andere Vlaams Minister van Economie, Wetenschap en Innovatie Philippe Muyters. In zijn toespraak stelde hij: Ik begrijp niet dat zo’n eenvoudig systeem nooit eerder is toegepast. We kunnen echt spreken van een innovatie. Alle puzzelstukjes van Turbulent zijn exact wat ik met het Vlaams innovatiebeleid wil bereiken. Ze pakken een maatschappelijke problematiek zoals hernieuwbare energie aan vanuit een internationale visie en werken daarvoor met een zelf ontwikkeld innovatief product binnen een schaalbaar businessmodel. Vlaanderen heeft al een goede traditie en reputatie bij het aanpakken van maatschappelijke uitdagingen via onze kennis en vindingrijkheid. De waterkrachtcentrale van Turbulent is een nieuwe parel aan die ketting. Ik ben dan ook trots dat Vlaanderen dit heeft kunnen steunen, en dat ik mee het startschot kan geven van hun eerste centrale.

Gegevens van de miniwaterkrachtcentrale van het Kasteel van Houwaart

Hydrografie
Waterloop: Winge (plaatselijk: Molenbeek)
Hoogteverschil bij de watermolen: 2 m
Debiet: 230 liter per seconde

Afmetingen
Breedte: 1,5 meter
Hoogte: 2,5 meter

Vermogen
Totaal vermogen installatie: 2,220 kW
Vermogen bij het begin van de demo (sluis half dicht): 1.100-1.200 Watt
Vermogen met volledig geopende sluis op het einde van de demo: 2.100 Watt
Geschat vermogen per jaar: 12.000 à 15.000 kWh of het verbruik van 4 gezinnen

Kostprijs
De installatie in Houwaart-Kleerbeek vergde een investering van 12.000 euro, waarmee het product de helft goedkoper zou zijn dan centrale zonnepanelen met dezelfde capaciteit.
Jaarlijks uitgespaarde energiekost: € 2400 à 3000
Terugverdientijd: 5 jaar
Gedimensioneerd op 70% van de gemiddelde maximale waarde

Voordelen van het systeem
- quasi continu productie van elektriciteit
- kan in afgelegen gebieden
- heeft weinig verval nodig (1 tot 3 meter)
- eenvoudige constructie en installatie
- lage turbinesnelheid: 80 tot 120 toeren per minuut (positief voor het visbestand)
- duurzamer dan zonnepanelen door het productieproces en de verwerking end of life

Innovatieve kenmerken van het systeem
- de combinatie van een compact en eenvoudig te
   installeren systeem
- de schroef om de perfecte vortex te verkrijgen
- de elektronische sturing en software om de verschillende elementen op elkaar af te stemmen

Aandachtspunten van het systeem
- omgevingskenmerken zijn bepalend en niet overal te vinden
- de verwachte levensduur
- het risico op overstromingen bij een rivieropstopping.
- de aardbevingsweerstand
- oplossingen voor potentiële overproductie
- opdrijven rendement in andere gevallen
- krijgen van de correcte vergunningen in Vlaanderen om deze installatie te plaatsen

Het plan is om het prototype van de Molen van Kleerbeek te optimaliseren en alle componenten zo te verfijnen dat de volgende exemplaren sneller en gemakkelijker ontwikkeld kunnen worden.

Europa is een zeer belangrijke markt omdat er veel reeds bestaande infrastructuur is. Europa telt volgens Tubulent ca. 350.000 sites met een watermolen. Ook sluizencomplexen bieden mogelijkheden. Een interessante regio die overwogen wordt is Scandinavië.

Hoewel hun oorspronkelijk doel lag bij kleine bedrijven met lage energiebehoeftes (kmo’s en landbouwbedrijven), overlegt Turbulent nu ook met grote energie- en nutsbedrijven, zoals Engie (voorheen GDF Suez). Dan kunnen grotere projecten ontwikkeld worden waarbij hun technologie kan gebruikt worden om heel wat eindklanten van energie te voorzien. Er wordt een huurformule onderzocht.

Door de structurele energieproblemen is er ook veel potentieel voor de ontwikkeling van vortex-turbines in Zuid-Amerika en Zuidoost-Azië. in landen als Chili worden afgelegen gebieden vaak met blackouts geconfronteerd. Lokale bedrijven zouden de installatie daarbij kunnen gebruiken als alternatief voor noodgeneratoren met milieuvervuilende dieselmotoren. Turbulent werkt dus aan een grotere waterkrachtcentrale en streeft ernaar in plaats van vortex-turbines per stuk ook een heel netwerk met bv. 100 turbines te kunnen verkopen.

Contact met Turbulent bvba:
- e-mail: info@turbulent.be
- website: www.turbulent.be
- hoofdkantoor in Europa: Schoenmarkt 35 (KBC-toren), 2000 Antwerpen, tel. 0486 97 60 88
- lab in Europa: Kempische Steenweg 293 bus 30 (Corda Campus), 3500 Hasselt, Belgium
- kantoor en lab in Zuid-Amerika: Av. Vicuña Mackenna 4860, Macul Santiago 7810000, Chile

Lieven DENEWET

Aanvullende informatie

Rijksarchief Leuven, Notarisakten - bundel 56 # 84.
Acte Notariael. Notaris Petrus Bisschop tot Loven, 1775.
Huur van de watermolen van Hauwaert door Arnold Geens.
Transcriptie door Herman Swinnen

Conditien ende voorwaerden achtervolgens de welcke publiquelijck sal worden verhuert van wegens haere excellentie mevrouw de gravinne Douairiere van Merode, Westerloo, geboorne Princesse van Rubempré ende Everbergh &&, dats te wetene sekere watermolen gemeijnelijck genaemt den Cleerbeekschen molen gestaen ende gelegen onder Hauwaert met den hoff, bempden ende vijver daer aen gelegen, haere voors(chreve)n excellentie competerende (...)

Specifictie van den naerbeschreven molen ende goederen:

Eerst sekeren watermolen gemeijnelijck genaemt den Cleerbeekschen molen met de hijsinge, hoff schuere stallingen ende de vijver daer aen gelegen, soo ende gelijck den selven gestaen ende gelegen is binnen hauwaert voord.. tsamen groot ontrent een daghmael regenoten de straete gaende naer de (...)

Op heden desen 21 april 1775 compareerde voor mij als openbaer no(ta)ris bij haere majts souverijnen raede van brabant geadmitteert tot Loven residerende ter presentie van de getuygen naergenoemt in propren persoone D'heer Joannes Baptista van Binst rentm(eeste)r van haere voors Excellentie de gravinne Douarière van Merode, Westerloo, geborene Princesse van Rubempré, Everbergh &&, den welcken naer voorgaende drij diversche sitdagen ende affixie van billetten, mitsgaeders uijt speciaelen last van haere voors(cheve)n excellentie bij missive van den 7en deser ende voorts onder aggreatie ende approbatie van de selve haere excellentie, verclaert mits desen naer voorgaende lecture der voors(chreve)n conditien ende achtervolgens de selve, den voors(chre)n watermolen cum annexis met de .. hier voorens tusschen hunne regenoten gespecificeert, verhuert te hebben aen Arnoldus Geens ende Anna Durincx gehuijsschen woonende actuelijck noch op den selven molen voor de somme van twee hondert seventigh guldens courant s'jaers, de selve gehuijsschen hier present ende andermael accepterende met gelofte van hun exact te sullen reguleren achtervolgens de voors(chreve)n conditien onder verbant en obligatie als naer rechten.

Ende compareert hier mede hieronimus Geens molder tot Binckum sone van de voors(chreve)n aennemers denwelcken sigh mits desen stelt ende verobligeert voor borge als p(rinci)pael soo tot assurantie der jaerelijcksche huersomme als v... jnhoudt deser onder obligatie als naer rechten met renuntiatie (...)

Aldus gesloten binnen Loven desen ut supra ter presentie van Carolus vanden Panhuijsen ende van Guilielmus Josphus Dozo als getuijgen hier toe aensocht.

(get.:)
J:B: van Binst
D'merck van arnoldus + geens verclaerende niet te connen schrijven
Anna durinckx
Hieroniums Geens
Carel van den panhuijsen
G:J: Dozo 1774
Mij present Quod attestor
P: Bisschop Nots 1775

-----------------

Rijksarchief Leuven, Notarisakten - bundel 15 # 16
Acte Notariael
Notaris Jean Charles Ocreman tot Loven, 1785.
Huur van de molen van Hauwaert.
Transcriptie door Herman Swinnen

Op heden desen sesentwintigsten meert 1700 vijfentachentig  compareerde voor mij als openbaer notaris bij sijne majesteijts souv[erijn]e raede van brabant geadmitteert tot Loven residerende ter presentie der getuijgen naergenoemt in properen persoon D’h[ee]r Joannes Jacobus Josephus van Binst rentm[eeste]r van die hoogh Edele ende welgeboorne Vrouwe Mevrouwe die Gravinne van Lannoij de la Motterie, geboorne Gravinne van Merode, Princesse van Rubempré ende van Everbergh &, vrouwe van Horst, Hauwaert ende van die heerlijckheijdt der Laetbancke van hauwaert &a &a &a welcken comparant verclaert onder de te bekomene ende hier naer op te volgene aggreatie ende approbatie van die voors vrouwe sijne hooge Principaele, mits desen verhuert te hebben aen den eersaemen Franciscus Geens innegesetenen van die voornoemde Laetbancke van hauwaert, alhier present ende in huere accepterende.
(Franciscus Geens, gehuwd met Catharina Taverniers, was de zoon van Arnold Geens en met Anna Durincx. Vader Arnold Geens huurde de molen sinds voor 1775).

Eerst sekeren watermolen gemeijnelijck genoemt den Cleerbeekschen ofte Cleerwijckschen watermolen met de huijsinge, hoff schuere stallingen ende den vijver daer aen gelegen, soo ende gelijck den selven gestaen ende gelegen is onder die voors heerlelijcke Laetbancke, wesende groot ontrent een daghmael (...)

----------------

Over het Kasteel van Kleerbeek en het park

De heerlijkheid Kleerbeek werd reeds in 1433 vermeld. De kern bestond uit een watermolen, die waarschijnlijk de oudste constructie is, een hoeve en een gerechtsgebouw. Op het einde van de 18de eeuw kwam het complex in handen van de familie de Troostembergh, die het in onbruik geraakte gerechtsgebouw verbouwde tot een huis van plaisantie. In 1894 wordt het kasteel grondig verbouwd in eclectische stijl. Een vroeglandschappelijke parkaanleg gebeurde tussen 1822 en 1865 rond de - op het primitief kadaster nog rechthoekige - spaarvijver van de watermolen aan de noordzijde van het kasteel.
Het middenstuk (5 vensters) dagtekent uit de achttiende eeuw en was niet groter dan een gewone dorpspastorie. Tussen 1860 en 1912 werd het kasteel meermaals vergroot, met een middentoren, dan hoektorens en zijvleugels, steeds in een mooie sierlijke stijl.
Op de topografische kaart van 1893 is te zien dat er een pad recht de Bensberg omhoog loopt en dat eindigt waarschijnlijk in een uitzichtpunt. Een ander zicht op de beekvallei werd gecreëerd door het aanleggen van een opening in de beplanting aan de noordzijde van de centrale vijver. Aan de zuidzijde is de landschappelijke tuinaanleg niet doorgevoerd, maar is een strak geometrische tuin aangelegd met sporen van een Franse tuin. Het ontwerp van deze tuin is van Auguste Delvaux uit 1911-1914. De beplantingen waren laag gehouden zodat men steeds een goed zicht bleef houden op het omringende landschap, dat verfraaid moest worden met geïsoleerde aanplantingen of kleine groepjes van bomen of struiken. In het plan werden meerdere oudere bomen geïntegreerd die nu nog te zien zijn. Ook eind 19de-begin 20ste eeuw werden nog nieuwe toevoegingen gedaan zoals het uitbouwen van de dreven naar de omgeving. Uit deze periode resteren nog verschillende aanplantingen in het hele park.

Persbericht. Hedwig Neesen, "Ook kasteelpark wordt heringericht. Renovatie kasteel Cleerbeek afgerond", Het Nieuwsblad, 14.11.2011.
Amaury De Troostemberg financierde de verbouwingen zelf om het familiaal karakter van het domein te behouden.
Houwaart - Kasteelheer Amaury de Troostembergh renoveerde het kasteel Cleerbeek tot in de puntjes. Hij financierde de volledige verbouwing ook zelf.
De klimaatverandering scherpt het ecologisch bewustzijn. Dat heeft een impact op de manier waarop we wonen.
Kastelen passen niet in dat beeld. Toch zijn er nog idealisten die het aandurven om een kasteel aan te passen aan de noden van vandaag. Amaury de Troostembergh is zo iemand. Hij renoveerde kasteel Cleerbeek in Houwaart van kelder tot zolder. Ook het domein van 50 hectare rond de gebouwen wordt momenteel volledig heringericht.
'Cleerbeek is al 250 jaar eigendom van de familie', zegt de kasteelheer. 'Maar de gebouwen zijn veel ouder.'
Volgens de Troostembergh is de watermolen het oudste bouwwerk op het domein. 'Het kasteel was vroeger een gerechtshof', zegt de eigenaar. 'Die werden vaak opgetrokken in de buurt van molens. Het oudste document dat naar het gerechtshof verwijst is van 1433.'
Amaury de Troostembergh en zijn broers kregen het domein van hun ouders in 1991. 'We besloten al vrij snel om te renoveren', zegt hij. 'We wilden dat echter zonder externe subsidiëring doen. Het kasteel moest ook zijn familiaal karakter kunnen behouden.'
Het grootste probleem was de stabiliteit van het gebouw. Er waren geen fundamenten onder de muren. Daarom zijn eerst kelders gegraven om zo de muren opnieuw te ondersteunen. In het hele gebouw is ook nieuwe elektriciteit geplaatst. Er is overal dubbel glas en het dak werd geïsoleerd. Daarna begon de inrichting. Vooral de specifieke bepleistering werd zorgvuldig aangepakt.
Ook de siertuin en het park rond het kasteel kregen een volledige facelift. De monumentale oude bomen kregen verzorging en de moestuin werd heraangelegd. De absolute blikvangers zijn echter de taxusbomen. Die worden door een specialist langzaam opnieuw in vorm gesnoeid.
De restauratie heeft ongeveer 1 miljoen euro gekost. Dat heeft de Troostembergh zelf gefinancierd. 'Ik wilde absoluut mijn vrijheid behouden', zegt hij. 'Vaak hangt een subsidiëring ook samen met de keuze van absurd dure technieken.'
Op het domein dwalen een driehonderdtal schapen rond.
Die verhuurt de kasteelheer voor grote begrazingsprojecten. 'Ecologie is altijd belangrijk geweest voor de familie', zegt de Troostembergh. 'Dat de natuur in de buurt nog zo mooi is heeft deels met de principes van mijn voorvaders te maken.'

Floris Van Cauwelaert, “Micro-waterkrachtcentrale Turbulent vindt inspiratie bij spinnen”, zeronaut.be/blog (18.10.2015)
Op 19 oktober maken we de winnaars van de Additive Design Challenge bekend. In de aanloop zetten we tel-kens één van de zeven finalisten in de kijker. We stellen je graag voor: Turbulent, de micro-waterkrachtcentrale van Geert Slachmuylders.
Foto: Turbulent, prototype
Geert Slachmuylders wil met zijn project op een zo efficiënt mogelijke manier energie uit water halen. “Turbu-lent werkt volgens een compleet ander concept dan de huidige waterkracht,” legt hij uit. “In plaats van dammen te bouwen en de omliggende ecologie te schaden, gaan we werken met een draaikolk. We hebben geen grote stalen constructies nodig, maar gebruiken natuurlijke materialen.” En dat is perfect mogelijk volgens Geert. “Een spin maakt ook kabels die steviger zijn dan onze sterkste staalkabels. Dat gebeurt gewoon vanuit zijn achter-werk met als input … een paar vliegjes. Terwijl wij daar al gauw chemische producten voor nodig hebben,” legt de jonge ontwerper metaforisch uit. “We moeten samenwerken met de natuur, in plaats van haar iets op te leg-gen.”
Software modelling
Turbulent zal dus geen waterkracht gaan ‘ontwerpen’, maar zich aanpassen aan de rivieren. “Het is heel sim-pel,” zegt Geert. “We plaatsen een kleine turbine in de rivier en onze modelsoftware genereert alles. Er komt geen expertise bij kijken.”
Een essentieel hulpmiddel is de 3D-printer. “Propellers hebben een heel organische vorm, omdat ze ontworpen zijn voor een draaikolk. Ze zijn groot en de productie ervan geeft veel overschot aan materiaal. 3D-printing zorgt ervoor dat we veel minder zullen moeten wegsmijten,” zegt Geert enthousiast. “De kosten zijn misschien hoog in het begin – printen kost honderden of duizenden euro -maar de propellers gaan járen mee én het wekt op een natuurlijke manier energie op. Energie heeft een prijs. Dát moet ervoor zorgen dat de investering de moei-te waard is.”
“We moeten samenwerken met de natuur, in plaats van haar iets op te leggen” - Geert Slachmuylders (Turbulent)
Ontwerpvrijheid
Wat heeft de Additive Design Challenge hem bijgebracht? “Ik ben nieuwsgierig van nature, dus het was echt plezant om dingen uit te zoeken en te proberen. Ik was al een jaartje met het Turbulent-idee bezig, maar door de wedstrijd kreeg ik veel meer ontwerpvrijheid. Ik maakte constant afwegingen tussen de meest efficiënte manier van werken en wat je er precies uit kan halen,” legt de designer uit. De Additive Design Challenge heeft hem nog ambitieuzer gemaakt. “Ik wil mijn project kunnen toepassen op verschillende plekken in de wereld, energie brengen naar diegenen die het niet hebben,” aldus Geert nog.

“Miniwaterkrachtcentrale voorziet 4 gezinnen van groene stroom. Eerste rendabele microwaterkrachtcentrale in Europa is van Belgische makelij. Belgische start-up Turbulent introduceert eenvoudige maar baanbrekende turbine om elektriciteit op te wekken”. Milieumagazine.be - Ecotips
Op 24 februari werd in Tielt-Winge de eerste rendabele microwaterkrachtcentrale in Europa officieel in gebruik genomen. Dit gebeurde op het domein van het Kasteel van Houwaart in Tielt-Winge (Vlaams-Brabant), in aanwezigheid van Vlaams Minister van Economie, Wetenschap en Innovatie Philippe Muyters. De waterkrachtcentrale werd ontwikkeld door Turbulent, een start-up opgericht in januari 2015 door twee jonge Vlaamse ondernemers uit Antwerpen waar ondertussen reeds acht mensen werkzaam zijn. Zij begonnen een jaar geleden met de ontwikkeling van de ‘next generation waterkrachtcentrale’, gebaseerd op ‘biomimicry’, de wetenschap van het nabootsen van de beste biologische ideeën uit de natuur. Hernieuwbare energie is momenteel nog zeer afhankelijk van zonlicht, wind of grote installaties. De gepatenteerde turbine van Turbulent werkt daarentegen quasi continu, is klein en makkelijk te plaatsen, en heeft geen impact op de omgeving of de waterstroom. De turbine wekt op de meest eenvoudige manier schone, betrouwbare en betaalbare energie op.
Inhuldiging eerste microwaterkrachtcentrale in Europa
Deze eerste microwaterkrachtcentrale van Turbulent werd op 24 februari plechtig in gebruik genomen op een historische site in Tielt-Winge, in aanwezigheid van onder andere Vlaams Minister van Economie, Wetenschap en Innovatie Philippe Muyters.
Jasper Verreydt van Turbulent: “Doordat wij de dynamiek van een vortex goed begrijpen, kunnen wij het formaat van onze turbines aanzienlijk verkleinen tot de helft van de grootte van die van onze concurrenten. Dat is een uniek kenmerk en zorgt voor minder civiele werken en minder impact op het ecosysteem. Minder ingrijpende werken maakt dat dit type technologie toegankelijker is voor meer mensen. Naast de specifieke propeller en de software die wij voorzien kan deze centrale door zo goed als iedereen geïmplementeerd worden. Dat maakt ons product zo interessant: de eenvoud waarmee we het probleem van energiezekerheid hebben aangepakt zorgt ervoor dat we hernieuwbare energie binnen ieders handbereik brengen.” Minister Muyters: “Alle puzzelstukjes van Turbulent zijn exact wat ik met het Vlaams innovatiebeleid wil bereiken. Ze pakken een maatschappelijke problematiek zoals hernieuwbare energie aan vanuit een internationale visie en werken daarvoor met een zelf ontwikkeld innovatief product binnen een schaalbaar businessmodel. Vlaanderen heeft al een goede traditie en reputatie bij het aanpakken van maatschappelijke uitdagingen via onze kennis en vindingrijkheid. De waterkrachtcentrale van Turbulent is een nieuwe parel aan die ketting. Ik ben dan ook trots dat Vlaanderen dit heeft kunnen steunen, en dat ik mee het startschot kan geven van hun eerste centrale.”
Gegevens van de miniwaterkrachtcentrale van het Kasteel van Houwaart
• Totaal vermogen installatie: 2,2 kW
• Vermogen bij het begin van de demo (sluis half dicht): 1.100-1.200 Watt
• Vermogen wanneer sluis volledig open bij het einde van de demo: 2.100 Watt
• Geschat vermogen per jaar: 15.000 kWh of het verbruik van 4 gezinnen
• Terugverdientijd: 5 jaar
• Gedimensioneerd op 70% van de gemiddelde maximale waard
Voordelen van het systeem
Quasi continu productie van elektriciteit
• Kan in afgelegen gebieden
• Heeft weinig verval nodig (1 tot 3 meter)
• Eenvoudige constructie en installatie
• Lage turbinesnelheid: 80 tot 120 toeren per minuut (positief voor het visbestand)
• Duurzamer dan zonnepanelen omdat het productieproces en de verwerking end-of-life duurzamer is
Innovatieve kenmerken van het systeemDe combinatie van een compact en eenvoudig te installeren systeem
• Met een innovatieve schroef om de perfecte vortex te verkrijgen
• Met een innovatieve elektronische sturing en software om de verschillende elementen op elkaar af te stemmen
Aandachtspunten van het systeem
Omgevingskenmerken zijn bepalend en niet overal te vinden
• Oplossingen zoeken voor de overproductie in afgelegen gebieden
• Krijgen van de correcte vergunningen in Vlaanderen om deze installatie te plaatsen
Wat brengt de toekomst?
Turbulent werkt aan een grotere waterkrachtcentrale met een vermogen van 10 tot 15 kW.
Niet alleen ecoTips was erbij, ook de VRT. Bekijk hier het nieuwitem over de miniwaterkrachtcentrale van Turbulent.
Bron: Turbulent en ecoTips. 

"Kasteel Cleerbeek heeft watermolen 2.0", robtv.be (25.02.2016).
De firma Turbulent heeft aan kasteel Cleerbeek in Houwaart een baanbrekende microwaterkrachtcentrale voorgesteld. Twee jonge Antwerpse ondernemers werkten vorig jaar de plannen uit om een door water aangedreven centrale te bouwen. Het gaat om een Europese primeur.http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20160224_02147681

Fernand Goyens, "Bedrijf Turbulent installeert in Houwaart baanbrekende microwaterkrachtcentrale. Kasteel Cleerbeek heeft watermolen 2.0", Het Nieuwsblad, 25.02.2016.
Foto: fg. Jasper Verreydt van Turbulent bij zijn installatie. Binnenkort trekt hij ermee richting Amerika en Azië.
Houwaart / Sint-Joris-Winge / Tielt / Tielt-Winge / Meensel-Kiezegem - De firma Turbulent heeft aan kasteel Cleerbeek in Houwaart een baanbrekende microwaterkrachtcentrale voorgesteld. Twee jonge Antwerpse ondernemers werkten vorig jaar de plannen uit om een door water aangedreven centrale te bouwen. Het gaat om een Europese primeur.
Er was heel wat belangstelling voor de microwaterkrachtcentrale die als proefmodel is gebouwd op de Wingebeek, vlak naast het kasteel van de familie De Troostemberg. Op de plaats van een verdwenen watermolen staat nu een moderne elektriciteitscentrale. Die is ontwikkeld door Turbulent, met Jasper Verreydt als cofounder.
“Ik begrijp niet dat zo’n eenvoudig systeem nooit eerder is toegepast”, zegt Vlaams minister Philippe Muyters. “We kunnen echt spreken van een innovatie.”
Mini waterkrachtcentrale verovert vanuit Houwaart de wereld
Foto. Eerste microwaterkrachtcentrale van Europa geïnstalleerd aan kasteel van Cleerbeek
Regio. Woensdagochtend werd aan de oude watermolen van het kasteel van Cleerbeek de eerste rendabele microwaterkrachtcentrale van Europa officieel in gebruik genomen. Het is een project van Turbulent.
Video. Dit is de eerste microwaterkrachtcentrale van Europa (en ze ligt in ons land)
In Tielt-Winge is woensdag de eerste microwaterkrachtcentrale in Europa in gebruik genomen. Twee jonge ondernemers ontwikkelden een nieuwe manier om energie te winnen uit de natuur, met een nieuwe soort turbine.
Bekijk video.

Carine Vanlingen, "Eerste microwaterkrachtcentrale van Europa geïnstalleerd aan kasteel van Cleerbeek", Het Nieuwsblad (dig.), 24.02.2016.
Foto: CVT
Tielt-Winge - Woensdagochtend werd aan de oude watermolen van het kasteel van Cleerbeek de eerste rendabele microwaterkrachtcentrale van Europa officieel in gebruik genomen. Het is een project van Turbulent, de start-up van Jasper Verreydt en Geert Slachmuylders, beiden afkomstig uit Antwerpen. De voorstelling van de turbine gebeurde in aanwezigheid van Vlaams Minister van Economie, Wetenschap en Innovatie Philippe Muyters (N-VA).
De twee jonge ondernemers gingen ruim een jaar geleden op zoek naar een energiebron die niet afhankelijk is van zonlicht en wind. Ze ontwierpen een microwaterkrachtcentrale die toegankelijk is, makkelijk te transporteren en te installeren. Daarnaast is er ook niet veel onderhoud aan en het systeem heeft een geringe impact op het omringende ecosysteem. Met deze turbine kan er namelijk energie gehaald worden uit rivieren met lagere hoogteverschillen.
Turbulent inspireerde zich hiervoor op de manier waarop draaikolken in de natuur werken.
“Doordat wij de dynamiek van een vortex goed begrijpen, kunnen wij het formaat van onze turbines aanzienlijk verkleinen tot de helft van de grootte van die van onze concurrenten", aldus Jasper Verreydt. "Dat is een uniek kenmerk en zorgt voor minder civiele werken en minder impact op het ecosysteem. Minder ingrijpende werken maakt dat dit type technologie toegankelijker is voor meer mensen. Naast de specifieke propeller en de software die wij voorzien kan deze centrale door zo goed als iedereen geïmplementeerd worden. Dat maakt ons product zo interessant: de eenvoud waarmee we het probleem van energiezekerheid hebben aangepakt zorgt ervoor dat we hernieuwbare energie binnen ieders handbereik brengen.”
Meer info over de turbine en over Turbulent vind je op deze website en op de Facebookpagina Turbulent.

"2 jonge ondernemers ontwikkelen miniwaterkrachtcentrale", deredactie.be (vrtnieuws), 24.02.2016.
Twee jonge  Antwerpse ondernemers hebben een miniwaterkrachtcentrale ontwikkeld. Met de centrale kan energie worden opgewekt voor 4 gezinnen. De belangstelling is groot.

Paul Gebruers, “De (water)kracht van Turbulent”, madeinvlaamsbrabant.be (10.02.2016)
Het gaat snel, heel snel voor Turbulent. Begonnen als piepklein bedrijfje vanuit de KU Leuven werkt de startup aan een nieuw soort van waterkrachtcentrale die kleine stromingen gebruikt om energie op te wekken. Daarmee ontwikkelt het een soort kolkende waterkrachttechnologie.
Turbulent bouwt nieuwe waterkrachtturbines waarmee energie uit rivieren gehaald wordt met veel lagere hoogteverschillen dan gebruikelijk (1,5 tot 3 meter). Het bedrijf inspireerde zich op de manier waarop draaikolken in de natuur werken.
De startup werd toegelaten tot de accelerator Chile in Chili, die de participerende bedrijven een startkapitaal van ruim 25.000 euro geeft. Eind vorig jaar won Turbulent al een prijs tijdens de Startup Nations Summit 2015 in Mexico, waar het België vertegenwoordigde.
“We verkopen onze technologie op projectbasis. In Chili willen we kijken of we waterkrachtturbines kunnen ontwikkelen die we later in massaproductie kunnen omzetten”, zegt medeoprichter Geert Slachmuylders. De turbines, die 3 tot 200 kilowatt opwekken, worden dan een concurrent voor dieselmotoren die nu vaak in afgelegen gebieden worden gebruikt om energie op te wekken. “In Chili richten we ons vooral op kmo’s en kleine boeren.”
Tijdens zijn studie als ingenieur aan Groep T onderzocht Slachmuylders de technologie al voor zijn thesis. Turbulent, dat hij samen met Jasper Verreydt oprichtte, streeft ernaar in plaats van turbines per stuk ook een heel netwerk met bijvoorbeeld honderd turbines te kunnen verkopen. Zo zouden ook de grote energiebedrijven klant kunnen worden.
Voorlopig is er één proefproject in België bij een particuliere klant. Die heeft een oud molengebouw, waar er een hoogteverschil is van 1,5 tot 3 meter.

Benny Debruyne, “Turbulent ontwikkelt kolkende waterkrachttechnologie”, trends.knack.be (08.01.2016 & 11.01.2016)
Turbulent ontwikkelt nieuwe waterkrachtturbines waarmee je energie uit rivieren kunt halen met veel lagere hoogteverschillen - 1,5 tot 3 meter - dan het gebruikelijk is. De start-up inspireerde zich op de manier waarop draaikolken in de natuur werken.
Foto © GF
Turbulent is een mooi voorbeeld van hoe jonge start-ups tegenwoordig meteen wereldwijd actief zijn. Het pas in januari opgerichte bedrijf, waar acht mensen werken, is gevestigd op de Hasseltse Corda Campus, maar medeoprichter Geert Slachmuylders zit op dit moment zeven maanden in de Chileense hoofdstad Santiago. Turbulent werd toegelaten tot de accelerator Start-Up Chile, die de bedrijven bovendien 20 miljoen peso (ongeveer 26.000 euro) startkapitaal geeft. Eerder dit jaar won Turbulent al de eerste prijs in de pitchwedstrijd - 'pitchen' betekent je zakenidee kernachtig verkopen - tijdens de Startup Nations Summit 2015 in Mexico, waar het bedrijf België vertegenwoordigde.
"We verkopen onze technologie al op projectbasis, maar willen in Chili kijken of we waterkrachtturbines kunnen ontwikkelen die we in massaproductie kunnen laten gaan", zegt Geert Slachmuylders, die tijdens zijn ingenieurstudie (Groep T) in 2013 de technologie al bestudeerde voor zijn thesis. Dan worden de turbines, die 3 tot 200 kW opwekken, bijvoorbeeld een concurrent voor dieselmotoren die nu vaak in afgelegen gebieden worden gebruikt om energie op te wekken.
"We richten ons in Chili vooral op kmo's en kleine boeren", zegt Slachmuylders, die de bvba samen met Jasper Verreydt oprichtte. Het bedrijf streeft ernaar in plaats van turbines per stuk ook een heel netwerk met bijvoorbeeld 100 turbines te kunnen verkopen. Zo zouden ook de grote energiebedrijven klant kunnen worden. "Voorlopig is er één proefproject in België bij een particuliere klant die een oud molengebouw heeft, waar er een hoogteverschil is van 1,5 tot 3 meter.

“Start-up in de kijker: Turbulent”, blog.luminus.be (23.02.2016)
Luminus hecht veel belang aan innovatieve energieoplossingen en het in de praktijk brengen hiervan. Ook heel wat Belgische start-ups werken rond dit thema. Zo ontwikkelde Turbulent bijvoorbeeld een microkrachtwatercentrale die hernieuwbare energie toegankelijk maakt voor iedereen.
Net als Luminus is Turbulent ervan ervan overtuigd dat hernieuwbare energie de toekomst is. Vaak vraagt hernieuwbare energie echter om grote investeringen en installaties. Dat probleem wil de start-up aanpakken met een eenvoudige en goedkope oplossing die voor iedereen toegankelijk is.
Daarom ontwikkelde Turbulent een microkrachtwatercentrale: een revolutionaire hydropower die samenwerkt met de natuur om groene, betrouwbare en betaalbare energie op te wekken.
De turbine heeft drie belangrijke eigenschappen:
1. Een verminderde impact op het ecosysteem: het ontwerp van Turbulent zorgt ervoor dat de vissen op een veilig manier door de turbine kunnen zwemmen.
2. Makkelijk transporteerbaar: de turbine is de compactste in zijn soort, waardoor hij gemakkelijk naar uw locatie getransporteerd kan worden.
3. Vraagt weinig onderhoud: de hoge kwaliteit van de onderdelen en een zelfreinigende afvalbak zorgen ervoor dat de turbine niet veel onderhoud vraagt.
 “Bedrijven krijgen dankzij Turbulent de kans om energie te creëren uit hun afvalwaterstromen, terwijl particulieren maar ook overheden onze installatie kunnen gebruiken om in afgelegen gebieden op een ecologische manier energie op te wekken”, vertellen oprichters Jasper Verreydt en Geert Slachmuylders.
Tijdens de afgelopen Startup Nations Summit werd Turbulent bekroond tot “start-up of the year”.

“Turbulent: start-up van het jaar hervormt markt voor hernieuwbare energie”, iminds.be (13.01.2016)
De overwinning van Turbulent op de pitchwedstrijd tijdens de Startup Nations Summit van dit jaar leverde hen de felbegeerde titel van ‘Start-up of the Year’ op. Deze iMinds start-up pakt het probleem van energiezekerheid aan met een eenvoudige, goedkope oplossing die voor bijna iedereen toegankelijk is. Hun microwaterkrachtcentrale is gemakkelijk te transporteren, vergt weinig onderhoud en heeft een minimale impact op het omringende ecosysteem.
2015 was een uniek jaar voor Jasper Verreydt en Geert Slachmuylders. Naast hun overwinning op de Startup Nations Summit kregen de twee Turbulent-oprichters ook de kans om hun activiteiten uit te breiden naar Chili, nadat ze geselecteerd werden voor Start-up Chile, ‘s lands bekendste incubatie- en acceleratieprogramma. Gedurende zes maanden zullen deze twee Belgische ondernemers het potentieel van de Chileense markt en de unieke netwerkmogelijkheden van het programma kunnen verkennen.
Medeoprichter Jasper Verreydt vertelt over het succes van Turbulent en de ambities voor de toekomst.
Hoe zijn jullie met Turbulent gestart?
Jasper Verreydt: Mijn partner Geert en ik ontmoetten elkaar enkele keren op businessplanwedstrijden waar we beiden aan meededen. Geert zocht naar iemand met een economische achtergrond om zijn ingenieursvaardigheden aan te vullen, om samen een idee te ontwikkelen dat was ontstaan tijdens zijn thesis. Daar kwam ik op de proppen.
Het project dat hij ontwikkelde in zijn masterstudie verklaart het algemene concept van een vortex, wat de basis van ons product vormt. Het voorbije jaar hebben we het verder aangepast en verfijnd om het idee om te zetten naar een concreet product.
Vandaag hebben we een microwaterkrachtcentrale op de markt die toegankelijk is voor bijna iedereen. Ze kan gemakkelijk getransporteerd worden, vereist bijzonder weinig onderhoud en heeft een verminderde impact op het ecosysteem rondom.
Hoe leerde je iMinds’ iStart-programma kennen en hoe ondersteunde het jullie bedrijf?
Jasper: We konden een aantal start-upwedstrijden winnen, wat ons ertoe aanzette het echt te gaan proberen: een bedrijf opstarten en zien hoe ver we zouden raken. Een vriend van mij had meegedaan aan één van de iStart calls en vertelde ons over het programma en moedigde ons aan om mee te doen. We beslisten om ook een aanvraag in te dienen.
Afgezien van de pre-seed-financiering – die gezien alle nodige tests en prototyping erg goed van pas kwam – vonden we de Marketing and Sales-track bijzonder nuttig voor ons. De coach leerde ons om wat afstand te nemen van het technologische aspect van het product en meer te focussen op de markt en wat de klant ons kan vertellen.
Wat maakt Turbulent uniek?
Jasper: Eén van de dingen die de jury op de Startup Nations Summit erg kon appreciëren was het type probleem dat we aanpakken en de eenvoud van de oplossing die we daarvoor voorstellen.
Het feit dat we zeer goed begrijpen hoe de dynamiek van een vortex werkt, liet ons toe het formaat van onze turbines aanzienlijk te verkleinen, zodat ze nu ongeveer maar half zo groot zijn als die van onze concurrenten. Dat is een uniek kenmerk en zorgt voor minder civiele werken en minder impact op het ecosysteem rond de waterkrachtcentrale.
Bovendien betekent minder nood aan infrastructuur ook dat dit type technologie toegankelijker is voor meer mensen. Naast de specifieke propeller en de software – die wij voorzien – kan deze centrale door zo goed als iedereen geïmplementeerd worden. Dat maakt ons product zo interessant: de eenvoud waarmee we het probleem van energiezekerheid hebben aangepakt; we brengen hernieuwbare energie binnen ieders handbereik.
Wat zijn jullie plannen voor de toekomst?
Jasper: We testen momenteel ons eerste pilootproject in een rivier in België. Het plan is om dit prototype te optimaliseren en alle componenten zo te verfijnen dat de volgende exemplaren sneller en gemakkelijker ontwikkeld kunnen worden.
Europa is een zeer belangrijke markt voor ons omdat er veel reeds bestaande infrastructuur is. Er zijn veel oude watermolens en oude sites die we kunnen gebruiken om onze turbines eenvoudig te plaatsen. Scandinavië is een andere regio die we overwegen, hoewel we daar nog geen concrete leads toe hebben.
Door de structurele energieproblemen is er ook veel potentieel voor de ontwikkeling van waterkrachtenergie in Zuid-Amerika en Zuidoost-Azië. In Chili bijvoorbeeld kampen ze nog altijd elke dag met black-outs, wat zorgt voor sterke druk van de bevolking en de overheid om te investeren in hernieuwbare energie.
Hoe bevalt de ervaring in Chili jullie tot nu toe?
Jasper: We beleven hier een fantastische tijd. We onderhandelen momenteel met een potentiële tweede klant en plannen later in 2016 een derde. Er zijn echter nog veel vragen waar we een antwoord op moeten vinden, vooral rond aardbevingsweerstand, de verwachte levensduur van het toestel en het risico op overstromingen bij een rivieropstopping.
Hoewel ons oorspronkelijk doel lag bij kleine bedrijven met lage energiebehoeftes, praten we nu ook met energie- en nutsbedrijven om een groter project te ontwikkelen waarbij zij onze technologie kunnen gebruiken om heel wat eindklanten van energie te voorzien.
Bedrijfsnaam: Turbulent
Startdatum:12 januari 2015
Oprichters: Geert Slachmuylders / Jasper Verreydt
Aantal werknemers (2015): 4 VTE’s
iMinds ondersteuning: iStart Business Incubatieprogramma

Nico Tanghe, "Start-up van twintigers verbaast energiewereld. Hoe een draaikolk geld kan opbrengen", De Standaard, 25 februari 2016.
Wat leek op een wild idee leidde inmiddels tot een eerste microwaterkrachtcentrale, een bedrijfje met vijf werknemers en de eretitel van beste start-up ter wereld. ‘Maar we hebben eind 2014 wel even met een burn-out geflirt.’
Je kan altijd leren van de natuur. Met die filosofie in het achterhoofd kwamen twee twintigers, Jasper Verreydt (26) en Geert Slachmuylders (27), op het idee om duurzame energie te ontwikkelen uit de draaikolken die op natuurlijke wijze aanwezig zijn in onze rivieren. En die waar nodig ook met een eenvoudige en goedkope installatie overal waar water aanwezig is, gecreëerd kunnen worden. Zelfs als het rivieren zijn met weinig hoogteverschil (1,5 tot 3 meter).

“Antwerpse ondernemers bouwen miniwaterkrachtcentrale. atvnieuws.be, 24.02.2016, 18.30
Twee jonge ondernemers uit Antwerpen hebben een mini-waterkrachtcentrale ontwikkeld. Daarmee kan je energie opwekken voor meteen vier gezinnen tegelijk. De belangstelling voor de Antwerpse uitvinding is wereldwijd groot.

"Stroom. Microwaterkrachtcentrale na vijf jaar terugverdiend zonder subsidies", De Morgen (dig.), 24.02.2016
Bron: Belga
Vlaams minister van Economie en Innovatie Philippe Muyters (N-VA). ©belga 
In Tielt-Winge is vandaag een microwaterkrachtcentrale in gebruik genomen die volgens de initiatiefnemers de eerste van Europa is die rendabel is zonder een beroep te moeten doen op subsidies. De installatie produceert voldoende stroom om drie tot vier gezinnen te voorzien en moet zichzelf in een periode van vijf jaar terugverdienen.
Vlaams minister van Economie en Innovatie Philippe Muyters was lovend over het initiatief dat "de natuur als oplossing ziet voor een probleem dat ons de komende decennia zal bezighouden".
De start-up Turbulent, die pas begin 2015 werd opgericht, ontwikkelde een compacte installatie, die aan een historische site op een kleine rivier werd geïnstalleerd. De installatie is moduleerbaar naargelang het debiet van de rivier en de behoeften van de verbruikers. "De installatie is visvriendelijk en heeft een minimale impact op de omgeving. De energieproductie is constant, in tegenstelling tot andere herbruikbare energie zoals zon of wind", lichtte Jasper Verreydt van Turbulent toe.
 "Doordat wij de dynamiek van een vortex (draaikolk, red.) goed begrijpen, kunnen wij het formaat van onze turbines aanzienlijk verkleinen tot de helft van de grootte van die van onze concurrenten. Dat is een uniek kenmerk en zorgt voor minder civiele werken en minder impact op het ecosysteem", vervolgde hij.
Internationale visie
De installatie heeft een vermogen van maximaal 2.220 watt, wat neerkomt op een jaarlijkse productie van 12 tot 15.000 KWh, de behoefte van drie tot vier gezinnen. Turbulent, dat momenteel vijf medewerkers telt, gaat nu op zoek naar bedrijven uit de streek die het materiaal kunnen produceren. Dat proces moet volgens Verreydt binnen een half jaar afgerond zijn. De propellers en de software - die de installatie onder meer aanpast aan het debiet - blijven in handen van de onderneming. Die is overigens ook al actief in Chili, waar men nog dagelijks kampt met blackouts.
"Alle puzzelstukjes van Turbulent zijn exact wat ik met het Vlaams innovatiebeleid wil bereiken", aldus Muyters. "Ze pakken een maatschappelijke problematiek zoals hernieuwbare energie aan vanuit een internationale visie en werken daarvoor met een zelf ontwikkeld innovatief product binnen een schaalbaar businessmodel. Vlaanderen heeft al een goede traditie en reputatie bij het aanpakken van maatschappelijke uitdagingen via onze kennis en vindingrijkheid. De waterkrachtcentrale van Turbulent is een nieuwe parel aan die ketting."

“Pompbaktechnologie” wekt energie op”, Kanaal Z, 24.02.2016.
Turbulent, zo heet de Vlaamse start-up, die de wereld wil veroveren met micro waterkrachtcentrales. Ze ontwikkelden een gepatenteerde turbine die haar kracht uit draaikolken haalt. Het rendement is bescheiden, maar de kost en afmetingen zijn dat ook. In Chili zijn ze alvast geïnteresseerd.
Turbulent, zo heet de Vlaamse start-up, die de wereld wil veroveren met micro waterkrachtcentrales. Ze ontwikkelden een gepatenteerde turbine die haar kracht uit draaikolken haalt. Het rendement is bescheiden, maar de kost en afmetingen zijn dat ook. In Chili zijn ze alvast geïnteresseerd.

O.F., “La Belgique francophone rate le train du “MIT euopéen”, Le Soir (dig.), 29.02.2016.
La start-up Turbulent  ameutait la semaine dernière la presse (néerlandophone). Au-delà de son innovation (une petite centrale hydroélectrique), cette jeune entreprise se distingue comme un des premiers « poulains » belges cofinancé par l’EIT, le fameux « MIT européen » lancé il y a 5 ans par la Commission Barroso. Une institution complètement hors du radar côté francophone…
Les médias du nord du pays ont consacré beaucoup d’attention la semaine dernière à la start-up Turbulent. Cette jeune entreprise a présenté un prototype de centrale hydroélectrique conçue pour les petits cours d’eau. La turbine nécessite un dénivelé d’1,5 mètre à 3 mètres, pour produire entre 3 et 100kW selon le débit. D’après le cofondateur Jasper Verreydt, cette « microcentrale » pourrait convenir à des centaines de sites en Belgique et singulièrement en Wallonie, notamment les anciens moulins à eaux.
Le prix n’est pas encore fixé. Turbulent espère garantir un retour sur investissement en 5 ans. Des contacts ont été pris avec Engie (ex-GDF Suez) pour envisager une formule de location. La start-up veut contourner un important frein au « petit » hydroélectrique – les dommages aux poissons – en démontrant que son système de vortex et ses pales non coupantes sont ichtyocompatibles.
EIT, où sont les francophones ?
Turbulent est par ailleurs le premier exemple de start-up belge à avoir bénéficié du soutien de l’EIT. Cet European Institute of Technology, sorte de « MIT européen », a été lancé par la Commission Barroso il y a 5 ans, doté de plus de 2 milliards de budget. La jeune entreprise flamande a pu bénéficier de moyens importants du cluster KIC InnoEnergy de l’EIT pour passer de la recherche au stade industriel.
Dans le Benelux, 28 projets sont sortis de cette « communauté innovante » dédiée à l’énergie, dont… aucun en Belgique francophone. Les universités francophones ont raté le train de l’EIT. Au niveau belge, c’est la KUL, considéré comme une machine de guerre en terre d’innovation, qui est, de loin, la locomotive. Petite consolation : l’ULg est partie prenante depuis l’année dernière d’un cluster « raw materials », piloté par l’entreprise Umicore et où on trouve notamment le Centre de recherche métallurgique (ex-Arcelor). Avec l’espoir d’enfanter une belle innovation dans le domaine du recyclage des métaux.

Laura, “Turbulent wins 1st place at the Startup Nations Summit 2015”, Startup News, startups.be (22.11.2015)
The Antwerp based startup, Turbulent, who developed a new and efficient hydropower technique to deliver affordable, renewable energy, was elected as one of the best tech startups in the world by securing the 1st place at The Pitch Competition, during the Startup Nations Summit 2015 in Monterrey, México.
Turbulent represented Belgium among 30+ nominated young starters from around the world and was voted into the finals by a panel of leading investors and managers.  Winning The Pitch Competition 2015 “is a great boost for Turbulent”, said Geert Slachmuylders, Co-Founder and CEO.
The startup is developing the next generation hydroelectric powerplant, based on biomimicry. These hydropower plants range from 1kW to 200kW and are being built using standard components combined with a specifically modelled propeller. Their competitive advantage lies in the use of natural flow principles to convert the river’s available energy into electricity. The team has already secured support from Start it@ KBC, iMinds, Startup Chile and KIC InnoEnergy within their first year of operations.
Turbulent was nominated by Startups.be as the Belgian representative for the Startup Nations Summit 2015, an annual meeting that gathers a network of startup community leaders and policymakers from around the world to help better enable high impact entrepreneurship.

Donica Dong, “Turbulent was voted the best startup in ‘Startup Nations Summit 2015’ in Monterrey, México”, startupbeat.com (25.11.2015).
Idem in: Sebastian, “Start-up Chile Alumni: Turbulent was voted the best startup in ‘Startup Nations Summit 2015’ in Monterrey, Mexico”, startupchile.com, 10.12.2015.
In the evening of November 21,2015, at the annual meeting “Startup Nations Summit 2015” that connects worldwide entrepreneurs, innovators and investors (startupnations.org/summit 2015), the Belgian clean-tech startup Turbulent won the first place through 3 rounds of competition since November 20. The summit this year was in Monterrey, Mexico. In The Pitch, each of the 33 startups was nominated by the startup community in their nation to compete for the title“best startup in the world” in front of a panel of leading investors and managers.
In the afternoon of November 22, the winner Turbulent was also provided the opportunity to pitch to a group of investors in the Bullfight-a variant of the Shark Tank, followed by the negotiation on funding and investment to support turbulent to scale faster.
Within its first year of operations, Turbulent has already obtained support from both Europe and South America, such as Start it@KBC, iMinds, KIC InnoEnergy and Startup Chile. Earlier last year, the 2 co-founders also secured 1st place in Cleantech Challenge Belgium 2014 and 2nd place in the tough competition of European finals in London.
Geert Slachmuylders, Co-Founder of Turbulent who won The Pitch competition, said this new honor “acknowledges our efforts on the right path and encourages us to further develop this reliable and eco-friendly next generation hydroelectric solution”.
With offices and labs in Belgium and Chile, the Turbulent team has been developing a low head micro hydropower plant using natural water flow to generate renewable electricity, without harming local ecosystem. Their patented vortex turbine based on biomimicry is easy to transport, to install and to connect to other sources or smart grids, and it is user-friendly with remote monitoring and very low maintenance.
More information about Turbulent can be found on their site at: turbulent.be

--------------------------------------------

www. turbulent. be
Solution
Discover the easiest way to generate affordable and reliable energy from a water stream!
With each vortex turbine delivering 3-100kW, Turbulent hydro-power plant operates highly efficiently on rivers with a low height difference, in the form of a single turbine or a network of multiple turbines (for instance 100).
Turbulent aims not only to sell turbines singly, but also to collaborate with energy providers, energy distributors and installation companies to bring the technology to the consumer as simple as possible.
Below are the Turbulent solutions and the main features of our products.
- Fish friendly
A low impeller RPM, low shear and low change of pressure make sure the fish that enter the turbine get out unharmed.
- Turn-key and mobile
Smallest in its kind for each given energy production,Turbulent vortex turbine is pre-fabricated and easily transportable.
- Low maintenance
Good quality components and a self-cleaning trash rack result in a very low required maintenance.
- No flood risk
Our vortex turbine does not obstruct the flow of the river.
- Long operating life
Rugged materials and a sturdy design make sure the turbine can easily reach 20 years of continuous production.
- Remote monitoring
The vortex is outfitted with a remote monitoring software enabling control from anywhere at any time.

Team
We are a multi-culture team with two co-founders from Belgium.
Jasper and Geert are complementary to each other with different backgrounds in economics and engineering. Jasper has Master degrees in both Finance and Law. Geert is a Master in Electromechanic and Intelligent Mobility.
The two founders respectively won several start-up challenges in 2012 and have since then worked together with success on hydro-power projects. They started to build and test the first prototype turbine since summer of 2014 (watch the story behind), followed by the official founding of Turbulent Hydro in January of 2015.
Other team members with expertise in IT, Sales, marketing, product development,… are from Europe, Asia and South America. We are also backed by a network of experienced advisors and consultants. The Turbulent team has secured a Belgian research grant since 2015 and is being supported by the European KIC Innoenergy program, the iMinds incubator, StartIt@KBC, Start-up Chile, etc. and partners like Autodesk, VITO,…
All the joined talents and efforts have enabled our team to win the following awards:
1st place in The Pitch Startup Nations Summit 2015, Monterrey;
3rd place in Hello Tomorrow Challenge 2015, Paris;
2nd place in CleanTech Challenge Worldwide 2014, London;
1st place in CleanTech Challenge Belgium 2014, Leuven.
And we are selected as finalist start-up to pitch for the scale-up on Demo Day of Start-up Chile on March 10, 2016

Contact
e-mail: info @ turbulent.be
Head Office in Europe – Schoenmarkt 35, Antwerp 2000, Belgium
Lab in Europe – Kempische Steenweg 293/30, Hasselt 3500, Belgium
Office and lab in South America – Av. Vicuña Mackenna 4860, Macul Santiago 7810000, Chile

Marc Horckmans, "Eerste mini-energiecentrale Turbulent opgestart", nl.express.live (29.02.2016)
Op het domein van het kasteel Cleerbeek, tussen Leuven en Diest, heeft het jonge bedrijf Turbulent een eerste exemplaar van zijn mini-energiecentrale geïnstalleerd. De centrale kan tot 15.000 kilowatt per jaar elektriciteit genereren, waarmee het energieverbruik van vier gezinnen kan worden gedekt.
De installatie vergt een investering van 12.000 euro, waarmee het product van Turbulent de helft goedkoper zou zijn dan centrale zonnepanelen met dezelfde capaciteit. Japser Verreydt en Geert Slachmuylders, oprichters van Turbulent, hopen dit jaar twintig tot dertig installaties te kunnen verkopen.
De centrale van Turbulent heeft een waterval van minstens één meter nodig om efficiënt te kunnen functioneren. De installatie leidt het water daarbij door een draaikolk, waar de energie kan worden opgevangen.
Blackouts
De onderneming ontving vorig jaar 250.000 euro aan innovatiesubsidies van de Vlaamse overheid en een kapitaalinjectie van iMinds enh et fonds KIC Innoenergy van het European Institute of Technology.
Turbulent merkt op dat de investering in de mini-energiecentrale al na vijf jaar is terugverdiend. De installatie, met een breedte van 1,5 meter en een hoogte van 2,5 meter, kan gemakkelijk worden geplaatst bij watermolens, zoals ook op het kasteeldomein Cleerbeek het geval is.
Europa telt ongeveer 350.000 sites met een watermolen. Ook sluizencomplexen zouden volgens Tubulent mogelijkheden bieden.
Turbulent ziet voor zijn technologie ook interessante opportuniteiten in landen waar afgelegen gebieden vaak met blackouts worden geconfronteerd. Lokale bedrijven zouden de installatie volgens Turbulent volgens Verreydt en Slachmuylders daarbij kunnen gebruiken als alternatief voor noodgeneratoren.

"First profitable micro hydropower plant in Europe inaugurated in Belgium", kic-innoenergy.com, 24.02.2016.
Tielt-Winge, February 24 – Today the first profitable micro hydropower plant in Europe as officially inaugurated. This happened on a site in Tielt-Winge, Belgium in the presence of Flemish Minister of Economy, Science an Innovation Philippe Muyters. The hydroelectric plant was developed by Turbulent, a start-up founded in January 2015 by two young entrepreneurs from Flemish Antwerp, in the meantime employing already eight people. They started a year ago with the development of “next generation hydroelectric power”. The patented turbine of Turbulent works almost continuously, is easy and small to install, and does not affect the environment or the water flow. The turbine generates clean, reliable and affordable energy in the most simple way. With the hydroelectric turbine of Turbulent energy can be extracted from rivers with much lower elevation than is usual – of 1.5 to 3 meters. The start-up inspired itself on the way vortexes work in nature.
Jasper Verreydt of Turbulent: ‘Because we understand the dynamics of a vortex well, we can significantly reduce the size of our turbines to half the size of those of our competitors. This unique feature reduces civil works as well as the impact on the ecosystem. Less intrusive work makes this type of technology more accessible to more people. Besides the specific propeller and the software that we provide, this plant can be implemented by almost everybody, bringing sustainable energy within everyone’s reach.’
Photo: Philippe Muyters & Klaas Schuring at the inauguration of turbulent's hydro power plant.
Flemish Minister of Economy, Science an Innovation Philippe Muyters: ‘All the pieces of Turbulent demonstrate exactly what I want to achieve with the Flemish innovation policy. These guys tackle social issues such as renewable energy starting from an international vision, applying a self-developed innovative product within a scalable business model. Flanders has a great tradition and reputation in addressing societal challenges through our knowledge and ingenuity. The hydroelectric plant of Turbulent is a new jewel in that necklace. I am proud that Flanders has been able to support this venture, and of being here to launch their first power plant.”
Best start-up in the world.
2015 was a unique year for Jasper Verreydt and Geert Slachmuylders from Turbulent. Not only did they start their venture together, their prototype in the same year already won the prestigious International Startup Nations Summit Award 2015 in which they were voted ‘the best start-up of the world‘. The team has since its inception in January 2015 received, among others, support and funding by KIC InnoEnergy, iMinds, Startit @KBC, Agency for Innovation and Entrepreneurship, the Flemish Acceleration Platform, EnergyVille, provided LCIE and Startup Chile. Klaas Schuring, CEO of KIC InnoEnergy Benelux: ‘This is a unique moment for both Turbulent as well as KIC InnoEnergy. It is our role to bring sustainable energy innovation to the market, and to provide innovators with the backup and assistance they need to bring their concepts to the market. The Turbulent technology is a good example of how we see value in innovative ideas that will make a huge difference in the way we produce and use energy now and in the future.’

 

Archieven

Archief baron de Troostemberg, Kleerbeek, Houwaart
- oorkonde van Filips de Goede (1433)
- caerte van het Molenvelt tot Hauwaert (ca. 1600)
- kopie uit 1789 van een figuratieve kaart van 1688
- foto uit 1896

Rijksarchief Leuven, Notarisakten - bundel 56 # 84. Acte Notariael. Notaris Petrus Bisschop tot Loven, 1775. Huur van de watermolen van Houwaart door Arnold Geens.
Rijksarchief Leuven, Notarisakten - bundel 15 # 16 Acte Notariael Notaris Jean Charles Ocreman tot Loven, 1785. Huur van de molen van Houwaart.

Werken 
- Denewet Lieven, "De Watermolen van Kleerbeek te Houwaart als eerste uitgerust met de vortex-turbine van Turbulent", Molenecho's, 44 (2016), 1, p. 36-43.
- Deneef Roger, Halflants Jacques, de Troostembergh Amory, De Jaeck Herlinde & Wijnant Jo, Tielt-Winge (Houwaart): Kasteel van Kleerbeek, in: Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Inventaris Vlaams-Brabant. Holsbeek, Lubbeek en Tielt-Winge, Brussel, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Afdeling Monumenten en Landschappen, 2002, p. 112-122.
- de Wasseige François-Emmanuel, De renovatie van het kasteel van Kleerbeek, Historische woonsteden & tuinen, nr. 172, dec. 2011, p. 31-38.
- Holemans Herman, Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 4: arrondissement Leuven (A-L), Kinrooi, Studiekring 'Ons Molenheem', 1993, p. 44.
- Oost-Brabant (Heemkundig tijdschrift voor het Hageland en omgeving, uitgegeven door de Oostbrabantse werkgemeenschap), XVIII, 1981, 2 (Speciaal nummer Tielt-Winge)

Mailberichten
Herman Swinnen, 12.05.2014.
- baron Jean de Troosternbergh, 01.11.2012.

Websites en e-publicaties
www. turbulent. be
Floris Van Cauwelaert, “Micro-waterkrachtcentrale Turbulent vindt inspiratie bij spinnen”, zeronaut.be/blog (18.10.2015)
Benny Debruyne, “Turbulent ontwikkelt kolkende waterkrachttechnologie”, trends.knack.be (08.01.2016 & 11.01.2016)
Paul Gebruers, “De (water)kracht van Turbulent”, madeinvlaamsbrabant.be (10.02.2016)
“Start-up in de kijker: Turbulent”, blog.luminus.be (23.02.2016)
“Turbulent: start-up van het jaar hervormt markt voor hernieuwbare energie”, iminds.be (13.01.2016
Laura, “Turbulent wins 1st place at the Startup Nations Summit 2015”, Startup News, startups.be (22.11.2015)
Donica Dong, “Turbulent was voted the best startup in ‘Startup Nations Summit 2015’ in Monterrey, México”, startupbeat.com (25.11.2015).
Sebastian, “Start-up Chile Alumni: Turbulent was voted the best startup in ‘Startup Nations Summit 2015’ in Monterrey, Mexico”, startupchile.com, 10.12.2015.
“Miniwaterkrachtcentrale voorziet 4 gezinnen van groene stroom. Eerste rendabele microwaterkrachtcentrale in Europa is van Belgische makelij. Belgische start-up Turbulent introduceert eenvoudige maar baanbrekende turbine om elektriciteit op te wekken”. Milieumagazine.be - Ecotips
Marc Horckmans, "Eerste mini-energiecentrale Turbulent opgestart", nl.express.live (29.02.2016)
"First profitable micro hydropower plant in Europe inaugurated in Belgium", kic-innoenergy.com, 24.02.2016.

Persberichten
Hedwig Neesen, "Ook kasteelpark wordt heringericht. Renovatie kasteel Cleerbeek afgerond", Het Nieuwsblad, 14.11.2011.
Carine Vanlingen, "Eerste microwaterkrachtcentrale van Europa geïnstalleerd aan kasteel van Cleerbeek", Het Nieuwsblad (dig.), 24.02.2016.
2 jonge ondernemers ontwikkelen miniwaterkrachtcentrale", deredactie.be (vrtnieuws), 24.02.2016.
"Kasteel Cleerbeek heeft watermolen 2.0", robtv.be (25.02.2016).
Fernand Goyens, "Bedrijf Turbulent installeert in Houwaart baanbrekende microwaterkrachtcentrale. Kasteel Cleerbeek heeft watermolen 2.0", Het Nieuwsblad, 25.02.2016.
Nico Tanghe, "Start-up van twintigers verbaast energiewereld. Hoe een draaikolk geld kan opbrengen", De Standaard, 25.02.2016.
"Stroom. Microwaterkrachtcentrale na vijf jaar terugverdiend zonder subsidies", De Morgen (dig.), 24.02.2016. 
“Antwerpse ondernemers bouwen miniwaterkrachtcentrale. atvnieuws.be, 24.02.2016, 18.30
“Pompbaktechnologie” wekt energie op”, Kanaal Z, 24.02.2016.
O.F., “La Belgique francophone rate le train du “MIT euopéen”, Le Soir (dig.), 29.02.2016.
"Une micro-centrale hydraulique rentable sans subside", lecho.be, 25.02.2016.

Overige foto's

transparant

<p>Watermolen van Kleerbeek<br />Watermolen van Cleerbeek</p>

Kasteel van Kleerbeek met links de watermolen. Foto: Jan Ulens, 25.02.2015

<p>Watermolen van Kleerbeek<br />Watermolen van Cleerbeek</p>

Foto: Carine Vanlingen, 24.02.2016

<p>Watermolen van Kleerbeek<br />Watermolen van Cleerbeek</p>

Foto: Carine Vanlingen, 24.02.2016

<p>Watermolen van Kleerbeek<br />Watermolen van Cleerbeek</p>

Foto: Carine Vanlingen, 24.02.2016

<p>Watermolen van Kleerbeek<br />Watermolen van Cleerbeek</p>

Foto: Carine Vanlingen, 24.02.2016


Laatst bijgewerkt: zondag 25 maart 2018
Stuur uw teksten over deze molen
Stuur uw foto's van deze molen
  

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in databasezoek op provincieStuur een e-mail over molen <p>Watermolen van Kleerbeek<br />Watermolen van Cleerbeek</p>, Houwaart (Tielt-Winge)homevorige paginaNaar Verdwenen Molens