Het Noordkasteel werd, als deel van het Antwerpse verdedigingsfront, in 1860-1861 opgebouwd en al in 1881 afgestaan door de Belgische Staat aan de stad Antwerpen voor 3.776.000 frank. De stad besloot in 1883 tot een gedeeltelijke afbraak van de vesting.

Op 1 juli 1934 werd het Noordkasteel als zwemgelegenheid en recreatiegebied geopend; Sint-Annastrand en Noordkasteel werden de uitverkoren pleisterplaatsen van de Antwerpenaars.

Op het Noordkasteel werd ter verfraaiing een standaardmolen geplaatst, op een bastion, aan de noordzijde van de huidige Oosterweelsteenweg, ten zuiden van de Boerinnestraat en ten zuiden van het Amerikadok.

Hij werd in 1938 aangekocht door de stad Antwerpen te Olen, waar hij bekend stond als de Buulmolen. De allereerste vermelding aldaar dateert al van 1362: "Walterus Smeyers de pecio terre... molendinum de bule". In de nacht van 11 juli 1744 brandde de molen af, maar hij werd in het najaar en de winter weer opgebouwd. Te Olen moest hij plaats moest ruimen voor de aanleg van het Albertkanaal.

In 1974 werd hij, wegens de aanleg van de verbinding tussen het 5de havendok en het Amerikadok, een 400-tal meter verder geplaatst, nabij de Hogere Zeevaartschool en de Royerssluis, van "Noordkasteel 2" naar "Noordkasteel 1".  De molen werd geplaatst  bovenop een gewelf (opslagplaats, magazijn) van de militaire vesting uit 1860-'61 en waar bovenop ooit een geschutskoepel stond. De teerlingen van de molen zijn er nog aanwezig, dichtbij een verliuchtingspijp van de onderbouw.

Al kort na de herbouw werd de molen aan zijn lot overgelaten en hij draaide er ook nooit. Molenmaker Walter Mariman uit Zele demonteerde de standaardmolen in 1986: de molenkast werd naast de teerlingen op de grond geplaatst. Al gauw viel die molenkast ten prooi aan vandalisme.

En dan gebeurde het wonderlijke: "de molen zou terugkeren naar zijn stal!" De stad Antwerpen werd in 1991 bereid bevonden om de molen af te staan aan de gemeente Olen. Aanleiding was de viering "1000 jaar Olen" in 1994. Deze viering was een succes, maar de molen ontbrak op het appèl! Onder impuls van de Werkgroep Vrienden van de Buulse Molen (gegroeid uit de Heemkundige Kring De Linde) kon de overbrenging tot gerealiseerd worden. De heropbouw en de maalvaardige restauratie gebeurde in 2002-2003 op vakkundige wijze door Adriaens Molenbouw bv uit Weert (NL). De roeden zijn 25,60 meter lang en werden vervaardigd door Derckx uit Wessem (NL) in 2003. Op 1 augustus 2003 werd de "teruggekeerde verloren zoon" feestelijk ingehuldigd. Het gemeentebestuur van Olen verdient zeker een pluim voor haar "volharding"!

Het overgebleven deel van het Fort Noordkasteel en de teerlingen van de windmolen werden op 5 oktober 2009 vastgesteld als bouwkundig erfgoed.

Voor verdere gegevens: zie Olen, Buulmolen

Lieven DENEWET & Walter RESSELER

Literatuur

Georges Kockelberg, "Historische molenvermeldingen in en om Antwerpen. Een blik op de 1000-jarige geschiedenis der Antwerpse molens", Antwerpen, 1986;
Herman Holemans & P.J. Lemmens, "Molens van de Voorkempen en van Groot-Antwerpen", Nieuwkerken, 1983.
R. Gils, "Het Noordkasteel", in: Mededelingsblad van de Simon Stevinstichting, XXIII, nr. 1, 1988, p. 3-10.
A. Himler, "100 jaar Amerikadok", in: De Lloyd, 18 september 1987, p. IV-VII en Antwerpen, XXXIII, nr. 4, 1987, p. 158-169.
Kennes H., Plomteux G. & Steyaert R. met medewerking van Wylleman L. & Himler A. 1992: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in in Vlaanderen 3ND, Brussel - Turnhout.
Herman Holemans, "Provincie Antwerpen - Volledig overzicht van bestaande & verdwenen wind- water- & rosmolens", Kinrooi, Studiekring "Ons Molenheem", 1986, p. 9.
Herman Holemans, "Wind- en watermolens van de provincie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-G", Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem", 2009.
L. Denewet, "Drie nieuwe Vlaamse staakmolenkasten in 2003", Molenecho's, XXXI, 2003, 2, p. 64-66;
L. Denewet, "Tien Vlaamse molens ingehuldigd in 2003", Molenecho's, XXXI, 2003, 4, p. 281-296.
H. Holemans & P.J. Lemmens, "Molens der Zuiderkempen", Nieuwkerken, 1978, p. 86-87;
P.M. Soeten, "De Molen van Olen", in: Bijdragen tot de Geschiedenis, 1951, nr. 1.
J. Lauwerys, "Drie mooie molens", in: Oolensche Bijdragen, II, Brecht-Turnhout, 1941, p. 8-11.
"Molenverplaatsing", in: De Belgische Molenaar, jg. 33, nr. 10 (5 maart 1938), p. 100.
"De Buulmolen door de eeuwen heen 1362-2003", Olen, Gemeentebestuur, 2003, 100 p. (overdruk uit het "Lindeblad", lentemaand 2003);
P.J. Lemmens, "Molenoverzicht uit het Arrondissement Turnhout van 1830 tot heden", Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Randgemeenten, Kwartaalschrift, Borgerhout, Gitschotel Buurschap, Jg. 12, [1964], nr. 3, p. 21.
Frans Lauwers, 'Sint-Annaplage en Noordkasteel', Antwerpen, 2011. De auteur heeft nog in die opslagplaats gewerkt. Zijn verhaal wordt bevestigd door oud-haveningenieur Albert Himler.

Persberichten
Wim Daeninck, "Dossier Oostwerweel. Groen: "Het Noordkasteel gaat eraan", Gazet van Antwerpen, 23.06.2014.
BAP, "Campings verrijzen in hartje Stad", Het Nieuwsblad, 06.07.2016.
Info Walter Resseler, 21.02.2013, 08.07.2016.