Molenzorg
navigatie Genk-Bokrijk, Limburg
Foto van Korenbloem, Genk-Bokrijk, Foto: Donald Vandenbulcke, Staden, 04.06.2010 | Database Belgische molens © Foto: Donald Vandenbulcke, Staden, 04.06.2010

Korenbloem
Bokrijklaan 1
3600 Genk-Bokrijk
Provinciaal Openluchtmuseum Bokrijk
50.964821, 5.402999 (Google Maps)
Provincie Limburg
Voor 1775 / 1957
Onderslag watermolen
Korenmolen
Horizontaal beschot op watergevel, wolfsdak
Houten onderslagrad
Twee steenkoppels
Maalvaardig, maar watergebrek
M: monument,
07.09.1996
Jan Loubele, Gaspaar Haldermans
31 maart-30 sept., dagelijks behalve maandag, tel. 011 265 300, e-mail: bokrijksales @limburg.be
50279 (allemolens.nl)

Beschrijving / geschiedenis

De Korenbloem van Bokrijk is een korenwatermolen met een houten onderslagrad.

Het molengebouw werd in 1957 overgebracht uit Rekhoven (Lummen). De Molen van Rekhoven was een onderslag-watermolen op de oostzijde van de Watermolenstraat (nr. 13) op de Laambeek. Deze molen was destijds een dubbelmolen, gebruikt als graan- en oliemolen.

Hij staat aangeduid op de Ferrariskaart van ca. 1775, in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1846) en op de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) als "M(oul)in a Huile".

Om voor het molengebouw een passend binnenwerk te vinden, lanceerde conservator Weyns een oproep in de pers. Dat deed hij in de beginjaren van het Openluchtmuseum wel vaker. Dankzij de tips die zo binnenkwamen, vonden heel wat voorwerpen en gebouwen die je vandaag in het museum ziet hun weg naar Bokrijk. De twee maalgangen en het overige binnenwerk van deze molen werden in 1956 gehaald uit de Rooiermolen van Opitter, ook Dusselermolen, Gebrande molen of Clijstersmolen genoemd. Het is een watermolen met onderslagrad op de rechteroever van de Itterbeek, aan de noordzijde van de Opstraat (nr. 98), aan de overgang met de Roesstraat, op de grens met Gruitrode. Ondanks de benaming Rooiermolen (= van Gruitrode) was en is de molen wel degelijk gelegen op het grondgebied van Opitter (Bree). 

Die molen was net zoals de molen uit Rekhoven een onderslagmolen. De Rooiermolen werd voor 1267 gebouwd.  Tot in de 18e eeuw – en dat was uitzonderlijk lang – moesten de inwoners van Gruitrode hier verplicht hun graan laten malen. Bij de molen hoorde ook een woning voor de molenaar. De molen kon 100 kilogram graan per uur malen, bij regenweer zelfs 200! In 1956 stortte het molenrad in.

Eigenaars na 1840 (Molen van Rekhoven, Lummen)
- voor 1844, eigenaar: Robijns-Claes Jan, molenaar te Lummen
- 1869, erfenis: Robijns-Vanroy Felix, molenaar te Lummen
- 1878, verkoop: Dubois-Ponsaerts Henri, molenaar te Kermt
- 1886, verkoop: a) Goetsbloets Ernest, Lucia, Felicia, Maria en Celina, renteniers te Hasselt (1/2 naakte eigendom), b) Goetsbloets-Palmers Isidoor, de weduwe, rentenierster te Hasselt (1/2 naakte eigendom + 1/2 vruchtgebruik)
- 1887, verkoop: Lemmens-Reynders Leopold, landbouwer te Heusden
- 1898: de weduwe en kinderen
- 1903, verkoop: Groffils-Weltjens Willem, landbouwer te Zolder, later molenaar te Lummen
- 1920, verkoop: Jans-Maris Eugeen, landbouwer te Lummen
- 1939, verkoop: Jans-Aerts Jozef, molenaar te Lummen

De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 31 januari 1849 de vastgestelde pegelhoogte van 1,200 meter bij de Rekhovense molen goed. De toenmalige eigenaar was Jan Robyns-Claes.

De oliemolen verdween in 1883. Het molengebouw van de korenmolen werd in 1957 overgebracht naar het Openluchtmuseum van Bokrijk (Genk).

Het eikenhouten waterwiel van ca. 5 meter diameter is een reconstructie en bevat ongeveer 1500 kilogram eikenhout. De molen kan in principe draaien. De spaarvijver is echter te klein en in de zomer is er zeer weinig tot geen water. Men werkt in 2005-'06 aan een plan om met pompen het water te houden op de molens. In de molen staan enkele weegschalen, een bascule en andere molenaarsattributen. Er is ook een zeldzame "molenmakerskist" tentoongesteld, waarin het alaam van de molenmaker werd vervoerd.
In 2005 werden de lemen muren van het gebouw hersteld en gewit.

Lieven DENEWET, Herman HOLEMANS & Rob SIMONS

Zie ook: Gruitrode, Rooiermolen
             Lummen, Molen van Rekhoven

Aanvullende informatie

"Openluchtmuseum wil de Bokrijk watermolens weer aan het draaien krijgen", www. igorphiltjens.be (09.01.2017)
Openluchtmuseum Bokrijk laat een studie uitvoeren om na te gaan of ze haar historische Bokrijk watermolens opnieuw in gebruik kan nemen. Volgens Igor Philtjens, gedeputeerde van Toerisme, Cultuur en Ergfoed, en voorzitter van het Domein Bokrijk, maakt het onderzoek deel uit van een restauratiedossier samen met het Agentschap Onroerend Erfgoed.
De Graanwatermolen van Lummen-Rekhoven uit de achttiende eeuw en de Olieslagmolen uit Ellikom uit 1702 zijn als watermolens zowat de voornaamste publiekstrekkers van het domein Bokrijk. Beide installaties worden echter al jaren niet meer gebruikt. Het domein wil daar nu verandering in brengen. “Daarom hebben we vorige maand de opdracht gegeven om een hydrologiestudie uit te voeren”, zegt gedeputeerde Philtjens. “Het komt erop aan dat we onder meer gaan peilen naar de waterhuishouding in Bokrijk. Dat is één van de voornaamste voorwaarden om de Bokrijk watermolens weer aan het draaien te krijgen. Bovendien is het ook erg belangrijk dat de installatie op zich werkt. Dat de sluizen open en dicht gaan zoals het hoort en dat het mechanisme geolied is.”
Regenwater
"Door ze opnieuw in gebruik te nemen kunnen we de aantrekkelijkheid van ons domein nog opkrikken”, zegt Igor Philtjens. “Het onderzoek maakt trouwens deel uit van een overeenkomst tot restauratie die we met het Agentschap Onroerend Erfgoed hebben afgesloten.” Volgens de gedeputeerde zijn er nog meer maatregelen in aantocht die de waterspiegel in het gebied zou kunnen doen toenemen. “In die zin zijn we verscheidene keren betrokken geweest bij een overleg met Genk. De stad heeft, in opdracht van Infrax, aan het bureau Antea Group gevraagd om het regenwater in Boxbergheide op te vangen en daar te scheiden. Dit initiatief zou op lange termijn kunnen leiden tot meer watertoevoer naar de vijvers in Bokrijk en dus ook naar de Bokrijk watermolens.”

M. Laenen, Openluchtmuseum Bokrijk, Cultura Nostra, Musea in België, Brussel, 1986.
M. Laenen, Gids van het Openluchtmuseum Bokrijk, Brussel, 1989.
Lieven Denewet, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2
Herman Holemans & Werner Smet, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985;
Bert Van Doorslaer, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996;
Albert Vanderaerden & Eugène Wellens, "Onze Lummense molens, molenaars en bakkers", Lummen, Geschied- en Heemkundige kring Groot Lummen, 1996. p. 56-61;
Els De Kinderen, "Een gesprek met conservator Laenen van Bokrijk - Naar een heropleving van ambachtelijk werk?", in: De Belgische Molenaar en Levende Molens, jg. 77 (1982), nr. 5 (mei), p. 98-100, ill.
Karel Thiels & Koen Luts (samenstelling), "Van pest, oorlog en hongersnood, verlos ons Heer’. Dagboek van De Groote Oorlog", 2014.

Persberichten
Chris Nelis, "Bokrijk wil watermolens opnieuw laten draaien", Het Nieuwsblad - Het Belang van Limburg, 09.01.2017.
"Openluchtmuseum wil de Bokrijk watermolens weer aan het draaien krijgen", www. igorphiltjens.be (09.01.2017)

Overige foto's

transparant

Korenbloem

Foto: Jaak Paredis, Bree, 01.07.2008

Korenbloem

Foto: ? Molencentrum, Roosendaal

Korenbloem

Foto: coll. Rob Simons, Sint-Huibrechts-Lille

Korenbloem

Interieur. Foto: Rob Simons, Sint-Huibrechts-Lille

Korenbloem

Foto: coll. Rob Simons, Sint-Huibrechts-Lille


Laatst bijgewerkt: zondag 13 december 2020
Stuur uw teksten over deze molen
Stuur uw foto's van deze molen
  

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in databasezoek op provincieStuur een e-mail over molen Korenbloem, Genk-Bokrijkhomevorige paginaNaar Verdwenen Molens