De Dorpermolen, in de volksmond "voorste molen" genoemd omdat de volgende molen verder stroomafwaarts "de Berenheidemolen" de achterste molen werd genoemd. Ze is en was vroeger ook de eerste watermolen op de A-beek, nu omgevormd in een gezellige rustplaats voor fietser of bezoeker. Deze molen is te zien naast de "Molenstraat", een verbindingsweg tussen de Weg naar Ellikom en de Peerderbaan en is heel wat ouder dan het jaartal 1758 op de muurankers in de achtergevel laat vermoeden.

De lange geschiedenis van deze onderslagmolen met houten molenrad begint wellicht nog voor de 15de eeuw. In de gichten van ca. 1470 is er al sprake van "molenweg", "molenbeek", "molenveld" en zelfs van "de molen".

De Dorpermolen was destijds een banmolen, die door de Bisschoppelijke Tafel van Luik in erfpacht werd gegeven.

De molen heeft een typisch Limburgs houten onderslagrad, nu voorzien van metalen schoepen.

De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 18 oktober 1848 de vastgestelde pegelhoogte van 0,680 meter goed. De toenmalige eigenaar was Gaspard Knaep en kinderen.

Eigenaars na 1840:
- voor 1844, eigenaar: Knaep Gaspard en kidneren, landbouwers te Peer
- 1863, erfenis: Knaep Pieter en compagnie, landbouwer te Peer
- 1880, deling: a) Truyen-Knaep Martin, de weduwe, landbouwster te Wijshagen, b) Sannen-Knaep Martin, de weduwe, landbouwster te Peer
- 1884, erfenis: a) a) Truyen-Knaep Martin, de kinderen, te Wijshagen, b) Tyskens-Truyen Henri, landbouwer te Bree
- 1913, verkoop: a) Truyen-Paesen Jan, de kinderen, landbouwers te Wijshagen (5/6 volle eigendom en 1/6 naakte eigendom), b) Truyen-Paesen Jan, de weduwe (1/6 vruchtgebruik)
- 1927, gift: Mayelle-Truyen Nicolaas, schoolmeester te Zichen-Zussen-Bolder, dan onderwijzer te Wijshagen en later hoofdonderwijzer te Bree.
- 1952, verkoop: Bosmans-Roex Martinus, molenaar, later handelaar, te Meeuwen
- 2014, eigenaar: Brands-Bosmans Pieter, te Meeuwen

In 1993 werd de molen beschermd als monument en samen met zijn omgeving als dorpsgezicht. De molen werd hersteld en ingericht als taverne. In de molen is nog één koppel stenen aanwezig. Het binnenwerk is geïntegreerd in de taverne. De molen draait soms "los", dus zonder aandrijving van het steenkoppel.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

Werken
- Bosmans Jean, Molennieuws, De Reengenoten, VI, 1985-1986, 2 (nr. 12).
- Bosmans Jean, De watermolens op de Abeek in Meeuwen en Ellikom, De Reengenoten (Heemkring Meeuwen-Gruitrode), jg. 2, 2011, nr. 39, 2011, p. 51-55.
- Janssen Pol, Geelen Mathieu, Malen, smeden en boteren in Neerglabbeek, De Reengenoten, nr. 34, 2008.
- Bosmans Jean, Jaenen Thomas, Geerkens Ghodelieve, De Berenheidemolen, De Reengenoten, V, 1984-1985, 1 (nr. 9).
- Geerkens Godelieve, De verdwenen windmolen van Meeuwen, De Reengenoten, III, 1982-1983, 1 (nr. 5); V, 1984-1985, 2 (nr. 10).
- Bosmans Jean, De Berenheidemolen, De Reengenoten, V, 1984-1985, 2 (nr. 10).
- Bosmans Jean, Jaenen Thomas, Geerkens Godelieve, De dorpermolen (van Meeuwen),in: De Reengenoten, Tijdschrift van de Geschied- en Heemkundige Kring "De Reengenoten", Meeuwen, Meeuwen-Gruitrode, jg. 5 (1984-1985), nr. 2, p. 53-65.
- Geerkens Godelieve, Jaenen Thomas, Bosmans Jean, De familie Bosmans, De Reengenoten, III, 1982-1983, 2 (nr. 6); IV, 1983-1984, 1 (nr. 7), IV, 1983-1984, 2 (nr. 8).
- Vliegen Martin, Meeuwen rond 1900 (…) Molenaars, De Reengenoten, VI, 1985-1986, 1 (nr. 11)
- Denewet Lieven, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2.
- Holemans Herman & Smet Werner, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985.
- Van Doorslaer Bert, "Met de stroom mee of tegen de wind in? Molens in Limburg", Borgloon/Rijkel, Provinciaal Centrum voor Cultureel Erfgoed, 1996.
- De Kinderen Els, "Een tijdsbeeld. Op bezoek bij de familie Bosmans op de Dorpermolen te Meeuwen", in: Levende Molens, jg. 7 (1985), nr. 4, p. 25-26.

Persberichten
Roger Dreesen, "Meeuwense molens zetten deuren open", Het Belang van Limburg, 27.06.2010.
R(oger) Dr(eesen), "Watermolens bezoeken via plankenpad", Het Belang van Limburg, 16.02.2016.