De Moulin Debienne of Moulin Valériane is een watermolen met metalen bovenslagrad, op 83,63 meter boven de zeespiegel. Hij werd gebouwd in 1836 als graan- en oliewatermolen door Marc Valériane. In 1884 werd de oliemolen ontmanteld en het gebouw verder gebruikt als landgebouw.

Opeenvolgende eigenaars:
- 1836, opbouw: Valériane Marc, landbouwer te Gistoux
- 01.10.1838, erfenis: de kinderen: a) Valériane Marie Josèphe, echtgenote Grégoire Adolphe, geneesheer te Chaumont-Gistoux en b) Bectème Joseph Gustave, minderjarige onder voogdij van zijn vader Bectème Jacques
- 26.02.1854, verkoop: Bonus-Lacrois Alphonse, molenaar te Chaumont-Gistoux (notaris Delfosse)
- 13.08.1855, ruil: Debienne-Bonus Alexandre François, de vrouw, landbouwer te Chaumont-Gistoux (notaris Delfosse)
- 20.03.1888, erfenis: en de kinderen, overlijden van vrouw Febienne)
- 30.07.1889, verkoop: Huens-Hautfenne Adolphe, molenaar te Chaumont-Gistoux
- 29.04.1905, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Adolphe Huens)
- 16.03.1908, verkoop: Huens-Lorent Ferdinand Joseph, molenaar te Chaumont-Gistoux (notaris Vijgen)
- 21.11.1910, verkoop: Noël-Martin Joseph Antoine, landbouwer te Chaumont-Gistoux (notaris Vijgen)
- 16.10.1916, verkoop: Haye-Vanbaelen Jules Joseph, molenaar te Chaumont-Gistoux (notaris Vijgen)
- 13.10.1919, verkoop: Lengrand-Hermoye Hubert Léon Joseph, metselaar te Dion-le-Mont (notaris Vijgen)
- 19.11.1932, verkoop: Brasseur-Rosseeuw Louis Adolphe, viskweker te Lastré Le Tailfer (notaris Vijgen)
- 29.05.1934, verkoop: Bossy-Camanne Lambert, dokter te Chaumont-Gistoux (notaris Vijgen)
- 15.03.1945, verkoop: Strade-Jandrain Constant Désiré, molenaar te Chaumont-Gistoux (notaris Dallemagne)
- 01.12.1960, verkoop: De Schuyteneer-Van Morick Julien François, professor te Leuven (notaris Jamar)

De laatste molenaar Constant Désiré Strade stopte in de jaren 1950 met malen. Het gebouw is thans ingericht als woning en het binnenwerk is verwijderd. De watertoevoer is afgesneden en het sluiswerk is verdwenen. Het binnenwerk is verwijderd. Het metalen bovenslagrad (in verroeste staat) en de brede metalen goot zijn nog aanwezig.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Literatuur

M. Lechène, "Chaumont-Gistoux", in: Le Folklore Brabançon, 1976, p. 185-195.
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 6: arrondissement Nijvel (A-E)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1995, p. 50-51.
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961, p. 209.
Fernande Cornet, "Le moulin Degelle à Inchebroux", Bulletin du Cercle Historique de Chaumont-Gistoux, 1990, p. 1-5.
Fernande Cornet & Charles Van Craenenbroeck, "A la recherche des moulins de Gistoux", Bulletin du Cercle Historique de Chaumont-Gistoux, 1990, p. 21-28.
Fernande Cornet, "Le moulin Bonus ou le stordoir de Gistoux", Bulletin du Cercle Historique de Chaumont-Gistoux, (après 1996), p. 6-10.
Jean Martin, "Moulin à huile ou stordoir de Gistoux", Bulletin du Cercle Historique de Chaumont-Gistoux, n° 21, 1996.