De koren- en zaagmolen, gelegen op een 400-tal meter ten Z-ZO van de kerk van Lacuisine, is opgericht in het eerste derde van de 18de eeuw.

Het rechthoekig gebouw maakt deel uit van een gesloten hoeve. Het is zeer evenwichtig en werd gemaakt met blokstenen van kalkrots die in hun geheel zijn bepleisterd. Op het leien dak met klein wofsdak prijkt een windwijzer die de tweehoofdige adelaar voorstelt van de Habsburgers. Deze windwijzer werd geplaatst op 21 november 1770, toen in Lacuisine een dozijn gebouwen ermee werden voorzien, ten titel van "usine domaniale".

Oorpsronkelijk was de molen voorzien van twee onderslagraderen, opgesteld in een korte bijpas evenwijdig aan de Semois. Thans is er slechts één waterrad overgebleven.

Het geheel was nog in bedrijf toen het op 8 april 1949 reeds werd beschermd. De molen werd stilgelegd in 1971. Sindsdien zou het binnenwerk zowel van de graan- als van de zaagmolen geen wijzigingen hebben ondergaan.

In 1978 heeft Louis Schul (1911-2007), molenbouwer uit Maissin gespecialiseerd in het aan maken van waterraderen, het buitenwerk gerestaureerd. Hij maakte een nieuw waterrad: diameter 4,50 m, breedte 2,40 m. Ook het houten bruggetje als de visplaats voor palingen werden door hem aangelegd. Die toelating tot palingvangst was destijds verleend door Maria-Theresia aan alle uitbaters van haar domaniale bedrijven langs het water.

In 1993 werd het buitenwerk van de molen beschadigd door een overstroming. De vaste delen (brugje, visplaats) werden dan opnieuw gerestaureerd in 1995.

Het Waals Gewest liet in 2002, naar en ontwerp van de Bureau d'architecture, Architectes Associés uit Arlon (C. Collet) en Architectes Associés uit Sprimont de steunmuren stabiliseren en herbouwen. De raming bedroeg 182.000 euro, incl. btw.
In 2003 werd het brede houten onderslagrad verwijderd en door een nieuw exemplaar vervangen. De gemeenteraad van Florenville besliste in haar zitting van 11 september 2003 om 0,1 procent (!) bij te dragen in de onkosten van dat rad... Het nieuw rad draait opnieuw af en toe, afhankelijk van de waterstand. Van de korenmolen is het binnenwerk nog grotendeels aanwezig; van de houtzagerij zijn nog enkele sporen overgebleven. Er is in de muur een wapenschild van het Oostenrijks keizerlijk leger uit 1770.
In 2003 was de molen in het bezit van Josette Louppe. Thans houdt Bernard Cattini de molen open als "Hostellerie du vieux moulin".

Lieven Denewet
--------------
En aval du village de Lacuisine, le remarquable vieux moulin à eau, restauré et en ordre de marche, actionnait aussi une scierie. Sa construction remonte à l'époque autrichienne. La girouette aux armes impériales date de 1770.

Interventions de maintenance en 2013
Objet des travaux: remplacement de l'axe en chêne de la roue.
Maître de l'ouvrage: privé
Montant des travaux: 9.710,25 €
Montage financier: SPW - DGO4 - Département du patrimoine, Direction de la restauration: 60 % des postes subsidiables (soit 5.826,15 €) / Maître de l'ouvrage: solde.

Met dank aan de heer Reginald Ricquier en Aimé Smeyers (Alsemberg).

Literatuur

Alexandre Olivier, A nos moulins..., in: Le Gletton, n° 113, mars 1985, p. 16-17;
S. Delviesmaison & M. Tinant, Le moulin-sciérie de Lacuisine (Florenville-Lacuisine), Fiche 99.5, Namur, Division du Patrimoine du Ministère de la Région Wallonne, 1999, ill.
La Lettre du Patrimoine, trimestriel, édition spéciale, avril - mai 2014, p. 50, ill.
Mailbericht Aimé Smeyers, Alsemberg, 29.05.2014.