De manegemolen bevindt zich op de binnenkoer van de volledig omwalde hoeve "Hof ter Welden", gelegen in een oostelijke uithoek van Nederename, nabij de grens met Welden en Mater.

De hoeve dateert wellicht uit de 16de eeuw; de rosmolen uit het begin van de 20ste eeuw. De aandrijving gebeurde met een draaiende as onder de grond, aangedreven door een rond gietijzeren kransstuk met (thans verdwenen) trekstokken, op de grond geplaatst buiten het gebouw.

De gietijzeren as dreef een nog bestaande haverpletter in de nog bestaande schuur, gelegen ten noordoosten van de boerderjiwoning. Het is een herstelde losstaande lange bakstenen dwarsschuur met bewaard vakwerk met gebint- en tussenstijlen onder overstekend zadeldak (golfplaten) op schoorstukken.

Maarten OSSTYN & Christine DE RORE

Over het Hof ter Bellebroek (Agentschap Onroerend Erfgoed)

Omgrachte voormalige hoeve in een oostelijke uithoek van de gemeente nabij de grens Welden/Mater. Zogenaamd "Hof ter Bellebroek", destijds (sinds 1992) restaurant. In oorsprong wellicht opklimmend tot de late middeleeuwen. Naar verluidt bewaarde verkoopakte van de hoeve bleef een verkoopakte bewaard uit 1651. Afgebeeld onder meer op kaart van J. Bale van 1661-1663 met vermelding van "t goet ten Bellen Broucke" .

Achterin gelegen hoeve van het semi-gesloten type omgeven door een min of meer vijfhoekige omgrachting. Rechte toegangsweg van circa 100 m vanuit het zuidoosten vanaf het einde van de doodlopende straat. Hoevegebouwen mogelijk opklimmend tot de 16de-17de eeuw; opgesteld rondom een rechthoekig erf in de zuidwestelijke hoek van de omgrachte site. Vroegere strodaken zouden door brand verdwenen zijn in het derde kwart van de 20ste eeuw.

Ten zuidoosten, op het eind van de toegangsweg en geflankeerd door treurwilgen, losstaand rechthoekige bakstenen poortgebouw van twee traveeën onder steil pannen schilddak (voordien golfplaten) met geknikte dakoverstek. Rechthoekige poort met houten latei. Rechtse zijgevel met natuurstenen onderbouw en drie steunberen. Gewitte erfgevel.

Ten noordwesten, bakstenen boerenhuis van zes traveeën onder zadeldak (heden pannen in plaats van vroegere kunstleien), vergroting uit de tweede helft van de 19de eeuw van oudere kern Sporen van lagere en smallere puntgevel met vlechtingen in rechtse zijgevel wijzend op kleinere oudere boerenwoning. Erfgevel met rechthoekige vensters; recent vernieuwd houtwerk en luiken. Licht getoogde deur in grijze bakstenen omlijsting met druiplijst. Vier oculi in grijze bakstenen omlijsting tussen de lange schieters van de muurankers. Recente kleine zijdelingse aanbouwsels. Inwendig sterk aangepaste en vernieuwde woning.

Ten noordoosten, herstelde losstaande lange bakstenen dwarsschuur met bewaard vakwerk met gebint- en tussenstijlen onder overstekend zadeldak (golfplaten) op schoorstukken. Rest van vroegere rosmolen op het binnenerf voor de schuur, namelijk tandrad en as.

Ten zuidwesten, bakstenen stalvleugel op mestkelders onder pannen zadeldak. Twee aalpompen tegen de deels gewitte erfgevel.

Literatuur

Plaatsbezoek Maarten Osstyn, Adegem, 21.01.2017 en 25.03.2017

Archieven
Rijksarchief Gent, "Fonds kaarten en plans", nr. 1244.
Universiteitsbibliotheek Universiteit Gent, Hs. 3678.

Werken
Decave-Vandorpe L., "Hoeveroute r. 3", Oudenaarde, 1980.
Bogaert C., Lanclus K., Tack A. & Verbeeck M., Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Oudenaarde, Stad Oudenaarde met fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15N1, Brussel - Turnhout, 1996.