De Schoreelsmolen (naar de molenaars), Vreckommolen of Vreckemmolen (naar de plaatsnaam) is een watermolen gelegen op 2 km ten zuidoosten van de kerk te Vrekkem 10. Het geheel is mooi gelegen in een bocht van de weg. Deze watermolen, die steeds een graanmolen was, is ondergebracht in het verlengde van het woonhuis van de boerderij.

In 1571 werd de molen met een "behuysde stede " en drie dagwand grond door "Lauwerijs vanden Eetvelde" gepacht van de heer Jan Boete: "Lauwerijs vanden Eetvelde houdt in pachte van Mr Jan Booete een behuysde stede groot 3 dachtw. ghel. te Vreckem daer inne dat staet een watermoleken en gheldt tsamen tsaers 54 p. (par.)" (Stadsarchief Gent, Penningkohieren Denderwindeke, 1571, f° 6r°).

De schuur draagt het jaartal 1850. Het is een bovenslagmolen met ijzeren waterrad. De molen bezat driekoppels natuurstenen een haverbreker een buil , galgen met ijzering en dergelijke. Het waterwiel heeft een diameter van 2 meter en is 1,5 m breed.

Uit het proces-verbaal van afpaling van de gemeente Denderwindeke in 1811: "il existe 3 moulins à vent et un à eau. L'expert n'a pas pu s'en procurer les baux, il estime qu'en raison de leur grandeur et de leur situation, ils doivent être divisés en deux classes. La première classe donne un produit brut de f. 400, 1/3 déduit, reste en produit net de f. 266. La deuxième classe donne un produit net de f. 300, 1/3 déduit, reste un produit net de f. 200."

De molen werd in 1834 door het kadaster ondergebracht in klasse 1 met een kadastraal inkomen van 128 frank.

Het huidig gebouw dateert uit de 19de eeuw. De schuur draagt in een arduinen steen het jaartal 1850. De laatste molenaar was Hippoliet Schoreels (1904-1985), die de molen in 1965 stillegde.

Na een lange periode van verval, waarbij het interieur gelukkig behouden bleef, werd het gebouw in de jaren 1990 gerenoveerd. Spijtig genoeg bleef het metalen bovenslagrad onaangeroerd: slechts de velgen blijven nog over. Op 24 juni 1994 werd de molen beschermd als monument (met inbegrip van het molengebouw, het woonhuis, de sluis met damwanden en toebehoren, het waterrad en het roerend werk) en samen met zijn omgeving als dorpsgezicht.

Eigenaars
- 1802:
- voor 1834, eigenaar: Borremans-Vleminck (elders: gehuwd met De Gens) Pieter, molenaar te Denderwindeke
- 23.10.1845, verkoop: Van de Velde Maria Anna, weduwe van Vleminck Pierre, landbouwster te Petit-Enghien (onderhandse akte)
- 08.03.1878, erfenis: Langendries-Devleminck Hubert, molenaar te Denderbelle (overlijden van Anne Maria Van de Velde)
- 03.05.1879, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Hubert Langendries)
- 10.07.1883, verkoop: Jenquin-Snoeck Jan-Baptist, molenaar te Oetingen en later te Denderwindeke (notaris Van Impe)
- 26.08.1895, erfenis: de weduwe en de kinderen (kinderen: a) Jenquin Théophile en b) Jenquin Victorine) (overlijden van Jan-Baptist Jenquin)
- 21.12.1909, verkoop: Van Bellinghen Frans, verzekeringsopziener te Anderlecht (notaris Van Wezemaal)
- 30.12.1909, verkoop: Van Wezemaal Jan-Baptist, notaris te Sint-Martens-Lennik (notaris Claes)
- 31.10.1914, erfenis: Van Wezemaal-Van Neck Severin, rentenier te Erembodegem (overlijden vann Jan-Baptist Van Wezemaal)
- 06.12.1916, verkoop: Schoreels-Roelandts Pierre Jean, landbouwer te Denderwindeke (notaris Cossijns - "graanmolen bewogen doo water en moteur")
- 29.09.1942, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Pierre Jean Schoreels)
- 10.03.1955, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Roelandts van Pierre Jean Schoreels)
- 22.08.1985? erfenis: a) Janssens-Van Belle Roger Antoine (voor 1/4), zonder beroep te Denderwindeke, b) Janssens-De Cleer Pieter Luciaan (voor 1/4), bediende te Meerbeke, c) Gijs Jeanninne (voor 1/4), kloosterlinge te Halen en d) Gijs-Delahaye Willy (voor 1/4), bediende te Brakel (overlijden van Adolf Janssens)
- 07.12.1987, verkoop: Naamloze Vennootschap "De Steene Molen", te Denderwindeke (notairs Berquin)

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bouwkundige beschrijving (Agentschap Onroerend Erfgoed)

Bakstenen woonhuis van zes traveeën en twee verdiepingen onder een afgesnuit zadeldak (Vlaamse pannen), uit de 19de eeuw, met oudere kern. Rechthoekige vensters en twee rechthoekige deuren, linkergevel in een vlakke omlijsting van arduin. Rechteraanbouw. Rechterzijgevel afgelijnd met zandstenen hoekblokken; rechthoekige deur gevat in een zandstenen omlijsting. Losstaande bakstenen aanhorigheden onder zadeldaken (Vlaamse pannen).

De Denderbode, 29 november 1908, p. 2
Notaris Van Wezemael te Sint-Martens-Lennik. Openbare verkoop te Denderwindeke, Nedenreckem. Een koornwatermolen, vijver, moeshof en boomgaard B 1012a, 1009a, 1013 en 1014. Een koornwindmolen B 1053c.

Denderwindeke – verkoop van de houten windmolen op de Lieterberg – 30 april 1806

Georges Souffreau 

RaG- Notariaat Egidius Martinus Roosens (Denderwindeke) NOT307 (2) minuut nrs 34, 35 en 42

(F: RAGM 24 jan 2017 9133-9144)

Uittreksels:

(Frans) Verkoop van een water- en een windmolen te Denderwindeke

Verzoek van Jan Baptist van der Noot (Brussel) (en voor zijn moeder Maria Catharina de Moor weduwe Ferdinand van der Noot de Vreckem) eigenaars volgens verkoop door Nicolas van der Noot (haar zoon) voor notaris Stinglamber? te Brussel op 6 brumaire jaar 14 of 28 oktober 1805). Item toegestaan door de vijf zusters en door Eleonora van der Noot x advokaat Drugman).

Openbare verkoop in drie keer met als eerste 23 en als laatste 30 april 1806.

Een watermolen en een windmolen te Denderwindeke (maar niet de draaiende werken, die afzonderlijk zijn te betalen na prijzij) en met al de kosten. In gebruik op 1 mei 1810 mits de pachter te betalen. Het pachtcontract begon op 1 mei 1806 en loopt tot 1 mei 1810. De koper van de watermolen heeft geen recht op er naast liggende vijver.

Eerste koop: een windmolen met 42 a 78 ca (130 roeden 13 voeten) te Denderwindeke op de Kleine Lieterberg, oost de straat, west de weg.

Jan Mertens, landbouwer te Denderwindeke biedt op 16 april 1806 8.744 fr 66 ct.

Op 23 april 1806 heeft zich niemand aangeboden.

Tweede koop: een watermolen met huis en tuin en twee aangelegen weiden, noord de straat en vijver, groot 164 a 92 ca en nog een stuk land te Denderwindeke op het Hautevelt, groot 31 aren.

Jan Mertens, landbouwer te Denderwindeke biedt 6.167 fr 80 ct op 16 april 1806.

Op 23 april 1806 biedt zich niemand aan.

Op 30 april 1806 te Denderwindeke in de herberg De Aerschot:

Jan Mertens, landbouwer te Denderwindeke bood 14.912 fr 46 ct voor de twee kopen.
Jan Cosijns en compagnie, landbouwer te Meerbeke, biedt 14.932 fr 46 ct. Hij verhoogt met 40 fr tot 14.972 fr 46 ct

(handtekeningen F: 9144)

Literatuur

Archieven
- Stadsarchief Gent, Penningkohieren Denderwindeke, 1571, f° 6r°

Gedrukte bronnen
- De Denderbode, 29 november 1908, p. 2

Werken
- De Meyer Andre, De Ville Bart, Herremans Clement, Vande Winkel Georges & Vande Winkel Roel & Van Waeijenberge Frederic, "Denderwindeke in beeld : twee eeuwen dorpsgeschiedenis 1796-1996", Denderwindeke, Davidsfonds Denderwindeke, 1997, 365 p., ill. (met een 10-tal pagina's over de Winnikse molens).
- P. Bauters & R. Buysse, "De Oostvlaamse watermolens. Inventaris 1980", Gent, 1980 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 11);
- P. Bauters, "Oostvlaams molenbestand 1986", Gent, 1985 (Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen. Bijdragen, nieuwe reeks, 25);
- "Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Eerste aflevering. De arrondissementen Aalst en Dendermonde", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XIV, 1960, 3 (Gent, 1962).
- Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 2. Gemeenten D-E", Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 1998, p. 26-27.
- P. Bauters en J. Verpaalen, "Schoreelsmolen (te Denderwindeke) geeft geheimen prijs", in: Levende Molens, jg. 1986, nr. 1, p. 1-4.
- Robert Desart, "Les Moulins à Eau du Hainaut et des Flandres", Soignies, Lemaire, 1968, p. 86.