Molenzorg

Vollezele (Galmaarden), Vlaams-Brabant


Foto Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK), Brussel, ca. 1950
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Crijnemmolen
Molen Geeroms
Middeleersmolen

Ligging
Crijnemstraat 2
1570 Vollezele (Galmaarden)

noordzijde
kadasterperceel C nr. 642


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
tussen 1795 en 1834
Verdwenen
1953, sloop en in 1956 verplaatst naar Meulebeke
Beschrijving / geschiedenis

De Crijnemmolen (naar de ligging), Milddeleersmolen of molen Geeroms (naar de eigenaars-molenaars) was een houten korenwindmolen aan de noordzijde van de Crijnemstraat, aan de oostzijde van huis nr. 2. De motte waar de molen op stond, is nog een beetje zichtbaar in het veld recht over het oude molenhuis.

De standaardmolen werd gebouwd tussen 1795 en 1834. In 1788 had Jean-Baptiste Carlier van Herne een aanvraag ingediend om op "Crainteim" te Vollezele een graanwindmolen op te richten. Hij moest echter opbotsen tegen het verzet van andere molenaars en vooral van de invloedrijke hertog van Arenberg. Ook de daaropvolgende Brabantse Omwenteling en de Franse invallen zorgden voor de nodige vertraging.

 We zien hem aangeduid op:
- in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1842) met het grondvlak van een staakmolen op teerlingen en met de benaming "Middeleers Molen".
- op de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming "M(oul)in de Middeleers".
- op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) als "Aniddelers M(ouli)n", waarbij eveneens Middeleersmolen bedoeld wordt.

Opeenvolgde eigenaars vanaf 1830
- voor 1830: De Middeleer-Thienpont Theodoor, de weduwe, landbouwster te Vollezele (bewoners van het Middeleershof, thans Repingestraat 2-8)
- 22.06.1835, erfenis: De Middeleer Jan-Baptist, pachter te Vollezele (notaris Wielant)
- later, mutatie. Abeloos-De Middeleer Jan-Batist, burgemeester te Vollezele.
- 22.08.1874, verkoop. Demeyer-Stevens Carolus Ludovicus, landbouwer te Vollezele (notaris Wielant)
- 1895, verkoop. Reygaerts-De Vos Karel Lodewijk,molenaar te Vollezele (registratie 22.02.1895)
- 04.09.1896, fit. Reygaert Karel Ludovicus, pachter te Tollembeek (notaris De Leener).
- 04.02.1906, verkoop: Geeroms-Leyssens Gustaaf, molenaar te Vollezele
- 05.08.1946, erfenis: de weduwe (Leyssens) en kinderen van Gustaaf Geeroms

Het is een wijd verspreid verhaal dat de laatste eigenaar Gustaaf Geeroms-Leyssens die de molen in 1906 had aangekocht, in 1946 werd neergebliksemd toen hij naast de molen stond. Dit verhaal klopt niet helemaal, we zijn het gaan navragen bij Roger Geeroms, zoon van het slachtoffer.

Gustaaf Geeroms kocht samen met zijn vrouw Clémence Leyssens de Crijnemmolen in 1906. Samen hadden ze drie kinderen: Maurice, Bertha, en Zoë. Bertha huwde en verhuisde naar Vollezele dicht bij de tramstatie. Zoë huwde een Zandbergse molenaar: Joseph Mignon nl. de vader van de onlangs overleden André Mignon, grootvader van Luc die nog steeds maalt op de molen aan de Meidries te Zandbergen. De enige zoon Maurice bleef op de boerderij en de daarbij horende molen. Hij huwde en woonde in bij zijn ouders. Net voor de oorlog werd zijn dochter geboren. Toch werd hij opgeroepen als soldaat (scherpschutter) voor de Tweede Wereldoorlog. Net na de oorlog werd zijn zoon Roger geboren. Twee jaar later sloeg echter het noodlot toe. Zijn zoon Roger was toen pas twee jaar oud en heeft het dus ook allemaal “van horen zeggen”.

Het was een zomerse dag in 1946, het weer was niet al te “vast”. Daarom besloot Maurice gauw nog wat klaveren te maaien op de kouter voorbij de molen. Hij spande het paard in, nam zijn zeis en met de sledde aangespannen, vertrok hij. Een klein onweer stak in de verte op en plots één enkele bliksem en donderslag heel dichtbij. Twee uur later kwam het paard met de sledde het erf van de molenaarshoeve binnengestapt, zonder zijn begeleider. Paniek alom! Men is direct op zoek gegaan naar Maurice. Zijn vriend Jan Marshal van de naburige hoeve vond zijn levenloos lichaam bloedend uit zijn oren. Op een kleine ladder hebben ze hem naar de molenaarshoeve gebracht maar alle hulp kwam te laat.

De weduwe van Maurice kon gezien de vele herinneringen aan haar man moeilijk op de molenhoeve blijven en verhuisde met haar twee kinderen (2 en 6 jaar) naar haar moeder in Tollembeek. Twee maanden na het overlijden van zijn zoon is de oude molenaar Gustaaf (toen  84 jaar) ook  overleden. De molen werd dan te koop  aangeboden. De weduwe van Gus taaf, Clémence, trok in bij haar dochter Bertha. De afbraak van de molen gebeurde pas na een tweede verkoop een tijdje later.

Kort na de bevrijding, in het najaar 1946, kocht molenaar Georges De Burgghraeve uit Bulskamp bij Veurne de molen van Vollezele. Zijn eigen molen was op 30 mei 1940 vernield.
In 1948 bood hij de Vollezeelse molen wederom te koop aan, aangezien de voorgenomen verhuis naar Bulskamp  niet doorging.

De Vollezeelse molen werd gesloopt in 1953. De geklinknagelde molenroeden, gefabriceerd door Verhaege uit Ruddervoorde, vonden een nieuwe bestemming in de stenen Schelderomolen te Schelderode. Maar het grootste gedeelte werd herbruikt in de Herentmolen van Meulebeke (W-Vlaanderen) die afgebroken werd in 1953 omdat de staak gebroken was. Molenmaker Robert Vandekerckhove uit Ingelmunster (met zijn helper Oscar Buyck) demonteerde de molen te Vollezele en verwerkte in 1955-1956 de volgende onderdelen in de Herentmolen: het gebinte met de ijzeren kruisplaten, de staak, de steenbalk en vele balken van de molenkast. In Meulebeke is op de weegband van de achteraanweeg nog de naam “C Slagmulder” (van een vroegere molenaar in Vollezele) te lezen.

De vroegere molenaarswoning (Crijnemstraat nr. 1) bestaat nog en is gerenoveerd.

De vroegere molensite maakt thans deel uit van een groter veld.

Zie ook: Bulskamp, Molen De Burgghraeve
             Meulebeke, Herentmolen

Lieven DENEWET

Literatuur

Mondelinge info
Roger Geeroms, °1944, zoon van Gustaaf Geeroms

Werken
Hubert De Weerdt & Luc Cromphout, "De molens van Galmaarden", Londerzeel, 2017.
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 3: arrondissement Halle-Vilvoorde (M-Z)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1992, p. 71.
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
Bernard Roobaert, Overzicht van de molens van de streek van Edingen met hun oudste vermeldingen, Molenecho's, XXIV, 1996, nr. 3-4, p. 116-180.
B. Roobaert, Een overzicht van de molens van het Oude Land van Edingen en hun oudste vermeldingen, in: Het oude Land van Edingen en Omliggende, Herne, jg. XXI, 1993, nr. 2, p. 97-133.

Mailberichten
Benoît Verschueren, Vollezele, juli 2012

Overige foto's

<p>Crijnemmolen<br>Molen Geeroms<br>Middeleersmolen</p>

Verzameling Ons Molenheem

<p>Crijnemmolen<br>Molen Geeroms<br>Middeleersmolen</p>

Verzameling Ons Molenheem

<p>Crijnemmolen<br>Molen Geeroms<br>Middeleersmolen</p>

Verzameling Ons Molenheem

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: vrijdag 26 mei 2017

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens