Molenzorg

Gullegem (Wevelgem), West-Vlaanderen


Foto ca. 1910, coll. Herman Vanhoutte, Wevelgem
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Couckes molen
Stenen Stampkot

Ligging
Koningin Fabiolastraat 105
8560 Gullegem (Wevelgem)

oostzijde
hoek met De Voetweg (nr. 2)
800 m Z v.d. kerk
kadasterperceel C743c


toon op kaart
Type
Stenen stellingmolen
Functie
Koren- en oliemolen
Gebouwd
1839, verhoogd in 1877
Verdwenen
1913, onttakeld / 1966, sloop romp
Beschrijving / geschiedenis

Couckes molen of het Stenen Stampkot van Gullegem stond aan de oostzijde van de Koningin Fabiolastraat (nr. 105), op de hoek met De Voetweg (nr. 2).

Hij werd gebouwd als een stenen molen op lage mote in 1839. Francis Vandenberghe had op 13 juni 1839 de toestemming gekregen  van de Bestendige Deputatie van de provincie West-Vlaanderen voor de oprichting van een graan- en oliewindmolen.

We zien hem aangeduid in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1846) met een rond grondoppervlak, op de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855).

Er werd een stoommachien geplaatst in 1873, maar er werd ook nog met de wind gewerkt.
De molen werd tot stellingmolen met ijzeren gaanderij verhoogd in 1877.

Opeenvolgende eigenaars:
- 1839 opbouw: Vandenberghe-Gheysen Francis, molenaar te Gullegem
- 14.01.1866, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Gheysen)
- 24.07.1884, erfenis: de kinderen: a) Vandenberghe Auguste, molenaar te Gullegem, b) Vandenberghe Constant, molenaar te Gullegem, c) Vandenberghe Henri, molenaar te Gullegem, d) Vandenberghe Louise, handelaarster te Gullegem, e) Vandenberghe Thérèse, handelaarster te Gullegem en f) Vandenberghe Philomène, eigenares te Tourcoing (F), (overlijden van Francis Vandenberghe)
- 12.06.1893, verkoop: Baekelandt-Wallays August, vlasverkoper te Gullegem (notaris Debie - in steen gebouwd)
- 31.12.1905, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Wallays)
- 19.01.1912, deling: a) Baekelandt Maria (voor naakte eigendom), zonder beroep te Gullegem en b) Baekelandt August (voor vruchtgebruik), vlashandelaar te Gullegem (notaris Moerman - graanmolen door wind en stoom)
- 02.02.1920, verkoop: Coucke-Warlop Camiel, landbouwer te Gullegem (notaris Ide - magazijn)
- 10.03.1923, erfenis: en de kindeen (overlijden van voruw Warlop)
- 28.12.1923, verkoop: a) Coucke Marie (voor 1/2 naakte eigendom), zonder beroep te Gullegem, b) Coucke Suzanne (voor 1/2 naakte eigendom), zonder beroep te Gullegem en c) Coucke Camile (voor vruchtgebruik), landbouwer te Gullegem (notaris Maertens - magazijn met puinen van een oude molen)
- 12.01.1924, vervolg vruchtgebruik: a) Coucke Marie, zonder beroep te Gullegem en b) Coucke Suzanne, zonder beroep te Gullegem.
- 13.06.1945, deling: Coucke-Depreitere Joseph Aloïs, vlaskoopman te Gullegem (notaris Vanderstichele)
- later, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Joseph Coucke)
- 12.01.1956, verkoop: Soete-Coucke Etienne Hilaire Lucien, landbouwer te Gulelgem (notaris Vanderstichelen - magazijn met oude molen)

In 1906 verliet molenaar Henri Vanhecke zijn staakmolen (die 200 meter verder richting centrum stond) om de stenen molen te verwerven.  De houten molen aan de Poezelhoek werd daarop afgebroken.  Er is een foto bewaard van ca. 1910 (zie hierna). Juist achter de kap is nog een stomp te zien van de 30 meter hoge schoorsteen van de stoommachine.  Op de voorgrond links - de kloeke persoon - is molenaar Henri Vanhecke zelf.
De molen had een West-Vlaamse zetelkap met recht voorkeuvelens. (Op de foto is de zwartgeverfde verankering van de trekbouten van de onderzetelbalken bovenaan de romp te zien). Een technische bijzonderheid was de aanwezigheid van een buitenvangstok, identiek als bij "Vanbutseles molen" te Wevelgem, die twee kilometer verder langs dezelfde weg gelegen was en nog steeds is!

De molen werd in 1912 verkocht aan de familie Coucke, die er slechts korte tijd heeft mee gemalen.  Volgens de dochter van de molenaar Henriette Coucke (°1927) - die nog steeds in het woonhuis woont - had vader altijd gezegd dat dit te maken had met een "slechte" koopovereenkomst en discussie over de staat van het gevlucht.  Naar het schijnt zou kort na de overname een pestel gebroken zijn. Op de foto ca. 1910 is in ieder geval te zien hoe een eind van de buitenroede met twee liggers aan de voorzijde versterkt was.

De molen werd in 1913 ontdaan van kap en wieken en uitgesloopt. Hij deed nog dienst als magazijn. De romp werd afgebroken in 1966 op een paar muurgedeeltes na. Een deel van de mote werd afgegraven, en de ondiepe fundering aan de westkant kwam hierdoor deels bloot te liggen. Bij de verbouwingswerken (2005-2006) kwam het noordelijk gedeelte ook bloot, en dat was een complete verrassing.

De restanten zijn verwerkt in de woning, gelegen Koningin Fabiolastraat 105, 8560 Gullegem.  Dit in de achtergevel van de keuken en als scheidingsmuur in een berghok.  Ongeveer één vierde van de voomalige omtrek is bewaard gebleven, het gevelgedeelte van noord tot west, met een hoogte van ca. 2,70 meter. Het restant is in voortreffelijke staat. De achtergevel van de keuken was bezet met een scheidingswand, maar bij de renovatie van de keuken in 2006 is dit nu volledig ontbloot en nu maakt deze muur deel uit van het interieur.
Op foto 3 is duidelijk een deel van de vertande fundering te zien, ca. 40 cm hoog. Er is ook nog een dichtgemetst segmentboograam west alsook - en alweer in de keuken opgenomen - een deel van de noordelijke toegangspoort.

Herman VANHOUTTE & Herman HOLEMANS

Literatuur

Couckens molen of de Witte molen te Gullegem, Curiosa, XL, 2002, nr. 395, p. 20-22.
Ghesquière Hendrik, Ambachten en bedrijven te Gullegem in de 18de eeuw, ’t Meiboompje, XVIII, 2001, 4, p. 137-140.
De redactie, De verdwenen windmolens van Gullegem, ’t Meiboompje, XX, 2003, 2, p. 60.
Kadastraal Archief, Provincie West-Vlaanderen, Brugge
Gazette van Kortrijk, 19.05.1895. Aankondiging van Instel en Overslag.
[Vanhoutte Herman e.a.], Wevelgemse molens. Een kroniek, Wevelgem, Culturele Raad Wevelgem, 2010, 56 p.
Herman Holemans, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 2. Gemeenten D-G, Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1994.

Overige foto's

<p>Couckes molen<br>Stenen Stampkot</p>

Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem

<p>Couckes molen<br>Stenen Stampkot</p>

Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem

<p>Couckes molen<br>Stenen Stampkot</p>

Foto: Herman Vanhoutte, Wevelgem, dec. 2003

<p>Couckes molen<br>Stenen Stampkot</p>

Foto: Herman Vanhoutte, Wevelgem, dec. 2003

<p>Couckes molen<br>Stenen Stampkot</p>

Foto: Herman Vanhoutte, Wevelgem, dec. 2003

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zaterdag 18 februari 2017

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens