Molenzorg

Aalter, Oost-Vlaanderen


Verzameling Ons Molenheem
Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Watermolen van het Woestijnegoed
Watermolen De Bruycker

Ligging
Watermolenstraat 2
9880 Aalter

oostzijde Woestijnegoed
op de Hollebeek of Woestijnebeek


toon op kaart
Type
Onderslag watermolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
1864
Verdwenen
ca. 1960, sloop gebouw / nog restanten
Beschrijving / geschiedenis

De Watermolen van het Woestijnegoed of Watermolen De Bruycker was een watermolen met onderslagrad op de Hollebeek of Woestijnebeek, op de oostzijde van het omgrachte erf van het historische Woestijnegoed (zie bijlage), in de Watermolenstraat 2-4, nabij de grens van Aalter en Knesselare.

De molen werd opgericht in 1864 door Bernardus De Bruycker, pachter van het genoemde Woestijnegoed.

Het watermolengebouw was een houten gebouwtje met een stenen onderbouw. Het gebouw was half over de waterloop gebouwd. Het grote houten onderslagrad was overdekt. Er was slechts één steenkoppel.

De watermolen werd in 1950 buiten gebruik gesteld. Het houten gebouwtje werd in de jaren 1960 gesloopt met behoud van de gemetselde onderbouw.

De vroegere landelijke omgeving is thans bestemd voor de uitbreiding van het industreigebied aan Oostmolen in Aalter.

Lieven DENEWET & Maarten OSSTYN

Bijlagen

Over het "Woestijnegoed" (K. Lanclus, Agentschap Onroerend Erfgoed, 1989).

Gelegen op de noordkant van de Brugse Vaart, voorheen de Durme of de Hoge Kale. Kern van het foncier van de heerlijkheid van het Land van de Woestijne, daterend van kort voor 1200. Een hof of versterkte woning op de woestenij van Aalter werd reeds vermeld in 1187 in een "gros brief.,. De oudste concrete vermelding van een domus dateert van 1201.

Volgens archeologisch onderzoek zou een dorp met kerk en een herenwoning van Woestijne opgericht zijn ca. 1150-1175, en ontbonden in de periode 1365 en 1380 door de vestiging van een legergarnizoen in een burcht opgericht op de plaats van het "Hof van de Heren van Woestijne". Reeds in 1203 had Zeger van de Woestijne een woning gebouwd, vermoedelijk een omwalde hoeve met kapel. Reeds ca. 1530 in vervallen toestand. Lag in 1625 ten gevolge van beroerten door opstand tegen Spanje nog verwoest. In 1643 verpacht als boerderij. In 1673 grondige herstellingen aan de gebouwen. In de winter van 1893-94 brande het woonhuis af gevolgd door een totale wederopbouw in 1895. Tot in 1931 in handen van nakomelingen van de heren van het Land van de Woestijne. Huidige hoeve met losse bestanddelen in U-vorm gegroepeerd, nog aan drie zijden "omwald".

Ook de Hollebeek vloeit rondom de hoeve. Voorerf van de straat afgesloten met betonnen hekwerk met bakstenen gecementeerde pijlers met piramidale bekroning. Arduinen steentjes op de pijlers met inscripties "Salus Transeum tubus" en "Pax Intrantibus" ?

Ten noorden, eenvoudig boerenhuis van zeven traveeën en één bouwlaag onder zadeldak (pannen, niet evenwijdig aan de straat), gebouwd na de brand van het oude huis in 1895. Verankerde bakstenen lijstgevel met licht getoogde vensters op arduinen lekdrempels met vernieuwd houtwerk en lgiken. Boven de centrale deur niskapelletje met O.L.-Vrouwebeeldje. In rechter zijgeveltop gevelsteen met één hergebruikt onleesbaar jaartal (naar verluidt 1372 of 1572) en 1895.

Aan weerszij, grote stallen en schuur. Ten oosten, bedrijfsgebouw van tien trav. Onder zadeldak (pannen) met segmentboogpoort. Aan de achtergevel (oostzijde) later (20ste eeuw) aangebouwd open wagenhuis.

Ten westen van het erf, dicht bij de "omwalling" gelegen groot bakhuis met gewitte gevels op gepikte plint onder zadeldaken (pannen) tussen zijaandaken met muurvlechtingen.

Ten oosten van het omgrachte erf bouwde pachter B. De Bruycker in 1864 een watermolen op de Hollebeek. De houten constructie werd na het in onbruik brengen in 1950 gesloopt met behoud van de gemetselde onderbouw.

Literatuur

J. Van Overstraeten, Molens te Aalst (Limb.) en Aalter, in: Toerisme, XXIII, 1944, p. 72-74.
Arthur Verhoustraete, "Molens binnen het maalgebied van het Land van de Woestijne", Appeltes van het Meetjesland, jaarboek 2, 1950, p. 32-42.
Arthur Verhoustraete, "Molens van Aalter na 1795", in: Appeltjes van het Meetjesland, jaarboek 2, 1950, p. 42-48.
Luc Stockman, "Geschiedenis van Aalter", Aalter, Gemeentebestuur, 1980 (2de druk). 
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent, in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962).
Herman Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B, Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1996.
Luc Stockman, Het domein van de heer van de Woestijne in de 14de eeuw", Appeltjes van het Meetjesland, Jaarboek nr. 30, 1979, p. 146-155, 200-201.
E. Van Vooren, "De opgravingen op Woestijne te Aalter", Land van de Woestijne, V, 2, 1982, p. 3-7.
A. Verhoustraete, "Leenroerig overzicht van Aalter", Appeltjes van het Meetjesland, Jaarboek nr. 15, 1964, p. 172-246.
K. Lanclus, "Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kanton Nevele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12N1, Brussel - Turnhout, 1989.
Mailbericht Mike Ekelschot, 21.01.2011

Overige foto's

<p>Watermolen van het Woestijnegoed<br>Watermolen De Bruycker</p>

Verzameling Ons Molenheem

<p>Watermolen van het Woestijnegoed<br>Watermolen De Bruycker</p>

Verzameling Ons Molenheem

<p>Watermolen van het Woestijnegoed<br>Watermolen De Bruycker</p>

Foto: Eric Plovyt, Ursel, 02.05.2012

<p>Watermolen van het Woestijnegoed<br>Watermolen De Bruycker</p>

Foto: Eric Plovyt, Ursel, 02.05.2012

<p>Watermolen van het Woestijnegoed<br>Watermolen De Bruycker</p>

Foto: Maarten Osstyn, Adegem, 21.02.2010

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zaterdag 10 december 2016

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens