De Gansakkermolen stond op de noordzijde van de Molenstraat (nr. 26), op de hoek met Gansakker. De molen is naar het tononiem Gansakker vernoemd.

De standaardmolen werd in 1797 gebouwd door Gilliam Keersmaeckers als een koren- en moutmolen. Hij was de eerste "vrije" molen van Geel die niet langer onderworpen was aan de afgeschafte feodale rechten. Op 29 juli 1797 lieten de Gasthuiszusters van Geel 156 "stenen" mout voeren naar "den nieuwen wintmoolen"

Deze standerdmolen van het Kempische type was een van de stevigste molens in de regio. Hij was kortgerokt, had hangende windweeg, de voor- en achterbalken waren doorlopend en hij had een gebogen dak met rabatwerk. De voet was gesloten.

Kadasterbeschrijvingen:
- ca. 1820: "Le moulin à vent d'Adrien Van de Velde et de Peetermans formeront la troisième classe et seront évalués brut à 800 francs et net à 560 francs."
- 1833: "aan de Markt gunstig gelegen, gebouwd als G407, twee paar molensteenen, in goede staat van onderhoud, verpacht aan Jan-Baptist Heylen".

Eigenaars:
- 1797, oprichting: Gilliam Keersmaeckers
- 1816, eigenaar: Peetermans Amand Jozef, notaris te Geel; uitbater: Keersmaeckers Catharina, 18 jaar, dochter van Gilliam. Zij trad  in 1825 in het huwelijk trad met Karel Van Houdt.
- 1820, eigenaar: Peetermans Pieter Jozef, notaris te Geel; huurder rond 1830 is Jan-Baptist Heylen, molenaar te Geel.
- 17.09.1835, verkoop: Van Houdt-Keersmakers Carolus Louis, molenaar te Geel (onderhandse akte)
- later, erfenis: de kinderen (overlijden van Carolus Van Houdt).
- 30.08.1870, deling: Van Houdt-Raeymaekers Victor Adrien, molenaar te Geel (notaris Verbruggen - graanwindmolen en graanstoommolen op H757b)
- 16.04.1875, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Victor Van Houdt)
- later, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe van Victor Van Houdt)
- 29.09.1904, verkoop: Dries Jan, molenaar te Hechtel en later te Geel (notaris Verbruggen)
- 24.08.1906, verkoop: Bakelants-Van Tongerloo Louis, landbouwer te Geel-Liesel (notarissen Verbruggen en Verbist)
- 22.08.1918, erfenis: en de kinderen (ovelrijden van vrouw Van Tongerloo)
- 31.07.1945, verkoop: Bakelants-Peeters Leopold, molenaar te Geel (notaris Jansen - graanmolen met motor - standaardwindmolen)
- 17.03.1964, erfenis: de weduwe en de kinderen Bakelants (overlijden van Leopold Bakelants)
- 02.12.1971, erfenis: de kinderen Bakelants (overlijden van de weduwe van Leopold Bakelants)
- 2000, verkoop (enkel van de molen als gebouw): Borngräber Dieter, ingenieur te Keulen (thans Pliezhausen, D).
- 2014, verkoop (enkel van de molen als gebouw): Koninklijke Vereniging voor Natuur- en Stedenschoon, te Sint-Amands

Eigenaar Charles Van Houdt richtte in 1867 in de Billemontstraat (kadasterperceel H757b) de eerste stoommaalderij op in Geel, maar er werd ook nog met de wind gemalen. Voor 1945 werd de stoommachine vervangen door een motor.

Sinds 1906 was de molen in het bezit van de familie Bakelants. In 1946 werd de molen grondig hersteld. Hierbij werd een nieuwe ijzeren vang gestoken. De molen werd in de jaren 1960 stilgelegd, maar de laatste beroepsmolenaar Frans Bakelants (Geel, 1920-1991), bijgestaan door zijn zoon Victor, liet hem nog regelmatig draaien tot in 1987. Het was één van de zeldzame nog draaiende molens in de Kempen. Helaas geraakte de molen vanaf de jaren 1970 steeds meer ingebouwd bij gebrek aan aandacht vanwege stedenbouwkundigen voor het landschap.

Toch vormde de molen samen met de Sint-Dimpnakerk, de kapel van het oud-gasthuis en de hovingen van de huizen van de Collegestraat nog een merkwaardig dorpsbeeld.

De molen werd als monument beschermd op 23 november 1981.

Nadat de molen door de zware storm van 1990 aan het draaien ging, maar na 5 minuten gelukkig weer stilviel, werden de windplanken en de zinken “halve verdekkering” op de toppen van de roeden verwijderd door de toenmalige 70-jarige molenaar Frans Bakelants. Toen bleek dat er groot gevaar bestond voor roedebreuk en dat het gevlucht dus aan vervanging toe was.

Op 29 januari 1994 werden om veiligheidsredenen de wieken verwijderd. Kort daarop werd de gehele molenkast afgenomen en op een naburig perceel geplaatst.
In 2000 kocht Dieter Borngräber, een ingenieur en molenliefhebber uit Keulen (thans Pliezhausen) de molen aan. Hij had eerder ook al de Koutermolen in Hoedekenskerke (NL) aangekocht en laten herstellen. (Deze molen werd in 2007 doorverkocht aan een plaatselijke stichting).
Dieter Borngräber wilde de molen restaureren en verplaatsen naar een open veld in Kievermont in Geel.  Behoud ter plaatse kan niet, vanwege de slechte biotoop door de opgerukte bebouwing. Verplaatsing binnen de gemeente werd al in de jaren 1980 overwogen. In 2003 werd de molenkast door Molenbouw John de Jongh uit Veldhoven (NL) afgenomen van de staak en op de grond geplaatst. De onderbouw, kap en wielen liggen in depot van Defensie op het domein Kievermont. De vervanging van enkele balken van de molenkast werd voorzien. De volledige restauratie ging nog verschillende jaren in beslag nemen.

In 2008-2014 werd de standaardmolen te koop aangeboden. Koper in 2014 was de Koninklijke Vereniging voor Natuur- en Stedenschoon te Sint-Amands. Het ligt in de bedoeling van deze vzw de molen over te brengen naar Sint-Amands, nabij de gerenoveerde boerderij De Steenovens en de Schelde-oever, en zeer dicht bij de vroegere Koutermolen in de Molendreef, een standaardmolen die in 1903 werd gesloopt.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Technische kenmerken (Agentschap Onroerend Erfgoed)

Houten standaardwindmolen met bakstenen, polygonale en gesloten voet van het Kempische type: kortgerokt, hangende windweeg, doorlopende voor- en achterbalk en gebogen dak met rabatwerk. De molen had geklinknagelde roeden en twee koppels molenstenen.

Willy Van den Bergh, "Molen Gansakker herleeft", in: Gazet van Antwerpen, 22.08.2007.
Na jaren van stilte komt er beweging in de restauratie van de houten standaardmolen van Gansakker in Geel. In een eerste fase krijgt de apart staande molenromp nieuwe planken en balken. Een volgende fase moet de molenromp met nieuwe fundamenten en wieken doen herrijzen in het Kievermondeveld waar hij meer wind vangt.
De houten standaardmolen van Gansakker dateert uit 1797. De familie Bakelants kon de molen erg lang laten malen, maar het monument kreeg veel last van de tand des tijds. De Duitse ingenieur en molenfanaat Dieter Borngräber kocht de aftakelende windmolen in 2000. De Keulenaar wilde de molen laten restaureren en daarna verhuizen naar een open veld in Kievermont. De molen raakte in Gansakker ingesloten door huizen waardoor hij geen wind meer ving.
De molenromp ging vier jaar geleden van de fundamenten. De wieken waren reeds van in 1996 verwijderd. De molenromp staat sindsdien als een enorme kist ingepakt voor onderzoek. De vereniging Vrienden van de Geelse Molens streed al die tijd voor het behoud van de molen. Ze hielpen de eigenaar bij het indienen van een restauratiedossier.
Premie
"De molen in één keer restaureren en verplaatsen bleek voor Dieter te duur. We zochten naar nieuwe oplossingen. We krijgen nu van de Vlaamse overheid een goedkeuring voor een onderhoudspremie. Met een subsidie van 60.000 euro kunnen we een eerste fase starten", meldt Jef Druyts van Vrienden van de Geelse Molens.
"We hopen op een start in het najaar. De eerste fase bestaat in het vervangen van planken en balken. Daarna starten we een dossier voor de verhuis van de opgeknapte romp naar Kievermondeveld. Daarvoor zijn nieuwe fundamenten en wieken nodig. De restauratie gaat zeker door, maar het project gaat jaren in beslag nemen", zegt Druyts nog.  

MALE, "Grond molen Gansakker te koop", Gazet Van Antwerpen, 26.10.2015.
De Gansakkermolen ligt sinds 1994 ingepakt op een perceel grond op de hoek van de Gansakker, Molenstraat en Amandus De Vosstraat. Deze molen was de eerste vrije Molen van Geel die na het ancien régime werd gebouwd. Volgens de boekhouding van de Gasthuiszusters dateert hij van 1797. Deze molen van het Kempense type was een van de stevigsten in de regio. Tot 1987 liet een molenaar hem nog geregeld draaien. Na een zware storm in 1990 besloot hij de wieken af te nemen en in 1994 werd hij helemaal ingepakt neergelegd op het naburig hoekperceel dat nu te koop staat.
Sint-Amands
De onderbouw en kap liggen in legerkamp Kwartier Kievermont. De huidige eigenaar wil de Gans­akkermolen verhuizen naar Sint-Amands (Klein Brabant).
Het perceel waarop de molen ligt, is te koop als projectgrond om bijvoorbeeld appartementen te bouwen. Vlak daarnaast blijft volgens het plan van ruimtelijke ordening de molensite. Daar mag dus niet gebouwd worden.

Archieven

Archief Gasthuis Geel, oud archief, reg. 47, "uitgaven voor den m olen".

Werken

L. Van Gestel-Destombes, "Geel in 1816", in: Jaarboek ... Geel, jg. 10, 1971, p. 34, 81, 83-84 en 112.
Geel van gisteren tot morgen, Mol-Geel, s.d.
Goeden dag uit Gheel, 1901-2001, Geel, 2001.
Jaarboeken van de Vrijheid en het Land van Geel, I-XXXV, 1962-1999.
M.H. Koyen & M. De Bont, Geel door de eeuwen heen, Geel, 1975.
A. Nevelsteen, Geel met zijn gehuchten, Tongerlo, sine dato.
W. Van Broeckhoven, Geel in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1972.
H. Holemans & P.J. Lemmens, "Molens der Zuiderkempen", Nieuwkerken, 1978, p. 30-33;
H. Holemans, "Wind- en watermolens van de provincie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-G", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2009, p. 54-55.
F. Belmans & W. Van Broekhoven, "De Molens te Geel", in: De Zuiderkempen, XI, 1942, nr. 2, p. 39-46, 101-102;
M. De Bont, "De Molens van Geel", Geel, 1981, p. 13, 27.
F. Brouwers, "De toekomst van een verleden. Levende molens in de provincie Antwerpen", s.l., Levende Molens Werkgroep Kempen-Antwerpen, (1997); "Een beknopt overzicht van de molens van Geel", in: De Belgische Molenaar, jg. 72, nr. 9 (7 mei 1977), p. 122-123;
Paul Hendriks, "De windmolens. 12. Geel", in: P. Hendriks & R. Hoeben, "Provincie Antwerpen wind- en watermolens", p. 15;
(E. De Kinderen), "Kempische molennieuwsjes: de molen van de Gansakker te Geel", in: De Belgische Molenaar, jg. 73, nr. 15-16 (7-22 aug. 1978), p. 197;
E. D(e) K(inderen), "Aandacht en bezorgdheid voor de molens van Geel", in: De Belgische Molenaar, jg. 75, nr. 6 (22 maart 1980), p. 83;
(L. Smet), "Molen van de Gansakker", in: Molenecho's, II, 1974, nr. 4, p. 28;
"Rond Geel malen vele molens", in: De Belgische Molenaar, jg. 52, nr. 27 (16 nov. 1957), p. 408;
Els De Kinderen, "Een nieuwe toekomst zoeken voor de Gansakkermolen te Geel", in "Levende Molens", jg. 8 (1986), nr. 2, p. 15-16, ill.;
Michel De Bont, "Even voorstellen: Vrienden van de Geelse molens v.z.w.", in: Jaarboek van de Vrijheid en het Land van Geel, XVIII, 1991, p. 148-151;
Els De kinderen, "Molen lief en leed [Ravels: Nachtegaal der Maatvennen; Ertvelde; Tessenderlo; Geel: Gansakker; Retie], in: Levende Molens, jg. 4 (1981), nr. 23 (7 december), p. 317-318, ill.;
P.J. Lemmens, "Molenoverzicht uit het Arrondissement Turnhout van 1830 tot heden", Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Randgemeenten, Kwartaalschrift, Borgerhout, Gitschotel Buurschap, Jg. 12, [1964], nr. 3, p. 6.
H. Kennes & R. Steyaert, "Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Mol, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16N5", Brussel - Turnhout, 2002.
Herman Holemans, "Wind- en watermolens ivan de provincie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-G", Opwijk, Studiekring "Ons Molenheem, 2009.
E(ls) D(e) K(inderen), "In memoriam Frans Bakelants", Levende Molens, XIII, 1991, 11, p. 81.

Persberichten
Willy Van den Bergh, "Molen Gansakker herleeft", in: Gazet van Antwerpen, 22.08.2007.
Dirk Kennis, "Gansakkermolen: toestand uitzichtloos", Nieuwsblad van Geel, 12 maart 2010 (ed. 11), p. 1.
Dirk Kennis, "Toch een toekomst voor de Gansakkermolen? Vzw Kempens Landschap onderhandelt overname". Nieuwsblad van Geel, vr. 03.12.2010 (ed. 49), p. 1 en 3.
"Gansakkermolen krijgt tweede leven in Klein Brabant", geelfm.be (05.12.2015).
"Gansakkermolen verhuist van Geel naar Sint-Amands", rtv.be (09.12.2015)
MALE, "Grond molen Gansakker te koop", Gazet Van Antwerpen, 26.10.2015.