Molenzorg

Ardooie, West-Vlaanderen


Verzameling Ons Molenheem
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Cijnsmolen
Molen Verhoest

Ligging
Cijnsmolenstraat 1
8850 Ardooie

noordzijde
2,3 km Z v.d. kerk
kadasterperceel D366


toon op kaart
Type
Staakmolen met open voet
Functie
Korenmolen
Gebouwd
voor 1580
Verdwenen
1918, oorlog
Beschrijving / geschiedenis

De Cijnsmolen of Molen Verhoest was een houten korenwindmolen aan de noordzijde van de Cijnsmolenstraat (nr. 1), op 2,3 km ten zuiden van de kerk van Ardooie.

Hij werd opgericht vóór 1580 als tweezolder-staakmolen. In een straatschouwing uit 1580 wordt melding gemaakt van de "cheensmuelene". Op de Ferrariskaart (1770-1778) werd de molen weergegeven ten noorden van de straat, met ten oosten daarvan twee volumes in L-vormige constellatie.

We zien hem aangeduid op:
- de Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen op teerlingen onder de benaming "Cheyns Molen"
-  het primitief kadasterplan (1817) met het woonhuis op de huidige plaats, met bijgebouw ten westen en op het erf ten zuiden een bakhuis en een rosmolen. Ten oosten van het erf lag de windmolen, vermeld als "Cheyns-moolen". De straat werd als landwegel weergegeven.
- de Atlas der Buurtwegen (ca. 1845) als "Schegns Molen, Moulin"
- de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) als "Cheyns M olen"
- de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) als "Cheyns Molen".

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Verhoest Eugenius (en anderen), bakker te Meulebeke
- 13.07.1837, verkoop: Depuydt Jan, moelnaar te Ingelmunster (notaris Minne)
- later, mutatie: a) Ghysels Pierre, olieslager te Gistel, b) Ghysels Medard, zonder beroep te Gistel en c) Ghysels François, zonder beroep te Gistel
- 18.02.1848, verkoop: Verhoest-Depuydt Eugène, winkelier te Meulebeke (notaris Steverlinck)
- later, erfenis: de kinderen
- 28.09.1858, verkoop: Verhoest-Beheydt Jan Eugeen, molenaar te Ardooie (notaris Bossuyt)
- 18.08.1891, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Jan Eugeen Verhoest)
- 02.05.1895, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Beheydt van Jan Eugeen Vehoest)
- 08.11.1895, verkoop: a) Verhoest Charles, molenaar te Ardooie, b) Vehoest Petrus, molenaar te Ardooie en c) Verhoest Mathilde (notaris Van Campenhout)
- 13.06.1907, deling: Verhoest Pieter, landbouwer te Ardooie (notaris Dupont)

Ivo Joannes Vandenbulcke (°Geluveld 1781) en zijn vrouw Isabella Pape (°Lichtervelde 1768), beiden molenaar, woonden vanaf hun huwelijk in 1810 tot 1844 op de molen. Rond 1835 was de site eigendom van de landbouwers Eugenius Verhoest en Jan Depuydt. De Atlas der Buurtwegen (1846) spreekt van de "Scheyns Molen".

In 1918 werd de molen gedynamiteerd. In 1931 werd het bakhuis afgebroken. In 1943 werd ook het rosmolengebouw afgebroken. Het westelijke landgebouw werd verlengd, het woonhuis kreeg een maalderij-aanbouw aan de oostzijde, met een klein bijgebouw ernaast. Thans is het landgebouw verdwenen en werd ten westen in 2010 een nieuw woonhuis opgetrokken.
De Cijnsmolenhoeve is opgenomen in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

"De molen draait nog steeds", De Weekbode, 15.08.2014.
Ardooie - Joseph Verhoest en Erna Forret uit de Blekerijstraat delen reeds vijftig jaar lief en leed. Ter gelegenheid van het gouden huwelijksjubileum kregen Joseph en Erna een ontvangst op het gemeentehuis. Ze werden er gefeliciteerd door burgemeester Karlos Callens en schepenen Krist Soenens, Chantal Vande Vijvere, Véronique Buyck, Kathleen Verhelle en Marleen Lepla.

Molenaars op de Cijnsmolen, door Marc Cappelle (21.04.2018)
Stamboom Pape, Lichtervelde

Isabella Pape huwde in Lichtervelde met Petrus Dejonghe. Zowel hij als zijn vader waren molenaar in Lichtervelde.

Isabella (Isabelle) Pape, geboren in Lichtervelde op 21 maart 1758 (gedoopt op 21 maart)
Ouders: Michaël Pape en Maria Clara Hauzée
Gehuwd op 3 februari 1790 in Lichtervelde (nota: op dezelfde dag als haar broer Carel)
Een tweede maal gehuwd op 11 juli 1810 in Ardooie.
Overleden in Ardooie op 12 augustus 1842.
Zij was molenaarster.

Isabella Pape huwd een eerste keer met  Petrus Johannes (Pierre Jean) Depuydt (De Puydt), molenaar, geboren in Ardooie op 7 juli 1768 en er overleden op 27 december 1808. Een zoon van hen, Joannes Depuydt (1802-1845) huwde met Rosalia Dewulf en werd molenaar op de Vierbundermolen in Ingelmunster (zie aldaar).

Petrus Johannes Depuydt was de zoon van Petrus Depuydt (molenaar) en Isabella Clara Gekiere, afkomstig uit Ardooie.

Isabella Pape huwd een tweede maal met Ivo Jan Vanden Bulcke, knecht, molenaar (na zijn eerste huwelijk), geboren in Geluveld op 14 april 1781
Ivo Vanden Bulcke huwde in Ardooie een tweede keer op 29 februari 1844 met Barbara Cauwe (dochter van Peter Cauwe en Rosalie Sagie), molenarin. Barbara was geboren in Ardooie op 29 maart 1804. Barbara was de weduwe van Jan Batiste Joye, molenaar, die in Ardooie overleed op 27 april 1843. Barbara verhuisde na het overlijden van Ivo Vanden Bulcke, samen met haar kinderen uit haar eerste huwleijk, naar Kortrijk.

Ivo Vanden Bulcke overleed in Ardooie op 1 mei 1851.
Hij was de zoon van Petrus Joanns Vanden Bulcke en Marie Jacoba Vanbeselaere, landsman, afkomstig uit Geluveld.

Zeven kinderen, allen geboren in Ardooie.

Dochter uit het huwelijk van Petrus Joannes Depuydt en Isabella Pape:
Catharina Depuydt, winkelierster in Meulebeke, ° 21 februari 1781, + 5 juli 1846
Zij huwde in Ardooie op 9 mei 1812 met Eugenius Verhoest, °1785 - + Meulebeke 1858.
Bij zijn huwelijk was hij bleker ("blanchisseur"), daarna winkelier en woonde in de Ingelmunsterstraat in Meulebeke.
Eugenius was de zoon van Joannes Baptist Verhoest en Barbara Theresia Boone, afkomstig uit Meulebeke.
Kinderen:
- Virginea, °4 juli 1813
- Carolus Ludovicus, °8 mei 1815
- Augustus, bakker, °20 juni 1817, +2 november 1844
- Joannes Eugenius, molenaar, geboren op 26 juli 1819, huwde met Angela Beheydt
- Rosalia, °3 april 1821
- Coleta, naaister,  °1 november 1823, +12  december 1879
- Amelia, ° 1 november 1823, + 10 december 1835
- Sophia, °24 oktober 1825, huwde met Carolus Ludovicus Gasquet
- Petrus, °4 maart 1829, tapper, cabaretier, vanaf 1855 molenaar (woonde van 1851 tot 1855 in Brugge), gehuwd met Rosalia Roels
- Maria Ludovica, winkelierster, geboren op 11 maart 1831. Zij huwde een eerste maal met Petrus Caenepeel, bakker, en een tweede maal met Petrus Albertus Dekeijzer.

Literatuur

Archieven en landkaarten
- Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Ardooie, 1862/107, 1931/75, 1943/27.
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1845)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Werken
- Gabriël Houthoofd, "De windmolens van Ardooie", in: Jaarboek van de Heemkundige Kring Ardooie-Koolskamp, VI, 2010, p. 25-44.
- Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1993, p. 32.
- K. De Flou, Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Deel VI, Brugge, 1926, kolom 891.
- P. Santy & B. Boone, m.m.v. G. Callaert, Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ardooie met deelgemeente Koolskamp, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL44, 2010.
- Lieven Denewet & Luc Goeminne, Molenmakers in Vlaanderen. Het werkboek van Coussée uit Meulebeke (1881-1911), Molenecho's, XXII, 1994, 3-4, p. 107-331 (Speciaal themanummer, 7)
www. vandenbulcke-stamboom. be (Donald Vandenbulcke, Staden).
- "De molen draait nog steeds", De Weekbode, 15.08.2014.

Mailberichten
- Marc Cappelle.
- Donald Vandenbulcke, 09.06.2012.

Overige foto's

<p>Cijnsmolen<br>Molen Verhoest</p>

De Cijnsmolenhoeve. Foto: Benjamin Boone, 22.03.2010

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zondag 8 maart 2020

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens