Molenzorg

Arendonk, Antwerpen


Verzameling Ons Molenheem
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Diepenbeemdmolen
Postelmolen

Ligging
Kerkstraat 80
2370 Arendonk

noordzijde
kadasterperceel E392

Geo positie
Type
Staakmolen met gesloten voet
Functie
Korenmolen
Gebouwd
1770
Verdwenen
1941 - 7 oktober, sloop
Allemolens
02846 (Ten Bruggencatenummer)
Beschrijving / geschiedenis

De Diepenbeemdmolen (naar het toponiem Diepenbeemd) was een houten korenwindmolen aan de noordzijde van de Kerkstraat (nr. 80).

De standaardmolen werd opgericht in 1770 en was in het bezit van de abdij van Postel. Volgens de overlevering zouden de paters van Postel op een mooie morgen met een karavaan wagens, geladen met molenonderdelen, verschenen zijn, en toen de zon onderging draaide de molen. We zien de molen evenwel nog niet aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775).

De abt van Postel richtte op 17 mei 1781 een bezwaarschrift in bij de Financiële Raad in Brussel tegen het voornemen van Bernard Mertens om in Arendonk een graanwindmolen op te richten.

In 1794 werd de Diepenbeemdmolen verkocht aan Joachim De Vocht voor 2250 gulden.

Kadastrale beschrijving uit 1827: "is in hout vervaardigd, heeft twee paar steenen welke niet gelijktijdig kunnen werken, gunstig gelegen, in goeden staat, verhuurd aan Vaes Henricus".

De molen staat aangeduid in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) en op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850), maar telkens zonder molennaam.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Meynendonckx-Devoght Joannes, landbouwer te Arendonk; huurder-molenaar is Vaes Henricus
- 01.02.1836, verkoop: Raeymaekers-Vaes Jean François, molenaar te Retie (notaris Wouters)
- later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van het echtpaar Raeymaekers-Vaes)
- 08.03.1860, deling: Lavrijsen-Raeymaekers Adrien (de vrouw), molenaar te Arendonk (notaris Van den Eynde)
- 25.08.1878, erfenis: de kinderen en kleinkinderen (overlijden van Raeymaekers Joanna Maria, echtgenote Lavrijsen Adrien)
- 21.02.1892, verkoop: Lavrijsen-Van Doorn Jean Louis, professor te Turnhout (notaris Ceulemans)
- later, erfenis: a) Lavrijsen Maria Joanna, te Arendonk, b) Lavrijsen Lucia Maria Josephina, te Arendonk, c) Lavrijsen Josephina Maria Carolina te Arendonk, d) Lavrijsen Clara Maria Victoria, te Arendonk (overlijden van hun ouders)
- 14.09.1913, erfenis (+ erfenis van 12.11.1912): a) Lavrijsen Josephina Maria Carolina, zonder beroep te Arendonk en b) Lavrijsen Clara Maria Victoria, zonder beroep te Arendonk (overlijden van Maria, Josephina en Lucia)
- 02.07.1923, verkoop: a) Meeus Frans Lodewijk, landbouwer te Arendonk, b) Meeus Jean Gerard, landbouwer te Arendonk en c) Meeus Joseph Henri, molenaar te Arendonk (notaris Poot)
- 11.09.1930, verkoop: Gijs-Van Geldorp Henri Victor, werkman en kleine landbouwer te Arendonk (notaris Poot)

Rond 1931 wilde de Bestendige Deputatie van Antwerpen, vooral op voorstel van Van Nijlen, één à twee molens per arrondissement kopen om ze te bewaren. Op zoek naar in aanmerking komende molens, nam men de Postelmolen onder de aandacht, maar het voorstel werd niet verder uitgewerkt.

De standaardmolen werd op 7 oktober 1941 gesloopt.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

Joris van Thillo, "Verplaatsing van molens", Ons Heem, XII, 1958, p. 154.
Op het hoekje van Oude Steenweg en Dambruggestraat te Antwerpen stond eertijds "De Tuimelaar", een molen die maar enkele dagen uit gebruik is geweest, wegens verplaatsing dwars doorheen de velden. Verscheidene malenn las ik dat in de goede oude tijd zulke verplaatsing maar enkele dagen had geduurd. Zou dat allemaal legende zijn? In Arendonk zijn de paters van Postel op een schone morgen met een karavaan wagens, geladen met molenonderdelen, verrschenen, en toen de zon onderging draaide de molen. Dichtung oder Wahrheit?

(J.) W(eyns), "Twee reddingspogingen", Ons Heem, XII, 1958, p. 154.
Omstreeks 1931 wilde de Bestendige Deputatie van Antwerpen, vooral op voorstel van wijlen de h. Van Nijlen, één à twee molens per arrondissement kopen om ze te bewaren. Op zoek naar in aanmerking komende molens, was de  Postelmolen in Arendonk reeds in aanmerking gekomen, doch de opzet is niet uitgewerkt geworden.
Na de tweede wereldoorlog hebben de letterkundigen Stijn Streuvels en Herman Teilinck een plan voor molenredding opgevat. Er zou eerst een fotografische dokumentatie worden verzameld en Firma Gevaert had zich bereid verklaard de foto's gratis te bezorgen. Maar ook dit initiatief werd niet doorgezet.

Literatuur

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brussel, Financiële Raad, nr. 1913. Bezwaarschrift van de abt van Postel tegen het voornemen van Bernard Mertens om in Arendonk een graanwindmolen op te richten, 17.05.1781.

Werken
L. Coveliers, "Arendonk, Geschiedkundige Beschrijving", Arendonk, 1912-1937;
Lod. Coveliers, "De molens te Arendonk: eeuwenoude strijd rond een molen", in: De Belgische Molenaar, jg. 34, nr. 26 (1 juli 1939); p. 350; jg. 34, nr. 28 (15 juli 1939), p. 372-373; jg. 34, nr. 30 (29 juli 1939), p. 394-395;
Joris van Thillo, "Verplaatsing van molens", Ons Heem, XII, 1958, p. 154.
L. Coveliers, "Eeuwenoude strijd rond een molen", in: De Belgische Molenaar, jrg. 46, nr. 5 (24 febr. 1951), p. 82-87;
H. Holemans & P.J. Lemmens, Molens der Noorder- en Oosterkempen, Nieuwkerken, Ten Bos, 1980, p. 12-15;
J. De Pauw, "Arendonk in oude prentkaarten", Zaltbommel, 1972;
T.H. Welvaarts, "Geschiedenis der Vrijheid Arendonk", Turnhout, Beersmans-Pleek, 1887;
"Bedreigde windmolens", in: Natuur- en Stedenschoon, XI, 1932, p. 172-173;
P.J. Lemmens, "Molens te Arendonk", in: Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse randgemeenten, XVII, 1969, nr. 4, p. 11;
Frans Van Deuren & Louis Hulselmans, "De molengeschiedenis van Arendonk", in: Als ice can, jg. 1, 1979, nr. 4, p. 1-9;
P.J. Lemmens, "Molenoverzicht uit het Arrondissement Turnhout van 1830 tot heden", Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Randgemeenten, Kwartaalschrift, Borgerhout, Gitschotel Buurschap, Jg. 12, [1964], nr. 3, p. 2.
Arendonk een momentopname, [Arendonk, 1977].
Arendonk zoals het vroeger was. Dl. 1. Arendonkse gezichten. Dl. 2. Arendonkse zichten. Een uitgave van de Heemkundige Kring "Als Ice Can" vzw, Arendonk, 1985 en 1987.
Coveliers L., Arendonk Geschiedkundige Beschrijving, [Arendonk, 1937].
De Kok H., Gids voor het oude Turnhout en omgeving. Dl. 2. De omliggende gemeenten, Antwerpen-Amsterdam, 1980, p. 235-253.
Diriken P., Toeristisch-recreatieve atlas van Antwerpen. De Kempen. Geogids Noorderkempen-Oost, Kortessem, 1997, p. 53-70.
De Pauw J., Arendonk in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1972.
De Pauw J., Plaatsnaamkunde over Arendonk, [Arendonk], 1973.
(J.) W(eyns), "Twee reddingspogingen", Ons Heem, XII, 1958, p. 154.

Overige foto's

<p>Diepenbeemdmolen<br>Postelmolen</p>

Prentkaart Nels. Edit. Drukkerij 'Hoger Op' Lavrijsen, jaren 1930

<p>Diepenbeemdmolen<br>Postelmolen</p>

Prentkaart Nels. Edit. J. Carpentier-Vosters, jaren 1930

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zaterdag 2 februari 2019

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens