De Astenemolen was een houten korenwindmolen, gelegen aan de zuidzijde van de Oudestraat (tussen de huisnummers 29 en 31). nabij de hoek met de Astenemolenstraat.

Hij werd gebouwd in de 16de eeuw. Na zijn verwoesting tijdens de godsdiensttroebelen rond 1580, werd hij pas in 1632 herbouwd: toen werd aan Loys van Eeckhaute een octrooi verleend voor een graanwindmolen "up den vliendercautere".

Er bleef een prijsschatting uit 1665 bewaard in het Rijksarchief van Gent.

We zien de molen aangeduid op:
- Fricxkaart (1712)
- Villaretkaart (1745-1748) met het bruin symbool van een staakmolen en met de benmaing ""Moulin d'Astene"
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met een vierkant grondoppervlak
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming "M(oul)in de Astene
 - Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) met een tekeningetje van een staakmolen en met de benaming "Moulin de Astene"

De windmolen en de naastgelegen rosmolen werden in 1821 voor zes jaar te huur aangeboden. We lezen in de Gazette van Gend" nrs. 1035 en 1037 van 12 en 19 november 1821: "Uit de hand te pachten, voor een termijn van zes jaren, ingaande op 1 januari 1822: een welbeklante korenwindmolen en rosmolen, met een gerieflijk woonhuis, hof, paarden- en koestallen, met 4 bunderen land (oude maat, of 6 bunderen in nieuwe Nederlandse landmaat), gestaan en gelegen in Astene, bij de steenweg van Gent naar Kortrijk. Deze windmolen is de enige die zich binnen de gemeente Astene bevindt. Inlichtingen bij de landbouwer Thomas Huys te Astene, en bij de Deinse notaris van de Keere".

De molenaarsfamilie Robbens draaide met de molen van na 1750 tot 1870.

Naar de eigenaar-schilder Albert Saverys noemden Astenaars de molen de Saverysmolen. De molenberg bestaat nog en ligt nu enkele tientallen meter ten zuiden van het kruispunt Astenemolenstraat en Oude Straat (deel van de oude heerbaan Gent-Kortrijk), in de Leiehoek, verscholen tussen aanplantingen. Daar domineerde hij zijn hele omgeving en de destijds onbewoonde molenkouter tussen de steenweg naar Gent en de Leie. .

Eigenaars-molenaars na 1750:
- na 1750-1824: eigenaar: Jean Robbens, molenaar te Astene, 67 jaar in 1796, gehuwd met Marie van Poucke, 65 jaar in 1796; drie zonen: Pierre, 34 jaar; Thomas, 32 jaar; J ean, 25 jaar; drie dochters: Catherine, 30 jaar;  Jeanne, 28 jaar; derder dochter: 22 jaar
- 1824, eigenaar: erven Robbens
- voor 1834, eigenaar: Robbens Lieven, de kinderen (kinderen: a) Robbens Joseph Augustin, molenaar te Astene, b) Robbens Pelagie, c) Robbens Pauline en d) Robbens Auguste, molenaar te Astene)
- 24.11.1846, verkoop: a) Robbens Pelagie, b) Robbens Pauline en c) Robbens Auguste, molenaar te Astenen (onderhandse akte - deel van Joseph Robbens)
- later, erfenis: a) Robbens Pelagie en b) Robbens Pauline (overlijden van Auguste Robbens)
- 27.01.1858, erfenis: Robbens Pauline, eigenares te Astene (overlijden van Pelagie Robbens)
- 04.05.1864, verkoop: Robbens Gustave, molenaar te Astene (notaris Bosschaert)
- 28.12.1870, verkoop: Vandenstichele Gustaaf Evariste, burgemeester en molenaar te Astene (notaris Bosschaert)
- 08.03.1878, erfenis: Vandenstichele Gustaaf Evariste, de erfgenamen (overlijden van Gustave Vandenstichele)
- 26.06.1878, verkoop: Vincent-Thooft Leonard, landbouwer te Astene (notaris Bosschaert)
- 25.03.1881, erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Leonard Vincent)
- 18.10.1899, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe Thooft van Leonard Vincent)
- 19.07.1923, verkoop: Vincent Maurice Gerard, zonder beroep te Astene (notaris Blanckaert)
- 29.07.1932, verkoop: Saverijs-De Milt Albrecht, kunstschilder te Petegem-Deinze (notaris Van Cauwenberghe)
- 08.12.1949, gift: Saverijs-Temmerman William Jozef René, architect te Astene (notaris Van Cauwenberghe)

Landbouwer-molenaar Leonard Vincent-Thooft overleed op 25 maart 1881: hij kwam "ongelukkig aan zijn einde", zo meldt ons Torie Mulders. We kunnen hier denken aan een ongeval (in de molen?) of aan een wanhoopsdaad.

Aan de Astenemolen zijn twee bekende figuren verbonden.
De eerste was Prosper Cocquyt (1900-1954), die als pionier van de burgerluchtvaart één van de beroemdste piloten zou worden in ons land. Hij werd er geboren als zoon van Emiel, ketser-molenaar op de Astenemolen, en Emerence Vermaercke. Toen hij drie jaar was, verhuisden zijn ouders naar Landegem waar vader Emiel molenaar werd op de Heirenthoek.
In 1932 kwam de molen in handen kunstschilder Albert Saverys (1886 - 1964). Hij was gefascineerd door het uitzicht en gebruikte de gemetselde onderbouw als zijn atelier en zou hem ook schilderen. Als jonge schilder liep hij in de voetsporen van Emile Claus en schilderde dus luministisch-impressionistisch. Evenals Claus had hij dezelfde liefde voor de Leie en het Leielandschap. Later zou hij een volledig eigen stijl ontwikkelen, met veel aandacht voor het kleur. De kunst van Saverys is één groot feest van kleur en licht, vrolijk en zwierig. Hij hield van de natuur in ieder jaargetijde en hij hield van stillevens met bloemen en wild. Naast zijn schilderkunst ontwierp hij ook decors voor een toneelvereniging in Deinze en praalwagens en kostuums voor kunststoeten.

Albert Saverys heeft er veel voor over gehad om zijn molen te behoeden. In de jaren 1920 probeerde de Vereniging voor Natuur- en Stedenschoon, waartoe Saverys behoorde, subsidiëring te vinden voor herstellingswerken. Toen dit niet lukte zorgde Saverys zelf voor de noodzakelijke onderhoudswerken.

In 1949 verwierf zoon William Saverys-Temmerman de bouwvallig geworden molen. Hij deed opnieuw pogingen om subsidiëring te vinden. Toen hij geen gehoor kreeg, werd in 1951 tot afbraak overgegaan. Er verscheen een villa op de molenberg. Schuin tegenover (Oudestraat 24) ligt het 17de-eeuws voormalig molenaarshuis (tot 1870) dat opgenomen is in de vastgestelde inventaris van het bouwkundig erfgoed.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

De Volksstem, 26.08.1932.
De windmolen te Astene. De 223 jaar oude windmolen zal bewaard blijven. Een andere molen in Oost-Vlaanderen, te Sint-Pauwels-Waas, zou kunnen gered worden.

Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie", in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (75).
Astene
Links de bane, naar de Leie weerd, staat nog de flink onderhoudene staakmolen, op het grondgebied van Astene, Astene Molen.
Ze staat daar schoone te winde alleene zonder huis of stake omtrent, als verlaten van God en de wereld. Haar teerlingen, die in richte lijn tusschen in zijn toegemetseld, vormen een vierkant torrekot.
Sedert Vincent zoo ongelukkig aan zijn einde kwam, wordt ze voort gebruikt door de Wwe Vincent en Kinders.
De kunstschilder Saverys heeft ze voor afbraak gevrijwaard.
(Naschrift op p. 105: "De molen te Astene is in November 1949 afgebroken".)

Archieven en landkaarten
- Rijksarchief Gent, Vorstelijke Domeinen (heroprichting 1632)
- Fricxkaart (1712)
- Villaretkaart (1745-1748) 
- Ferrariskaart (ca. 1775) 
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) 
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) 
 - Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Gedrukte bronnen
Gazette van Gend nrs. 5 en 1037 van 12 en 19 november 1821.
De Volksstem, 26.08.1932.

Werken
Paul Huys, "Prijsij van de korenwindmolen van Astene bij Deinze (1665)", Molenecho's, 1989.
"Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Tweede aflevering. De arrondissementen Eeklo en Gent", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XV, 1961, 2 (Gent, 1962).
Paul Huys, "Deinse advertenties en nieuwsberichten in de "Gazette van Gend" (1816-1825)", Bijdragen tot de geschiedenis van Deinze en de Leiestreek, LXXXIII, 2016, p. 173-241 (212).
Stefaan De Groote & Denis Pieters, "Groot-Deinze in oude foto's. Deel 2", Eeklo, Taptoe, 2002.
Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie", in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (75).
Herman Holemans, "Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1996.
Herman Maes, "Een duik in de geschiedenis van Astene", Astene, Comité 1 dag Astene.
A. Vermeulen, "De Leie, natuur en cultuur", Tielt, 1986, p. 464-465.
C. Bogaert & K. Lanclus, "Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Deinze - Nazareth, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12N3", Brussel - Turnhout, 1991.
Paul Huys, "Molenaars in de streek van Deinze op het einde van het Ancien Régime (1796)", Molenecho's, X, 1982, 4, p. 166-168; Kontaktblad van Kunst- en Oudheidkundige Kring van Deinze, II, 1982, 3.