De Dollenbosmolen (naar de ligging) of molen Callens (naar de molenaars) was een houten koren- en oliewindmolen op de oostzijde van de Knobbelstraat (nr. 84). Deze staakmolen had drie zolders: de onderste was ingericht als stampkot en de twee bovenste als graanmolen. De teerlingen waren zeer laag, zodat de kruisplaten dicht tegen de grond lagen.

De molen werd in 1795 opgericht voor het malen van mout door een stoker die er ter plaatse woonde. Volgens de overlevering heeft deze stoker zich geruïneerd met de bouw van de molen.

In ieder geval gebeurde er in 1800 een openbare verkoop van het hele molenerf. De Gazette van Gend van 27 oktober 1800 bericht hierover als volgt: "In de hofstede genaamd “het gewezen Canton” te Avelgem wordt op 29 vendémiaire en 13 brumaire (of 21 oktober en 4 november 1800) openbaar verkocht: een woonhuis, met poort, schuur en stallingen, dat voordien gediend heeft als brandewijnstokerij, alsook een graan-windmolen met stampharnas, alles in de jaren 1790 nieuw opgebouwd, staande op vijfhonderd en half lands te Avelgem (tussen Heestert, Otegem, Waarmaarde en Tiegem), op de Schelde, langs de Pontstraat leidende van de Schelde tot de Leie; de jaarpacht beloopt 50 £ gr. courant. Inlichtingen bij notaris Cassiers (Avelgem)".

We zien hem aangeduid op de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met het symbool van een staakmolen op teerlingen, op de kaart van Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming "Callens Molen" en op de kadastrale kaart van P.C. Popp.

Rond 1867 werd de olie-inrichting uitgebroken.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: Callens Pieter Josephus, molenaar te Avelgem
- 06.10.1870, gift: Callens-Maes Leonard, molenaar te Avelgem (notaris Parmentier)
- later, erfenis: de weduwe en kinderen (overlijden van Leonard Callens)
- 1897, deling: a) Callens Gustaaf, molenaar te Avelgem en b) Callens Elvire, landbouwster te Avelgem
- 26.10.1919, verkoop: Callens-Van Leynseele Gustaaf Arthur, molenaar te Avelgem (notaris Haeck)
- 18.12.1936, erfenis: de erfgenamen van de vrouw (overlijden van vrouw Van Leynseele)

De laatste molenaar waren Gustaaf en Achiel Callens. De molen werkte nog in de jaren 1930. In mei 1940 werd de molen door een obus in de kap getroffen, maar de schade werd hersteld. Hij waaide om tijdens de zware storm van 14 november 1940.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie", in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948 (uitgegeven handschrift uit 1931, met latere aanvullingen), p. 46-107 (63).
De Dollenboschmolen werd in 1795 gebouwen door den stoker die daar ter plaats woonde tot het malen van mout.
Het is een schone staakmolen van drie stagen, gebouwen op leege teerlingen - 't zijn eigenlijk geen teerlingen gezien de kruispla dicht tegen den grond liggen.
Bewoond door Achiel Callens, in het bombardement (1918) gespaard gebleven en werkt nog.
Daarbij is nog een landgebruik gevoegd en het bedrijf van 't machiendorschen.
Volgens d'overlevering heeft de stoker die ze bouwde er zijn ruïne aan gehaald.

Gedrukte bronnen
"Gazette van Gend", 27 oktober 1800, of 5 brumaire jaar IX (openbare verkoop)

Werken
Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), "De windmolens tussen Schelde en Leie", in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (63).
C. Devyt, "De Westvlaamse windmolens in de oorlogsjaren", Biekorf, 1945.
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1993.
Biere H., Beschrijving van Avelghem, Gent, 1874.
Colpaert J., Avelgem voor 1500, Avelgem, 1965. Cornelissen H., Avelgem, Roesbrugge, 1989.
Despriet P., De verdwenen kerk van Avelgem, in De Zuid-West-Vlaamse parochiekerken, Kortijk, 1982.
Martyn G. (red.), Avelgem en de Schelde: een historische gids, Avelgem, 1999.