Melverenmolen
Begijnenmolen
westzijde
op de Cicindria
kadasterperceel D189bis
De Melverenmolen (vroeger ook wel Begijnenmolen genoemd) was een korenwatermolen op de westzijde van de Hasseltsesteenweg (nr. 46), bij het gehucht Melveren, op de Cicindria.
De mlen werd voor 1135 opgericht.
Volgens het "Manuaal van abt Willem van Rijckel" van de Sint-Trudoabdij uit de 13de eeuw, werd de molen reeds vernoemd als eigendom van de Sint-Turdoabdij. In de studie van Simenon (zie bibliografie) kunnen we nagaan aan wie en tegen welke voorwaarden deze molen verpacht werd tijdens de 16de eeuw en het begin van de 17de eeuw.
We zien hem aangeduid op de Ferariskaart (ca. 1775), de Atlas der Buurtwegen (ca. 1843) en de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850).
Tijdens de Franse periode werd de molen verkocht als "zwart goed".
De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 2 juni 1847 de vastgestelde pegelhoogte van 0,829 meter goed.
In 1841, toen de molen in het bezit was van Théodore de Pitteurs Hiegaerts, waren er "twee top draeiwerken". Deze twee bovenslagraderen bleven behouden tot in 1872 of iets later. Op 5 november 1872 kreeg de eigenaar de toestemming van de Bestendige Deputatie van de provincie Limburg om deze te vervangen door één waterwiel met grotere diameter.
Op dit moment was er in deze molen ook al een stoommachine in werking, want baron de Pitteurs Hiegaerts kreeg in mei 1873 de toestemming van de Bestendige Deputatie om deze te vervangen. De nieuwe machine had een kracht van 15 pk en de bijhorende ketel had een capaciteit van "8 mètres 6,70 décimètres cubes", geschikt voor het opwekken van een druk van 4 atmosfeer. Deze stoommachine werd in 1897 afgeschaft, maar in 1902 werd een nieuwe geplaatst, die in 1905 wederom verwijderd werd.
Eigenaars na 1840:
- voor 1844, eigenaar: de Pitteurs Bonaventure (en compagnie), renteniers te Sint-Truiden
- 1855, erfenis: de Pitteurs Hiegaerts Théodore, rentenier te Sint-Truiden
- 1876: de kinderen
- 1877, deling: de Pitteurs Hiegaerts baron Théodore, advocaat te Sint-Truiden, later gouverneur te Hasselt
Op vrjidag 21 april 1876 verongelukte de molenaar van de Melverenmolen, toen hij met zijn geladen kar naar Gingelom reed. Terwijl de kar voortrolde wilde hij een zak herplaatsen, waardoor hij het evenwicht verloor en onder een wiel viel, dat hem letterlijk verpletterde.
De molen brandde af in 1914 en werd een landgebouw, dat later afgebroken werd.
Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS
"De Ware Volksvriend", jg. 13, 1876, nr. 17, 23 april 1876 (exemplaar: Stadsarchief Mechelen; melding door dhr. François van der Jeught, Mechelen - 20.10.2014)
Vrijdag voormiddag is er in de nabijheid van Gingelom (Lim.) een smartelijk ongeluk voorgevallen. De maalder van de Melverenmolen reed met zijne geladen kar naar Gingelom, en wilde, naar het schijnt, terwjil de kar voortrolde, eenen zak herplaatsen, waardoor hij het evenwicht verloor en onder een rad viel, dat hem letterlijk verpletterde."
"De Ware Volksvriend", jg. 13, 1876, nr. 17, 23 april 1876 (exemplaar: Stadsarchief Mechelen; melding door dhr. François van der Jeught, Mechelen - 20.10.2014.)
Lieven Denewet, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2
Herman Holemans & Werner Smet, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985, p. 79;
Veerle Jacobs, "Molens in Sint-Truiden - Gingelom - Borgloon", Tongeren, Werkgroep Molenzorg Zuid-Limburg, 1983;
G.K. Kockelberg, "Molens van Sint-Truiden", in: Ons Molenheem, Studiekring voor wind- en watermolens, Opwijk, jg. 30, nr. 4, okt.-dec. 2005, p. 87, ill.
"Langs Molenbeek en Melsterbeek in Sint-Truiden. De vier elementen", Sint-Truiden, Stadsbestuur, 2010 (Reeks: Open Monumentendag).
Mailberichten
François van der Jeught, Mechelen - 20.10.2014.
Mark Dusar, 18.09.2016.
De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.