Een eerste watermolen te Muizen werd voor 1323 gebouwd op de Cicindria. Deze verdween voor 1800. Er is nog geen verband gevonden met de latere Molen van Muizen (II).

De Molen van Muizen (II) was een graanwatermolen met een ijzeren middenslagrad aan de westzijde van de Kruisstraat, op een aftakking van de Cicindria.

Hij werd  voor 1830 opgericht.

De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 5 mei 1847 de vastgestelde pegelhoogte van 1,903 meter goed. Deze hoogte was berekend vanaf de dorpel van de sluis van de spaarvijver. De toenmalige eigenaar was Gaspard Robyns.

Eigenaars na 1840:
- voor 1844, eigenaar: Robyns Gaspard, oud-burgemeester te Muizen
- 1854, deling: Robyns Henricus, pastoor te Strée
- 1862, erfenis: Robyns Jan, burgemeester te Muizen
- 1882, erfenis: a) Robyns-Robyns, landbouwer te Muizen (voor 1/2), b) Robijns Catharina, landbouwster te Muizen (voor 1/2).
- 1884, verkoop: Robyns Catharina, molenaarster te Muizen
- 1891, verkoop: Crahay-Cuvelier Jacobus, de weduwe, te Leuven
- 1904: de kinderen
- 1922, verkoop: Vanmarsenille-Robijns Karel, landbouwer te Muizen
- 1936, verkoop: Vanmarsenille Jozef Louis, Coralie Marie, Hubert Herman en Marie Jozef, landbouwers te Muizen
- 1955, deling: a) Vanmarsenille Maria, landbouwster te Muizen (voor 1/2), b) Vanmarsenille Maria Herman, landbouwer te Muizen (voor 1/2)
- 1963, erfenis: Vanmarsenille-Ruymen Maria Jozef, landbouwer te Muizen

De molen werd in 1929 gedeeltelijk ingericht als een woonhuis.

De laatste molenaar-uitbater was Octaaf Vanmarsenille, bijgenaamd “Het bultje” wegens zijn handicap. Hij was na Alexander Fallas en Joseph Libens nog burgemeester van Muizen van 1953 tot 1958. Gedurende de oorlog 1940-1944 liet heel de streek er in het geheim, buiten weten van de Duitse bezetter, graan malen.

Alhoewel het ijzeren middenslagrad al lang verdwenen was (aangezien de aftakking van de Cicindriabeek afgesneden werd), was het gietijzeren drijfwerk in 1983 nog geheel bewaard. Eerder was er een dieselmotor die later vervangen werd door een 30 pk elektromotor. Op de maalzolder bovonden zich toen nog twee maalstoelen, één intact en één gedemonteerd. Het drijfwerk van een vroegere "bloemmolen" was nog te vinden in de varkensstal.

De watermolen werd afgebroken om plaats te ruimen voor de woonst van de familie Herbots-Porta (Kruisstraat 5).

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Lieven Denewet, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2;
Herman Holemans & Werner Smet, "Limburgse watermolens. Kadastergegevens: 1844-1980", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1985, p. 52;
Veerle Jacobs e.a., "Molens in Sint-Truiden - Gingelom - Borgloon", Tongeren, Werkgroep Molenzorg Zuid-Limburg, 1983;
A. Kempeneers, "De oude vrijheid Montenaken of historisch en werkelijk afbeeldsel eener vrije gemeente in Haspengouw, vooral sedert de XVIde eeuw tot het einde der XVIIIde, zoo in 't geestelijk als in 't wereldlijcke opzigt", Leuven, 1861, 2 dln.