De Nachtegaalmolen was een houten korenwindmolen aan de noordzijde van de Mechelbaan (nr. 74), op de hoek met de Wolvenstraat, bij de herberg De Nachtegaal, die het molenhuis werd.

De standaardmolen werd gebouwd in 1790. De latere molenaars Verlinden hebben altijd horen zeggen dat hun molen van elders naar hier werd overgeplant onder de Franse Revolutie om te helpen voorzien in de noden van het leger rond Antwerpen.

Kadastrale beschrijvingen:

- ca. 1810: "un moulin à vent à farine. Il est affermé au sieur Melchior Van den Broeck avec un petit jardin et la superficie d'un bâtiment rural au prix de f. 350 avec les impôts et la charge d'entretenir les ouvrages tournants. Le bail en existant a pu servir de régulateur à l'estimation de cette usine. Le résultat de la ventilation a fait connaître que sa valeur locative brute était de f. 415,94 sur quoi déduisant le tiers pour les frais d'entretien et de réparations, il reste net f. 277,29. Mais attendu que ce résultat obtenu par cette ventilation, s'écarte de la présentation des évaluations définitives assignées aux usines de l'espèce dans d'autres communes ou des opérations cadastrales ont eu lieu, l'expert estime que celle du moulin dont il s'agit doit être en définitif réduite au taux de f. 250".

- ca. 1830: "hij is in hout gepbouwd, heeft eene omgang van twee paar steenen,  hij is gunstig gelegen en is in goeden staat. Hij is tusschen famillie verhuurd, men heeft het huurcontract niet kunnen bekomen. De pachter is M. Van den Broeck"

We vinden hem aangeduid in de Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) met een kruisvormig grondvlak (open voet van de molen), op de topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850) met de benaming "Nachtegael Molen" en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855).

Eigenaars na 1810:
- ca. 1810: huurder-molenaar: Van den Broeck Melchior
- 1823, eigenaar: Van Horenbeeck François, organist te Onze-Lieve-Vrouw-Waver; huurder-molenaar: Van den Broeck Melchior (familielid van de eigenaar)
- 09.11.1837, erfenis: Van den Broeck-Van de Meutter Victor, molenaar te Onze-Lieve-Vrouw-Waver (overlijden van François Van Horenbeeck)
- 1841, erfenis: de weduwe (overlijden van Victor Van den Broeck)
- 22.03.1849, erfenis: Van den Broeck Jean Aloys Victor, minderjarige te Onze-Lieve-Vrouw-Waver (overlijden van de weduwe Van de Meutter van Victor Van den Broeck)
- 18.01.1877, verkop: Frans Catherine Cordule en consoorten, landbouwster te Rijmenam
- 13.11.1879, verkoop: Verlinden-Vermeeren Victor, molenaar te Putte (notaris De Pauw)
- 14.06.1912, erfenis: de weduwe en kinderen Mina (gehuwd met Feyaerts Jan en Désiré (overlijden van Victor Verlinden)
- 30.04.1923, verkoop: Rams-Verelst Pieter Edward, molenaarsgast te Koningshooikt (notaris Beullens)

De Waverse koster, Frans van Horenbeeck, was er in 1823 eigenaar van en molenaar Melchior van den Broeck was er pachter. Zijn familie werd er later eigenaar van. Aloïs van den Broeck verkocht de molen aan Viktor Verlinden (†1912). De weduwe Verlinden met haar kinderen, Mina (gehuwd met Jan Feyaerts) en Désiré, lieten de molen over aan Edward Rams die hem in 1927 heeft afgebroken.

In het begin van de oorlog 1914-18 stonden Belgische soldaten gereed om de molen omver te halen, doch vrouw Verlinden verzette er zich zodanig tegen en wees hen zo overtuigend op het onnuttige van hun voornemen, dat zij ervan af zagen.

De Nachtegaalmolen werd in 1927 gesloopt.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

P.J. Lemmens, Molenoverzicht uit het Arrondissement Mechelen van 1830 tot heden, Heemkundig Handboekje voor de Antwerpse Randgemeenten, Borgerhout, Gitschotel Buurschap, jg.10, nr.4, p.20.
J. De Keersmaecker en P.J. Lemmens, Kempische Windmolens, Antwerpen, C. De Vrie – Brouwers, 1973, p.55.
J. Van Rompay, De Geschiedenis van Onze-Lieve-Vrouw-Waver in het Land van Mechelen, Lier, Van In, s.d. [1970], p. 326-328.
H. Holemans en P.J. Lemmens, Molens der Zuiderkempen, Nieuwkerken, Hobbyklub «de Verzamelaarsvrienden», 1978, p. 89-90.
H. Van de Poel e.a., Molens,  Sint-Katelijne-Waver, Werkgroep van Erf en Heem, Erf en Heemuitgave 19, 1991, 45 p., ill.