Molenzorg

Dilsen (Dilsen-Stokkem), Limburg


Verzameling Ons Molenheem
Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Vrietselmolen
Molen van Stals

Ligging
Watermolenstraat
3650 Dilsen (Dilsen-Stokkem)

op de Vrietselbeek
kadasterperceel A735

Geo positie
Type
Onderslag watermolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
voor 1666
Verdwenen
1949, veranderd in huis
Allemolens
00748 (Ten Bruggencatenummer)
Beschrijving / geschiedenis

De Vrietselmolen was een korenwatermolen in de Muyerkes, een moerassig gebied waarin de Vrietselbeek zich een weg zoekt.
Hij werd voor 1666 opgericht. De Bestendige Deputatie van de provincie Limburg keurde op 14 maart 1849 de vastgestelde pegelhoogte van 0,750 meter goed. De toenmalige eigenaars waren de weduwe en kinderen van Martin Op 't Eynde.

Eigenaars na 1840:
- voor 1844, eigenaar: Op 't Eynde Martinus, de weduwe, landbouwer te Dilsen
- 1853, verkoop: Op 't Eynde-Joosten Peter, molenaar te Dilsen
- 1877: de weduwe en kinderen
- 1883, verkoop: Sollet-Op 't Eynde Theodoor, molenaar te Dilsen
- 1884, verkoop: a) Borgerhoff-Op 't Eynde Jan, onderwijzer te Sint-Lambrechts-Herk, b) Janssen-Op 't Eynde Dominicus, onderwijzer te Dilsen
- 1889, erfenis: a) Borgerhoff-Op 't Eynde Jan, onderwijzer te Sint-Lambrechts-Herk, b) Janssen-Op 't Eynde Dominicus, de erfgenamen
- 1892, verkoop: Stals-Leyen Theodoor, moelnaar te Dilsen
- 1904: en kinderen
- 1937, verkoop: Naamloze maatschappij Charbonnage Limbourg-Meuse (later Koolmijn LImburg-Maas), te Brussel

Het gebouw werd in 1907 vergroot. In 1949 volgde de verandering in een huis.

De Vrietselbeek deed vroeger twee molens draaien: de Vuurmolen te Lanklaar en de Vrietselmolen tussen Stokkem en Dilsen. Maar door de mijnverzakkingen vloeide het water terug in de richting van Eisden, waar het overtollige water werd overgepompt in de Zuid-Willemsvaart, zodat de beek geen voeding meer kreeg van haar oorspronkelijke bron en droog kwam te staan.
In 1946 werd door de kolenmijn Limburg-Maas een duiker gebouwd ter hoogte van de “Site Sint-Jan int Sant”, waardoor de beek opnieuw water kreeg, zij het dan van de Zuid-Willemsvaart.
De kostprijs voor dit werk bedroeg toen 180.000 BEF.
Mathieu Van Herck, toenmalig gemeenteraadslid van Lanklaar bemiddelde in deze zaak. Vermits zijn weiden en landerijen langs de beek lagen, had hij er alle belang bij dat de beek weer water kreeg.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

Uit het archief van Theo Leenders -  Periodiek De Vreedsel, 2007, nr.1, p. 24
De Vrietselbeek deed vroeger twee molens draaien: de Vuurmolen te Lanklaar en de Vrietselmolen tussen Stokkem en Dilsen. Maar door de mijnverzakkingen vloeide het water terug in de richting van Eisden, waar het overtollige water werd overgepompt in de Zuid-Willemsvaart, zodat de beek geen voeding meer kreeg van haar oorspronkelijke bron en droog kwam te staan.
In 1946 werd door de kolenmijn Limburg-Maas een duiker gebouwd ter hoogte van de “Site Sint-Jan int Sant”, waardoor de beek opnieuw water kreeg, zij het dan van de Zuid-Willemsvaart.
De kostprijs voor dit werk bedroeg toen 180.000 BEF.
Mathieu Van Herck, toenmalig gemeenteraadslid van Lanklaar bemiddelde in deze zaak. Vermits zijn weiden en landerijen langs de beek lagen, had hij er alle belang bij dat de beek weer water kreeg.

R. Dexters, "De Muyerkes, de Vrietselbeek en de Rigole Navigable", in: "Stichting Erfgoed Eisden", Stichting Erfgoed Eisden, jg. 31, 2014, nr. 1, p. 13-23.
De Muyerkes is een moerassig gebied, waarin de Vrietselbeek zich een weg zoekt. De watermolen langs de Vrietselbeek komt uitvoerig ter sprake.

Literatuur

Archieven
Privaat archief, afkomstig van Theo Leenders

Werken
Inne Van Kerkhoven, T. Deville, S. Houbrechts, "Watermolenstraat te Dilsen (gem. Dilsen-Stokkem): archeologisch vooronderzoek door middel van proefsleuven", Martenslinde, 2012.
B.L., "Dilsen aan de Maaskant", Het Rijk der Vrouw, 14.01.1970.
M. Gorissen & H. Hermans, "Geschiedenis van het Maasland - Dilsen", in: Het Oude Land van Loon, XIII, 1958, p. 6 e.v.;
J. Daamen, "De wind- en watermolens van Dilsen", in: "Thilesna 1062", Driemaandelijks tijdschrift van de Geschied- en Heemkundige Kring Dilsen, jg. 1990, nr. 2, p. 9-16; nr. 3, p. 10-14, ill.;
J. Daamen, "De wind- en watermolens van Dilsen", Limburg, Tweemaandelijks tijdschrift van de Federatie van de Geschied- en Oudheidkundige Kringen van Limburg, Hasselt, jg. 63 (1984), p. 135-143, ill.;
Lieven Denewet, "Inventaris van de Limburgse watermolens met hun pegelhoogtes (1846-1849)", Molenecho's, 39, 2011, nr. 2.
R. Dexters, "De Muyerkes, de Vrietselbeek en de Rigole Navigable", in: "Stichting Erfgoed Eisden", Stichting Erfgoed Eisden, jg. 31, 2014, nr. 1, p. 13-23.
De Vreedsel (periodiek), 2007, nr. 1, p. 24.

Mailberichten
Aimé Smeyers, Alsemberg, 29.09.2014.

Overige foto's

<p>Vrietselmolen<br>Molen van Stals</p>

Verzameling Ons Molenheem

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zondag 23 juni 2019

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens