Molenzorg

Bonheiden, Antwerpen


Verzameling Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium, Brussel.
Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Dorpsmolen

Ligging
Molenberg 10
2820 Bonheiden

westzijde
hoek met Dorp
kadasterperceel C524


toon op kaart
Type
Staakmolen met open voet
Functie
Korenmolen
Gebouwd
voor 1658 / 1843
Verdwenen
tussen 1671 en 1775 / 1925, sloop
Beschrijving / geschiedenis

De Dorpsmolen was een houten korenwindmolen aan de westzijde van Molenberg (nr. 10), nabij de hoek met Dorp (straatnaam).

De staakmolen werd voor 1658 gebouwd. Jan Vloebergs, gehuwd op 8 september 1618 met Petronella-Peeryn Van den Eynde, kocht de molen te Bonheiden, met molenberg, molenhuis, het meulenblok, de bijhorende grond en het daarnaast gelegen viswater op 3 augustus 1658. De molen kwam uit de erfenis van ridder Franciscus Van Steenlant (zoon van Lodewijk), ridder Hendrik Van Dongelberghe (zoon van Franciscus), Maria en Joanna Oudaert.
Deze Jan Vloebergs deed op 10 september 1658 verhef voor het Leenhof van Mechelen. De eigenaar was nu geen hoge ambtenaar, maar de molenaar van Willebroek.
Uit de erfenis van Jan Vloebergs-Peeryn bleek dat ze nog heel wat andere eigendommen hadden. Zo o.a. 1/5 van de windmolen van Willebroek, met daarnaast een rosmolen, ook 1/5 deel van de windmolen van Tisselt (een stampmolen). Ze waren ook eigenaar van 1/2 windmolen van Kruibeke. De eigendommen werden in vijf loten gedeeld en bij loting gedeeld onder de vijf levende kinderen. De derde kavel (C), bevatte de helft van de Bonheidense windmolen met het huis, stal, hovenbuur en het daaraan gelegen land dat ongeveer 7 dagwanden groot was. Tesamen met de helft van het ven. Tevens renten en een obligatie. De vierde kavel (D) had dezelfde inhoud. De loting gebeurde op 7 november 1671 (voor het overlijden van de ouders) voor notaris Vander Veken te Willebroek. Jan Vloebergs kreeg deel C, Jacobus deel D toegewezen.

De molen verdween, voor een nog onbekende reden, tussen 1671 en 1775. We vinden hem niet meer terug op de Ferrariskaart ca. 1775.

Pas veel later kwam er een nieuwe molen op de Molenberg. Deze werd in 1843 gebouwd op initiatief van Uytven-Rams. We zien hem nog niet in de Atlas der Buurtwegen (die in deze periode werd opgemaakt), maar wel op de topografische kaart van Ph. Vandermaelen uit 1850.

Eigenaars na 1843:
- 10.03.1842, verkoop: (van de grond) door a) Bleeckx-Cauwenbergh Pieter, de weduwe en de minderjarige kinderen (kinderen: Bleeckx Antoine, Bleeckx Dominique, Bleeckx Marie Cathérine en Bleeckx Joseph) winkelierster te Bonheiden, b) Bleeckx Jean, handelaar te Sint-Katelijne-Waver, c) Van den Eynde-Bleeckx Pierre, veekoopman te Sint-Katelijne-Waver, d) Bleeckx Jean Baptiste, herbergier te Mechelen/Neckerspeol, c) Bleeckx Jeanne, zonder beroep te Bonheiden en f) Bleeckx Victor, bakker te Bonheiden (notaris De Cocq)
- 1843, opbouw: Van Uytven-Van Gester Joannes Franciscus, molenaar te Bonheiden ("maison et moulin construite sur terrain vierge")
- 07.04.1870, deling: Van Uytven-Rams Cornelis, moelnaar te Putte (notaris De Pauw)
- 1896, deling: en de kinderen (overlijden van vrouw Rams)
- later, erfenis: de kinderen (overlijden van Cornelis Van Uytven)
- 12.04.1910, verkoop: Van Uytven-Cleynkens Jan-Baptist, molenaarsgast te Bonheiden (notaris Delvaulx)
- 28.02.1920, verkoop: Cools-Scheers Pieter Louis, molenaar te Bonheiden (notaris Costa)

De molen kwam heelhuids uit de eerste wereldoorlog. Na verkoop aan Cools in 1920, werd de standaardmolen met ingebouwde voet in 1925 gesloopt.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

O. De Grimbérieux, "Bonheyden", Bulletin Officiel du Touring Club de Belgique, 1927, 2 dln., p. 85 (foto) en 86 (tekst).
"Pendant la guerre la plupart des vieux moulins à vent des environs de Malines ont été détruits. Celui de Bonheyden a heureusement été épargné et se dresse à la sortie du village, au bord de la route de Keerbergen, comme un survivant des temps passés."
Info Wim ver Elst, Laken, 20.11.2013.

Literatuur

E. Raes, "Getuigen van het agrarisch verleden van Bonheiden", 1993.
Herman Holemans & P.J. Lemmens, "Molens der Zuiderkempen", Nieuwkerken, Ten Bos / Studiekring Ons Molenheem, 1978, p. 17.
O. De Grimbérieux, "Bonheyden", Bulletin Officiel du Touring Club de Belgique, 1927, 2 dln., p. 85 (foto) en 86 (tekst).

Overige foto's

<p>Dorpsmolen</p>

Foto O. De Grimbérieux, 1927 (in: Touring Club de Belgique, 1927)

<p>Dorpsmolen</p>

Andere afdruk van dezelfde foto

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: woensdag 7 december 2016

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens