Molenzorg

Handzame (Kortemark), West-Vlaanderen


Prentkaart ca. 1900. Verzameling Ons Molenheem
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Kruisstraatmolen
Molen Raes

Ligging
Groenetraat
8610 Handzame (Kortemark)

hoek met Amersveldestraat
Kruisstraat (gehucht)
kadasterperceel D321b


toon op kaart
Type
Stenen stellingmolen
Functie
Korenmolen, oliemolen
Gebouwd
1846
Verdwenen
1918-oktober, oorlog
Beschrijving / geschiedenis

De "Kruisstraatmolen" of "Raes' molen" was een stenen stellingmolen (koren en olie) die stond op het gehucht "Kruisstraat", dit is het kruispunt van Amersveldestraat en Groenestraat.

Hij werd in 1846 gebouwd door bakker Engelbertus Decoutter uit Handzame, mits toelating van de Bestendige Deputatie van de provincie West-Vlaanderen op 13 maart 1846.

Opeenvolgende eigenaars:
- 1846, opbouw: Decoutter-Logghe Engelbertus, bakker te Handzame
- 05.05.1868, verkoop: Vanthuynen-Volcke Louis, landbouwer te Westrozebeke (notaris Butaye)
- 15.09.1869, verkoop: Vandeputte Leonard, notaris te Rumbeke (notaris Plettinck)
- 16.05.1873, verkoop: Raes Francis en consoorten, te Beveren-bij-Roeselare (notaris Cardinael - stenen molen)
- 16.05.1873, rectificatie: Raes-Soenen Constant, molenaar te Handzame (notaris Cardinael)
- 11.09.1887, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Amelia Soenen van Constant Raes)
- 18.07.1890, erfenis: de kinderen (overlijden van Constant Raes)
Molenaar Raes Richard, °07.12.1877, +Beveren-Roeselare 12.06.1944, zoon van Raes Constant en Soenen Amelia.

In 1873 werd Constant Raes uit Beveren-Roeselare de eigenaar van de molen en het molenhuis, zo ontstond de benaming "Raezens molen". In 1897 nam het molenaarsgezin Jules Vandenberghe-Neyrinck er zijn intrek tot 1906, toen ze verhuisden naar de Gryspeerdmolen te Gits. Nog hetzelfde jaar was Joseph Darras uit Werken (°Werken 19.01.1874 - +Roeselare 31.05.1946, gehuwd met Elza Verlez) de volgende in de reeks molenaars, maar moest in 1913 plaats ruimen voor Isidoor Raes en consoorten. Zijn eerste werk was het uitbreiden van hun bedrijf met een mechanische maalderij met een armgasmotor.

De Kruisstraatmolen kwam ongeschonden uit de woelige oktoberdagen van 1914. Reserve-luitenant Anton Schütz uit Dresden maakte tijdens de oorlog van de Kruisstraatmolen een getrouwe tekening.

Tijdens het eindoffensief, op 4 oktober 1918, op werd de molen geveld door een artillerievoltreffer afgevuurd vanop Houthulst-Terrest. De windmolen werd niet heropgebouwd, maar vervangen door een mechanische maalderij. Isidoor Raes verhuisde naar Gits waar hij met zijn schoonbroer een olieslagerij aan de Bruggesteenweg ('t Stoomtuig) uitbaatte.

Lieven DENEWET, Michel LOWIE & Herman HOLEMANS

Bijlagen

Rijksarchief Brugge, notariaat depot notaris C. Mergaert Staden. Notaris Charles Louis Dehaese Beveren Roeselare. nr. 11 1872 en 1873

nr. 139 30.12.1872 Richard Raes, molenaar te Beveren is 5600 frank schuldig aan zijn broer Isidore Raes, bijzonder, zonder beroep, ook won. te Beveren, als nu te Handzame, intrestvoet 5 %. Hypotheek op huis met land te Beveren sectie A nrs. 600m en 600n. evenals op een windkoornmolen en wal, groot ca. 6 a 15 ca, sectie C deel al den westen van nr. 736a, noord de gezeiden stwg te Beveren (is van de platse naar de statie).

nr. 102  -  19.08.1873 Constant Raes, molenaar te Handzame, verkoopt aan Antoine Uyttenhove, landbouwer en grondeigenaar te Beveren, een partij land te Beveren, genaamd het kraekestuk, sectie C nr. 21 C, groot 58 a 90 ca. – 4300  frank...

nr. 84 akte 289 14.07.1873 venditie bij overlijden van Ignatius Raes te Beveren (zonen zijn o a Richard en Constant Raes molenaars) zie ook nr. 78  dd 11.06.1873 – beschrijving eigendommen van Ignatius Raes. en nr. 77 11.06.1873

nr. 12 jaren 1874 en 1875

nr. 60 dd 26.06.1874 Richard Raes, molenaar te Beveren, verkoopt aan Charles Desimpel, meesterbroodbakker en winkelier te Beveren : een korenwindmolen en wal te Beveren, groot 6 a 15 ca en volgens kadaster 5 a 80 ca. sectie C nr 736b, noord stwg van de Beveren plaets naer de statie van den ijzerenweg. als verkoopt hij ook een onlangs nieuw gebouwen huis sectie A nrs 600 m en 600 n 12500 frank als koopsom.

nr. 58 22.06.1874. openbare verkoping door Richard Raes van de twee kopen (hierboven vermeld doch hierboven vermelde akte is van latere datum)

nr. 2 akte 10.01.1875 Charles Desimpel en zijn vrouw Rosalie Raes, molenaars en bakkers en winkeliers te Beveren zijn 5000 frank schuldig aan Petrus, Louis en Isabelle Joye, broers en zuster te Gits. intrestvoet  5%; hypotheek o.a. op hun korenwindmolen te Beveren, sectie C nr 736B.

nr. 3 akte 10.1.1875 Theophile Denys molenaar en koopman te Menen, verkoopt aan Richard Raes, voor heen molenaar te Beveren, de westerse helft ener tweewoonst en d een grooten stenen koren en oliewindmolen hebbende twee koppels maelsteenen, eenen koppel plettersteenen en verders al de draaiende werken te Menen, buiten de Kortrijkpoort (9000 frank)

Literatuur

De Kruisstraatmolen of Raes' molen te Handzame, in Curiosa, nr. 4, 2002, p. 25-26.
M. Lowie., Een vleugje muziek over Handzame. Het dorpsleven vanaf 1919 tot na de Tweede Wereldoorlog, Kortemark, 1988, p. 31.
M. Lowie., Handzame 1801-1976 dit was onze gemeente, Aartrijke, 1994, p. 107-109.
M. Lowie, Waar de molenwieken hebben gedraaid in Handzame, in Jaarboek van de heemkundige kring "Crekel Beke", Kortemark, 1990, p. 35-48.
M. Werbrouck., Oude en nieuwe straten te Kortemark na de fusies, s.l., 1978, p. 70-71.
Christiaan Debusschere, Molengemeente Kortemark, Kortemark, MolenMagazine, 2003;
Herman Holemans, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel III. Gemeenten H-J", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1995.
Lieven Denewet, "Zeven natuurgetrouwe pentekeningen van West-Vlaamse molens uit W.O. 1", Molenecho's, XVII, 1989, 4, p. 181-188.
Jacques Lorthiois, "Flandre Occidentale. Meuniers et moulins de West-Flandre", L'Intermédiaire des Généalogistes, n° 170, XXIX, 1974, 2, p. 116-126 (119).

Overige foto's

<p>Kruisstraatmolen<br>Molen Raes</p>

Prentkaart ca. 1900. Verzameling Ons Molenheem

<p>Kruisstraatmolen<br>Molen Raes</p>

Pentekening Anton Schütz, Dresden (Duits reseve-luitenant), 1914-1918.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: donderdag 7 april 2016

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens