Molenzorg

Massenhoven (Zandhoven), Antwerpen


Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK), Brussel
Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Verellens molen
Molen Verellen

Ligging
Liersebaan 238
2240 Massenhoven (Zandhoven)

oostzijde
nabij hoek Herentalsebaan
Lammerenberg
kadasterperceel B147b

Geo positie
Type
Stenen bergmolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
1857
Verdwenen
1940-mei, oorlog
Allemolens
05937 (Ten Bruggencatenummer)
Beschrijving / geschiedenis

De Verellensmolen (naar de molenaar Verellen) was een stenen korenwindmolen aan de oostzijde van de Liersebaan, ter hoogte van het huidige huisnummer 238, nabij de hoek met de Herentalsebaan.

Op 6 mei 1857 kreeg Pieter Pinxteren-Beullens de toestemming van de Bestendige Deputatie van de provincie Antwerpen om in Massenhoven een graanwindmolen op te richten. De stenen bergmolen werd gebouwd op een perceel grond, aangekocht van Alexis Montens (23.05.1857, akte notaris Noteleirs), gelegen aan de Liersebaan, hoek met Straateinde, op de Lammersberg.

We zien hem aangeduid met een rond molenteken op de kadasterkaart van P.C. Popp (ca. 1870) onder de benaming "Moulin à Farine".

In 1901 kwam de molen door schenking toe aan Lodewijk Pinxteren-Van Langendonck, molenaar te Kessel-Lo (akte notaris Anthoni, 07.02.1901). Deze verkocht de molen op 10.05.1916 aan Jan Verellen-Leysen, molenaar te Massenhoven (akte notaris Anthoni). Jan Verellen overleed op 5 november 1921. Bij notaris Van Beringhen werd op 26 december 1925 de verkoop geregistreerd aan de gebroeders Jan August Verellen en Jozef Karel Verellen-Roosenbroeck, die beide op de molen werkten. Er werd, volgens de noodzaak, ook 's nachts gemalen.

Begin juli 1933 werd het driejarig zoontje Victor van molenaar Gust Verellen dodelijk getroffen door een wiekslag. De molen werd in 1938 gemoderniseerd.

De Molen van Massenhoven werd in mei 1940 door de Belgische troepen opgeblazen, omdat men vreesde dat hij gebruikt zou worden door de vijand. De molenberg bleef nog vele jaren zichtbaar. Nu staat er een winkel.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

De Volksstem, 04.07.1933
Ongeluk te Massenhove. Op den steenweg van Broechem naar Massenhove, vlak bij den Lammerenberg, staat de welgekende windmolen van de maalder Gust Verellen. Zijn drie jarig zoontje, Victor, werd door een molenwiek getroffen.

--------------

Molensage

"Aan den Lammerenbarg (Massenhoven) daar stoeng vruger ne windmeulen. En der maalden ze dag en nacht. Mor 's nachts kwam der soems 'n kat oep de meelzakken zitten en dan kosten ze nie mier malen. Alle knechten trokken der vandeur. En ene knecht goeng zezelve oek verhuren mor dië had 'n groet kapmes. 's Nachts zat hij der pakkensgeries; die kat kwam wer mor hij kapte heure veurste poet af.
's Anderdogs wou 't wijf van de meulder nie oepstaan. En de meulder vroeg: "Wa mankeerde gij?". "M'n hand is af in bed," zei ze en de poet lag boven in de meulen.
Mor zoeiet, da geloof ek toch nie. Allien mensen met ne slappe giest kunde da nie afstrijen."

Aan de Lammersberg in Massenhoven stond er vroeger een windmolen. En daar maalden ze dag en nacht. Maar 's nachts kwam er soms een kat op de meelzakken zitten en dan konden ze niet meer malen. Alle knechten trokken er vandoor. En een knecht ging zichzelf ook verhuren, maar die had een groot kapmes bij zich. 's Nachts zat hij "pakkensklaar"; die kat kwam weer maar hij kapte haar voorpoot af.
's Anderendaags wilde de muldersvrouw niet opstaan. En de mulder vroeg: "Wat scheelt er met jou?" "Mijn hand is af in bed," zei ze en de poot lag boven in de molen.
Maar zoiets geloof ik toch niet. Enkel mensen met een "slappe geest" kun je dat niet uit het hoofd praten.

a. Zegspersoon: Jef Maegh, bijgenaamd "Zotteke Maegh", °Wechelderzande 19.06.1877 - +Brecht 29.09.1966, echtgenoot van Maria Theresia Van Orshaegen, landbouwer, woonde in 1964 in de Vlimmersebaan te Rijkevorsel.
b. Bron: H. Daras, "Onderzoek naar de sagenmotieven in het hart van de Antwerpse Kempen", Leuven, 1964 (licentiaatsverhandeling), p. 252-253. Publ.: J. Oostvogels & H. Daras, "Sagen-, Heksen- en Spookverhalen te Vlimmeren", Vlimmeren, 1983, p. 19; H. Daras, "Heksen in de gedaante van dieren", De Krijter, XIX, 1984, 3, p. 67; L. Denewet, "Honderd bespookte molens in Vlaanderen. Een verzameling molensagen van de kuststreek tot het Maasland", Molenecho's, XX, 1992, nr. 2-3, p. 135, 205.
c. Sagenmotief: toverwereld - heksen - heksendieren: kat - herkenning na verwonding.

Literatuur

De Volksstem, 04.07.1933
Denewet Lieven, "Honderd bespookte molens in Vlaanderen. Een verzameling molensagen van de kuststreek tot het Maasland", Molenecho's, XX, 1992, nr. 2-3, p. 135, 205.
Holemans Herman, "Wind- en watermolens van de provincie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 2. Gemeenten H-O", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2010, p. 47.
Holemans H. & Lemmens P.J, "Molens van de Voorkempen en van Groot-Antwerpen", Nieuwkerken, Ten Bos, 1983, p. 25-26.
Roelants J., "Een pareltje uit de Kempen. Santhoven met omgeving van gister, nu en morgen", Brecht, 1934.
Schobbens J., "Dans la province d'Anvers", dl. II, Brussel, [1930], p. 126.

Overige foto's

<p>Verellens molen<br>Molen Verellen</p>

� www.molenechos.org - Verzameling Ons Molenheem

<p>Verellens molen<br>Molen Verellen</p>

� www.molenechos.org. Glasnegatief coll. & � Stichting Levende Molens Roosendaal, uitg. als prentkaart in 2007

<p>Verellens molen<br>Molen Verellen</p>

� www.molenechos.org - Verzameling Ons Molenheem

<p>Verellens molen<br>Molen Verellen</p>

Prentkaart Nels. Verzameling Ons Molenheem

<p>Verellens molen<br>Molen Verellen</p>

Foto jaren 1930. � www.molenechos.org - Verzameling Ons Molenheem

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: donderdag 5 maart 2020

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens