Windmolen De Neef
Molen van Warmeloo

, Sint-Katherina-Lombeek (Ternat)"/>
Molenzorg

Sint-Katherina-Lombeek (Ternat), Vlaams-Brabant


Prentkaart edit. Schaillée, schilder, Ternat (coll. A. Smeyers, Alsemberg)
Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Windmolen De Neef
Molen van Warmeloo

Ligging
Muilemlaan
1742 Sint-Katherina-Lombeek (Ternat)

noordzijde
hoek met Lostraat
weg naar Liedekerke
Warmeloo
kadasterperceel C124b


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
1856, overgebracht uit dorp ten Z van Waterloo
Verdwenen
1956, sloop
Beschrijving / geschiedenis

De Windmolen De Neef of de Molen van Warmelo was een houten korenwindmolen op de noordelijke hoek van de Muilemlaan (nr. 86) en de Lostraat. We zien hem aangeduid op het oude kadasterplan van P.C. Popp (ca. 1860). Daar wordt de weg waar de molen gewoon de "Voetweg van Liedekerke naar Sint-Katherina-Lombeek" genoemd. Op een recenter kadasterplan staat de molen opgesteld aan de "Molenbaan". In de volksmond werd dat Moojlebuin en het gemeentebestuur van Lombeek doopten de straat uiteindelijk om tot Muilemlaan.

Egidius De Backer, zoon van Petrus en Anna Maria De Roock, bouwde in 1856 een houten windmolen op zijn landerijen gelegen op de Grote Heide. Blijkbaar bracht Egidius de standaardmolen met paard en kar naar St. Katherina–Lombeek en was de windreus afkomstig uit een Waals dorp, gelegen ten zuiden van Waterloo. Op 31 december 1859 werd de molen op de Grote Heide verhuurd, voor een termijn van vegen jaar, aan Joannes Baptista De Neef, de eerste molenaar. De bejaarde eigenaar Egidius bepaalde in de ‘huurcedulle” evenwel dat de verloofde molenaar binnen de drie maand zou huwen met zijn flinke dochter Anna Francisca De Backer, alias "Trien van de windmeulen". En in het begin van het jaar 1860 geschiedde het alzo…
Op 27 september 1860 verdeelden de kinderen de ouderlijke erfenis en kwam de windmolen in het bezit van het gezin De Neef–De Backer.
In 1870 was Joannes Baptista verplicht het molenhuis deels te herbouwen.
In 1904 werden de gebouwen terug aangepast om de plaatsing van een stoommachine toe te laten.
Jan Baptist De Neef overleed te St. Katherina–Lombeek op 6 maart 1905, op de leeftijd van 69 jaar, nalatende zijn vrouw Anna Francisca (+1907) en zeven kinderen.
De oudste zoon, Charles Louis De Neef, werd de laatste molenaar. Door een plotse sterke stijging van de brandstofprijzen werd het werken met de stoommolen onrendabel. Vanaf 1930 werd er nog enkel gemalen met de windmolen, precies zoals voorheen. Maar ook hier betekenen de opduikende cilindermolens de doodsteek voor oude windmolens.
Rond 1910 was op de linker- en rechterzijweeg een grote advertentietekst geschilderd met de tekst "Chocolat Kohler".

Op 4 april 1944 werd de molen De Neef geklasseerd ‘om reden van zijn artistieke,oudheidkundige, historische en esthetische waarde'.
Op 27 september 1955 werd bij openbare verkoop de oude en verlaten wondreus aangekocht door de Liedekerkenaar Prosper Verhasselt. Reeds op 28 maart 1956 werd de molen dan ook ‘omwille van zijn bouwvallige staat gedeklasseerd. Enkele maanden later werd hij met één paard neergehaald. De molen op de Grote Heide was precies honderd jaar geworden.

Op de vroegere molenplek staat nu een nieuwe villa. Van de vroegere gebouwen (woning, maalderij, ...) is er niets meer te zien.

H.J. HERPELINCK, Ternat

Bijlagen

"Molenbaan. De wind- en de stoommolen van Sint-Katherina-Lombeek", Editiepajot .be (12.12.2015)
 Het schilderij van Rufin Janssens uit 1955.
De wind- en de stoommolen op een prentkaart van Schaillée.
Op de kadasterkaart van Popp heet de straat nog gewoon Voetweg van Liedekerke naar Sint-Katherina-Lombeek"
Bij de verhuis van het oude naar het nieuwe gemeentehuis kwam dit schilderijtje van de wind- en de stoommolen op de Muilemlaan in Lombeek boven. Dat werd in 1955 geschilderd door Rufin Janssens uit de Kerkstraat. Een jaar later werd de molen afgebroken.
"Het schilderijtje hing steeds in het kantoor van mijn vader", zegt Christa Roesems, dochter van Victor, de laatste gemmeentesecretaris van Lombeek en vanaf 1977 de eerste van de nieuwe fusiegemeente Ternat.
"De windmolen werd in 1856 gebouwd door Egidius De Backer. Hij haalde de molen met paard en kar in de streek van Waterloo", leert ons de Ternatse geschiedkundige Herman Herpelinck. In 1904 werd er een stoommachine geplaatst in de gebouwen naast de molen. Door een stijging van de brandstofprijzen werd het malen met de stoommolen in 1930 onrendabel en werd er nog slechts met de windmolen gemalen. Het opkomen van de nieuwe cilindermolens betekende het einde van deze en andere windmolens.
In 1944 werd de molen geklasseerd als monument. In 1955 werd de molen opgekocht door Liedekerkenaar Prosper Verhasselt, die erin slaagde de molen te laten deklasseren omdat hij reeds te veel vervallen was.
Korte tijd later werd de molen afgebroken. Gelukkig had Rufin Janssens de honderdjarige molen toen net vereeuwigd op zijn schilderwerk.
Molenbaan
Op het oude kadasterplan van Popp wordt de weg waar de molen op staat nog gewoon de "Voetweg van Liedekerke naar Sint-Katherina-Lombeek" genoemd. Op een recenter kadasterplan staat de molen opgesteld aan de "Molenbaan". In de volksmond werd dat Moojlebuin en de Lombeekse gemeentebestuurders doopten de straat uiteindelijk om tot Muilemlaan.

Literatuur


H.J. Herpelinck, De Windmolen De Neef te Sint-Katherina-Lombeek (1856-1956), Molenecho's, XI, 1983, p. 77-85;
H.J. Herpelinck, Ternat doorheen de tijden. Boek IV. De drie gemeenten, Ternat ,1999, p. 100-101, ill.
Herman Holemans, Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 3: arrondissement Halle-Vilvoorde (M-Z), Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1992;
M.A. Duwaerts e.a., De molens in Brabant, Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961;
J. Ockeley, Ternat, Wambeek en Sint-Katharina-Lombeek, anderhalve eeuw geleden, Woningvoorraad, nijverheid, grondgebruik en eigendomsverhoudingen, in: Eigen Schoon en de Brabander, driemaandelijks tijdschrift van het koninklijk historisch genootschap van Vlaams-Brabant en Brussel, Asse, jg. 93, nr. 1, jan.-feb.-maart 2010, p.25-40, ill.
Lieven Denewet, Honderd bespookte molens in Vlaanderen. Een verzameling molensagen van de kuststreek tot het Maasland, Molenecho's, XX, 1992, nr. 2-3.
J.F. Vincx, De molens van 't Payottenland, Merchtem, 1931.
Mailbericht John Verpaalen, Roosendaal, 18.11.2013 (identificatie van de onderste foto)
"De wind- en de stoommolen van Sint-Katherina-Lombeek", Editiepajot .be (12.12.2015)
Info Leo van der Drift, Den Haag, 18.11.2013 (identificatie van de onderste foto)

Overige foto's

<p style=Windmolen De Neef
Molen van Warmeloo

">

Foto R. Mertens, 1934 (coll. H.J. Herpelinck, Ternat)

<p style=Windmolen De Neef
Molen van Warmeloo

">

Foto Roland De Coster, 1950 (coll. H.J. Herpelinck, Ternat)

<p style=Windmolen De Neef
Molen van Warmeloo

">

Prentkaart ca. 1910. Bemerk het opschrift Chocolat Kohler op de zijweeg (coll. Donald Vandenbulcke, Staden)

<p style=Windmolen De Neef
Molen van Warmeloo

">

Foto P..J. Lemmens, jaren 1950. Uitgegeven als prentkaart door Stichting Levende Molens, Roosendaal

<p style=Windmolen De Neef
Molen van Warmeloo

">

Foto: Pierre Lemmens, jaren 1950 (negatief 6x9 cm) © Stichting Levende Molens, Roosendaal

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zaterdag 2 mei 2020

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens