Molenzorg

Bellegem (Kortrijk), West-Vlaanderen


Prentkaart. Verzameling Ons Molenheem
Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Plaatsmolen
Dorpsmolen
Leemputmolen
Molen Vandenbulcke

Ligging
Roodhuisweg 12
8510 Bellegem (Kortrijk)

zuidzijde
bij overgang met Straatje
Sint-Pietersweg (hist.)
200 m NO v.d. kerk
kadasterperceel C306


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
voor 1451 / 1527 / voor 1767
Verdwenen
1927, sloop
Beschrijving / geschiedenis

De Plaatsmolen as een houten korenwindmolen aan de zuidzijde van de Roodhuisweg (nr. 12), bij de overgang met Straatje, op 200 meter ten noordoosten van de kerk van Bellegme.

De staakmolen werd opgericht voor 1451 en werd o.m. herbouwd in 1527 en voor 1767.

We zien hem aangeduid op:
- Fricxkaart (1712)
- Villaretkaart (1745-1748) met het symbool van een staakmolen
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen
- Topografische kaart Ph. Vandermaelen (ca. 1850)

In de 19de eeuw behoorde de molen toe aan de landbouwersfamilie Vandenbulcke. In 1909 volgde de verkoop aan Ivo Vandeputte-Grymonprez. Na zijn overlijden in 1924 lieten zijn kinderen de molen in 1927 slopen.

Na het overlijden in 1901 van Florent Vindevogel, molenaar op de Kattemolen, die een weduwe en twee minderjarige kinderen naliet, werd de Kattemolen in 1903 gesloopt. De weduwe van Florent hertrouwde met Aloïs Vannesche van de Plaatsmolen. De beide kinderen kwamen in hun oude bedrijf terug en even leek het erop dat er opnieuw een windmolenaar Vindevogel zou zijn. De Plaatsmolen werd evenwel verkocht door het overlijden van eigenaar Vanden Bulcke, voormalig burgemeester van Bellegem, en Vannesche ging het oud molenhuis van de Kattemolen bewonen, maar de windmolen aldaar was inmiddels verdwenen. Een van beide kinderen van Florent, Joris Vindevogel, maalde op de site van de Kattemolen verder met een motormaalderij.

Landbouwer-molenaar Aloïs Van Hessche reed op woensdagnamiddag 6 oktober 1909 met een driewielkar over het dorp. Door een onoplettendheid viel hij van de kar. Zijn rechterbeen werd door een wiel overreden en was ernstig verwond. Men bracht het slachtoffer naar zijn woning over, waar hij door dokter Sobry de beste zorgen toegediend werd.

Met zijn sloop viel een oud christelijk gebruik weg, hetgeen door Torie Mulders werd betreurd. Hij schrijft hierover rond 1930: "Met haar valt een oud schoon gebruik weg: De ommegang van de H. Sakramentsprocessie leidt den stoet op afstand rond den molen, en aandoenlijk was het te bestatigen dat de molen regelmatig met den kop naar het Allerheiligste meegedraaid wierd. Ze stond als met uitgestoken armen den zegen des hemels over de velden en 't omwonende volk af te smeeken. Waarom moeten een voor een al die schoone oude kristelijke gebruiken tot het verleden en het vergeten behooren?...

Eigenaars na 1830:

- voor 1834, eigenaar: Vandenbulcke Pierre Jacques, de kinderen, landbouwers te Bellegem
- 22.01.1840, verkoop: a) Vandenbulcke Ludovicus Dionisius, landbouwer te Bellegem, b) Vandenbulcke Maria, c) Vandenbulcke Theresia, d) Vandenbulcke Juliana, e) Vandenbulcke Sabina en f) Vandenbulcke Octavie Justine (notaris Vandenbulcke)
- 01.08.1866, afstand: a) Vandenbulcke Ludovicus Dionisius, eigenaar te Bellgem en b) Vandenbulcke Octavie Juliana, eigenares te Bellegem
- 26.12.1886, erfenis: Vandenbulcke Octavia Juliana, eigenares te Bellegem (overlijden van Ludovicus Vandenbulcke)
- 15.12.1890, erfenis: Vandenbulcke Hendrik August Marie, zonder beroep te Bellegem (overlijden van Octavia Vandenbulcke)
- later, erfenis: de erfgenamen (overlijden van Hendrik Vandenbulcke)
- 14.09.1909, verkoop: Vandeputte-Grymonprez Ivo August, landbouwer te Bellegem (notaris Van Steenhuyse)
- 18.12.1924, erfenis: de weduwe en kinderen (kinderen: a) Vandeputte Robert Marcel, landbouwer te Bellegem en b) Vandeputte Rachel Louise, landbouwster te Bellegem) (overlijden van Ivo Vandeputte)

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Bijlagen

Gazette van Brugge en der provincie West-Vlaanderen, zaterdag 9 oktober 1909 (jg. 116, nr. 121), p. 2, kol. 5.
 Belleghem
- ONGELUK. - Woensdag namiddag kwam Alois Van Hessche, landbouwer en molenaar, met eene driewielkar over het dorp gereden. Door eene onoplettendheid van Van Hessche, viel hij, en werd het rechterbeen door een wiel overreden en erg gekwetst. Men bracht het slachtoffer naar zijne woning over, waar hij door doktoor Sobry de beste zorgen toegediend werd.

---------------

Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), De windmolens tussen Schelde en Leie, in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (90-91).
Belleghem
De Plaatsemolen, die laatst bewoond en gebruikt werd door Vandeputte, door hem afgebroken en publiek op den dam verkocht in 1927, was een felle staakmolen, schoon te winde op 't hoogste punt benoorden de kerk gebouwd.
Met haar valt een oud schoon gebruik weg:
De ommegang van de H. Sakramentsprocessie leidt den stoet op afstand rond den molen, en aandoenlijk was het te bestatigen dat de molen regelmatig met den kop naar het Allerheiligste meegedraaid wierd. Ze stond als met uitgestoken armen den zegen des hemels over de velden en 't omwonende volk af te smeeken. Waarom moeten een voor een al die schoone oude kristelijke gebruiken tot het verleden en het vergeten behooren?... (...)

Door het afsterven van Florent Vindevogel (op de Kattemolen van Bellegem), hij liet een weduwe met twee minderjarige kinderen na, werd de (Katte)molen afgetrokken, - spijtig.
Toen de molenaar van de Plaatsemolen, Aloïs Vannesche, met de weduwe Vindevogel huwde, kwamen de beide kinderen in hun oude bedrijf terug en 't geleek er naar dat Vindevogel mulder, windmulder zou blijven.
't Gedoe op de plaats wierd verkocht door het afsterven van den eigenaar. Mijnheer Vanden Bulcke, voormalige burgemeester van Belleghem, en Vannesche ging het oud molenhuis van de Kattemolen betrekken, maar de molen was weg.
Joris Vindevogel, mulder van afkomst en mulder van stiel, heeft eene motormaalderij ingericht ter plaats waar zijn vader windmulder was.

Literatuur

Archieven en landkaarten
- Fricxkaart (1712)
- Villaretkaart (1745-1748)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844)
- Topografische kaart Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Gedrukte bronnen
Gazette van Brugge en der provincie West-Vlaanderen, zaterdag 9 oktober 1909 (jg. 116, nr. 121), p. 2, kol. 5 (val van molenaar Aloïs Van Hessche van zijn driewielkar).

Werken
Luc Devliegher, "De molens in West-Vlaanderen", Tielt/Weesp, 1984, p. 272-273 (Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, 9);
Pierre Mattelaer, "De molens van Zuid-West-Vlaanderen", in: De Leiegouw, XXI, 1979, p. 31-64;
E. Depaepe, "Ons Bellegem", Bellegem, 1976;
R. Lefebvre, "Bellegem in oude prentkaarten", Zaltbommel, 1974.
Torie Mulders (pseudoniem van Hector Vindevogel), De windmolens tussen Schelde en Leie, in: Handelingen van de Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijk, XXII, 1946-1948, p. 46-107 (90-91).
"De Kattebergmolen te Bellegem", in: Curiosa, 36ste jg., nr. 359, nov. 1998, p. 13-14;
P. Mattelaer, "De molens van Bellegem", in: "Ons Molenheem", jg. 31, 2006, nr. 2, april-juni, p. 30-33, ill.
E. Van Hoonacker, "Duizend Kortrijkse straten", Kortrijk, 1986, p. 417.
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 1. Gemeenten A-B", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1993.
I. Del'Haye, "Bijdrage tot de toponymie van Bellegem". Onuitgegeven licentiaatsverhandeling, Leuven, 1988.

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: woensdag 11 maart 2020

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens