Molen van het Marum | Verdwenen molens | Belgisch Molenbestand

Foto 29.05.1977

Algemeen

Collectie

Verdwenen Belgische Molens

Naam

Molen van het Marum

Ligging

Vloeikensstraat 28
2990 Wuustwezel

't Bouwke
op de Grote Beek (Aa of Weerijs)

toon op kaart

Type

Onderslag watermolen

Functie

Korenmolen

Gebouwd

voor 1620

Verdwenen

1646, sloop

Beschrijving / geschiedenis

De Molen van het Marum was een korenwatermolen met houten onderslagrad op de Grote Beek (Aa of Weerijs), waar nu het Bouwke staat bij het kasteel Wezelhof, in de Vloeikensstraat nr. 28. De watermolen werd voor 1620 gebouwd. Willem van der Reyt, die de heerlijkheid van Wuustwezel en Westdoorn in 1625 had aangekocht, nam in dat jaar Cornelis Adriaen Goris in dienst als molenaar. Lambrecht Lambrechtsz. Cornelissen verbouwde de molen in 1635. Toen werd de molen gepacht door Cornelis Adriaen Beckers, opgevolgd door Jan Jacob Palms (1642) en Adriaen vanden Steen (1644). Molenmesters stelden in 1645 vast dat de onderste molensteen wel in 15 à 16 stukken gebroken was. De molen was hierdoor onbruikbaar geworden. Er volgden geen herstellingen en dus ook geen verdere uitbating meer. De afbraak volgde een jaar later, in 1646. Naast de slechte staat, het regelmatige watergebrek bleek ook langdurige oorlogstoestand nefast te zijn geweest. Op de vroegere molensite staat nu het Boeike: een dienstgebouwtje en voormalige jagersafspanning, respectievelijk uit 1828 en 1826, omgeven door weiland en ten oosten bevloeid door de Grote Beek (Aa of Weerijs). Het zijn bakstenen gebouwtjes van één bouwlaag onder zadeldak met rondboogvormige tweelichten. Het Boeike werd op 5 oktober 2009 vastgesteld als bouwkundig erfgoed. Lieven DENEWET & Neel VERMEIREN

Bijlagen

Over de Vloeikenshoeve en 't Bouwke bij kasteel Wezelhof (Geert Plomteux, Agentschap Onroerend Erfgoed, 1985)

Aanhorigheden van kasteel Wezelhof, vroeger bewoond door kastelein en rentmeester, eerst genoemde sedert 1974 onbewoond. De naam Vloeikens komt voort van een ontginningssysteem ingevoerd onder het Oostenrijkse bewind: uit moerassige gronden liet men het water afvloeien naar een vijver die met een rivier in verbinding stond. Zo ontstond in 1773 op het zogenaamd Marum de Vloeikens waar naast de vijver een hoeve werd gebouwd; deze vijver is nu geheel toegegroeid.

De huidige Vloeikenshoeve bestaat uit een woonhuis met duiventoren (1825), koetshuis (vernieuwd in 1949), paardenstal, langsschuur (1813) en bakhuis (1828), zie dateringen door middel van gesinterde baksteen, kriskras door elkaar gebouwd aan weerszijden van een aardeweg en omgeven door tamme kastanjes en weiland.

Bakstenen, deels bepleisterde gebouwtjes van één bouwlaag met rechthoekige muuropeningen en verlevendigd met blinde boognissen met trompe l'oeil-vensters. Laat-classicistische duiventoren met vierkante basis en drie geledingen, gemarkeerd door Palladiaanse drielichten en beëindigd met kordons, tandlijst en attiek. Paardenstal op achtzijdige plattegrond onder rieten tentdak; rondboogpoort en dito nissen afgelijnd met lisenen. Langsschuur onder afgewolfd rieten zadeldak.

Op de plaats waar nu 't Bouwke staat, werd in 1635 op de Aa of Weerijs een watermolen zogenaamd "De molen van het Marum" opgericht. Na 1645 vinden we geen verdere vermeldingen van deze watermolen. De huidige nederzetting bestaat uit een dienstgebouwtje en voormalige jagersafspanning (dixit bewoner), respectievelijk 1828 en 1826 gedateerd; omgeven door weiland en ten oosten bevloeid door de Grote Beek (Aa of Weerijs). Bakstenen gebouwtjes van één bouwlaag onder zadeldak (Vlaamse pannen) met rechthoekige muuropeningen en rondboogvormige tweelichten. De zogenaamde afspanning, op kleine verhevenheid met linde; aan de westzijde, kelderverdieping gemarkeerd door twee bakstenen korfbogen met rechthoekige deur (corresponderend met keldergewelf); aan de noordzijde terras beschermd door de overkraging van het dak.

Literatuur

K. Peeters, "Wind- en watermolens", in: Wesalia, II, 1927, p. 34-50
H. Holemans & P.J. Lemmens, "Molens van de Voorkempen en van Groot-Antwerpen", Nieuwkerken, Ten Bos, 1983, p. 114-117.
Herman Holemans, "Provincie Antwerpen - Volledig overzicht van bestaande & verdwenen wind- water- & rosmolens", Kinrooi, Studiekring "Ons Molenheem", 1986, p. 78.
Herman Holemans, "Wind- en watermolens van de provincie Antwerpen. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 3. Gemeenten P-Z", Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2011 (niet vermeld).
Herman Holemans, "Provincie Antwerpen - Volledig overzicht van bestaande & verdwenen wind- water- & rosmolens", Kinrooi, Studiekring "Ons Molenheem", 1986, p. 78.
Neel Vermeiren, artikel in 'De Spiegel', februari 2008.
Info John Cuyvers

Stuur uw teksten over deze molen |

Laatst bijgewerkt: zondag 16 april 2017