De Kruisbaanmolen werd in 1796 opgericht aan de Tinstraat in het gehucht Kruisbaan, mits toestemming verleend op 10 februari 1796 aan Adriaan Van Nuvel.

Kadastrale beschrijving uit ca; 1830:
"de molen (D596) verschilt niet veel van (de B928), dan door zijn minder gunstige afgelegen ligging van het dorp"

Opeenvolgende eigenaars:
- 1796, opbouw: Adriaan Van Nuvel
- voor 1834, eigenaar: Van Nuvel Adriaan, de erfgenamen, te Mechelen
- 10.09.1835, eigenaar: Mesens Norbertus, de weduwe, molenarin te Putte (erfpachtster)
- 21.12.1835, eigenaar: Zech Xavier (akte notaris Vrijling 30.06.1830)
- later, eigenaar: a) Mesens Pierre, te Putte en b) Holemans-Struyf Charles Francis, gemeenteontvanger te Putte
- 22.04.1850, verkoop: Mesens-Nijs Karel, molenaar te Putte (notaris Ceulemans)
- 08.02.1877, erfenis: en de kinderen (overlijden van vrouw Nijs)
- 09.08.1882, deling: Mesens-Busschots Ferdinand, molenaar te Putte

De laatste eigenaar was Meesens, die nog voor de eerste wereldoorlog ook maalde met een mechanische maalderij.

In het begin van de zomer 1905 werd de molen getroffen door een blikseminslag, waardoor de wieken erg beschadigd waren. Molenmaker Victor Vervloet bracht samen met zijn zoon Eugeen en soms met nog een derde gast de "geambieerde" molen tussen 10 juli en 14 september 1905 weer volledig in orde. In het boekje van molenmaker Victor Vervloet staan o.m. de rekeningen van 1905. Hieruit enkele gegevens:
1905: Ferdinand Mesens, Kruisbaan.
10 juli: 2 man, de borst eruit gehaald en scheden in de roeden gestoken - 6,00 frank.
4 augustus: 2 mannen 3 schofs gewerkt - 8,;75 frank (1 schof is 4 uur, dus 2 man x 3 keer 4 uur is gelijk aan 24 uur)
1 1/2 kg  hekkennagels - 1,35 frank.
Vijzelblokken, zelen en gereedschappen - 40 frank (...)
De totale rekening beliep 297 frank en 85 centiemen.

Op 16 september 1914 stond een Belgische soldaat op de uitkijk in de molen toen de Duitse soldaten vanuit Keerbergen de Kruisbaan naderden. Een van de Duitse soldaten moet dat opgemarkt hebben en zonder aarzelen kwamen ze op de werf van de hoeve en verplichtten Gustaaf ("Den Taf") en Florimond ("Mon") enkele bussels hout en strooi boven in de molen te dragen en hem dan zelf in brand te steken. Enkele minuten later sloegen de vlammen reeds door het dak van de molen. Een uur later was er van de houten molen niets meer overgebleven dan enkele stukken ijzer die het vuur niet verteerd had en enkele zwart gebrande balken die door het neerstorten van de zware molenstenen in alle richtingen werden verspreid. Alleen de stenen teerlingen stonden er nog met in de buurt de molenstenen die door hun gewicht de rest van de molen hadden doen in elkaar storten.
De teerlingen stonden er nog tot 1918-1929. De afbraak was geen gemakkelijke klus omdat men tijdens het metselen in de mortel "roggemeel" had gedaan, waardoor deze buitengewoon hard was geworden. Ook de molenberg werd afgegraven.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Hugo Lambrechts-Augustijns, "Molenaar Cornelis Van den Eynde", Het Molenijzer (Heemkring Het Molenijzer Putte), jg. 2006, 3.
H. Holemans & P.J. Lemmens, Molens der Zuiderkempen, Nieuwkerken, 1978, p. 91-94;
G.K. Kockelberg, De molens van Putte, in: Ons Molenheem, Opwijk, jg. 31, 2006, nr. 3, juli-september, p. 65-68, ill.
"Zo was Putte"
Florent van Vlasselaer, "Graanwindmolens in Groot Putte", Jaarboek van Heemkring Het Molenijzer-Putte, IX, 2000-2001.
F. Torfs, Het vroegere Putte met Grasheide en Peulis, Nieuwkerken,  1984.
Hugo Lambrechts-Augustijns, "De handgraanmolen in Putte", Het Molenijzer (Heemkring Het Molenijzer Putte), jg. 2004, nr. 2.