De Verlindes molen stond op Zandekruiskalsijde, op de noordoostelijke hoek van de Zandestraat met de Korkentapstraat. De molen stond bij café "De Kruiskalsijde" dat werd afgebroken voor de aanleg van de nieuwe Zandestraat.

Het was een driezolder-staakmolen met een dubbele functie: graan- en oliemolen. Hij werd tussen 1775 (Ferrariskaart) en 1834 gebouwd als tweede windmolen van Zande. Op het primitief kadasterplan (circa 1834) is het perceel op de hoek met de Korkentapstraat bebouwd met een windkoren- en oliemolen en bijhorende molenaarswoning. Toenmalige eigenaars waren de erfgenamen van Jacobus Le Noir uit Oostende die de molen verpachtten aan Bernard Verlinde uit Zande. Zelfde weergave op de Atlas der Buurtwegen (circa 1846). Tot ongeveer 1885 werd hij beheerd door de familie Verlinde.

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: (van de grond) Lenoir Jacobus, de kinderen en (van het gebouw) Verlinde Bernardus, de weduwe en de kinderen, molenarin te Zande
- 1850, erfpacht van 25.03.1850 tot 04.02.1902 (notaris Van Caillie)
- 21.03.1878, erfenis: (van het gebouw) Verlinde Bernardus, de weduwe en de kinderen (oveelijden van Jean Verlinde, één van de kinderen)
- 10.11.1879, verkoop: (van het gebouw) Verlinde-Sys Franciscus, molenaar te Zande (notaris Depuydt)
- later, erfenis: (van het gebouw) Monteyne-Sys Henri, molenaar te Zande (overlijden van Franciscus Verlinde)
- 22.05.1880, erfenis: (van de grond) Noppe-Jeanquaert Henri, de weduwe, eigenares te Oostende
- 08.01.1881, verkoop: (van het gebouw) a) Blomme Karel (voor 1/2), molenaar te Zande en b) Verlinde Leonie (voor 1/2), minderjarige te Zande (notaris Depuydt)
- 01.04.1894, verkoop: (van het gebouw) Blomme-Montaigne Charles, molenaar te Zande (notaris Depuydt)
- 08.05.1885, verkoop: (van de grond) Blomme-Montaigne Charles, molenaar te Zande (notaris Vancaillie)
- 01.02.1925 erfenis: de weduwe en de kinderen (overlijden van Charles Blomme)
- 18.03.1933, verkoop: Blomme-Masschaele Oscar Joseph, zonder beroep te Zande (notaris Boedts - "koornwindmolen in onbruikbaren staat")

De staakmolen werd, na jarenlang verval, in 1934 gesloopt.

Door de laatste molenaars, de familie Blomme, werd op de zuidoostelijke hoek van de Zandestraat met de Korkentapstraat een mechanische maalderij gebouwd waabij men onderdelen van de staakmolen recupereerde, zoals de maalstenen). Daarna werd de molen in 1932 afgebroken. Ook het molenaarshuis is verdwenen.

Er bestaat een aquarelletje uit 1903 met rechts het molenaarshuis en de Zandemolen. De schilder van dit prentkaartje in kleur, 13,7 cm x 8,7 cm is Gustave Pleunes (°Brugge, 1863). Deze had roots in Zande op het Speershof langs de Pereboomstraat. Hij werd hoofdonderwijzer in de gemeenteschool te Braine-l'Alleud en was er een sociaal geëngageerd persoon.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Gemeente Koekelare 17C-06K 157 Historisch-Archeologisch Documentatiecentrum (HADOC) Koekelare (bewaarplaats van de prentkaart met de aquarel van Gustave Pleunes, 1903).
K. De Flou, Woordenboek der Toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het Land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Brugge, 1914-1938.
R. Maes, Zande ten jare 1779, in Coclariensia. Driemaandelijks tijdschrift gemeentelijke kring voor heemkunde Groot-Koekelare, jg. 7, 1992, p. 142-143.
A. Pollet, Zande. Twee unicums en een stukje geschiedenis, Gistel, 1973.
R. Seys, Koekelare, gisteren en op de drempel van morgen. Een verzameling foto's, prentkaarten en tekeningen, met beknopte historische en andere toelichtingen, Sint-Niklaas, 1987, p. 88-94.
P. van 't Hof, Een stukje geschiedenis over Zande, Zande, 1976/77.
P. van 't Hof & R. Seys, p. Van 't Hof, Klein Zande-ke adieu. Een klein stukje geschiedenis van een klein gemeentje. Met een In memoriam door Raf Seys, Koekelaere, 1977.
PHerman Holemans, "West-Vlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 8. Gemeenten V-Z , Opwijk, Studiekring Ons Molenheem, 2005.
Jean-Marie Lootens, Moleneigenaars te Koekelare, in: Infogids Koekelare: de Mokker – Bovekerke – Zande 1995-1997, Koekelare, 1996
P. Vanneste & S. Baert m.m.v. B. Boone, S. Creyf & M. Vranckx, "Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West- Vlaanderen, Gemeente Koekelare met deelgemeenten Bovekerke en Zande, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL46", 2010.