De "Eeckhoutmolen" was een staakmolen aan de noordzijde van de Oosthoekstraat (nr. 35), op het uiteinde vann de Eekhoutmolenvoetweg.

De staakmolen werd voor het eerst vermeld in de twintigste penningcohieren van Kanegem uit 1571 als "Eeckhoudtmuelene", eigendom van de heren van Poeke. Pachter-molenaar was toen: Jan Van Coutere. Hij pachtte van de Heer van Poeke "eene coore muelene ghenaempt Eeckhoudt muelene, met een wuenhuus staende byden muelene op 1/2 ghemet lants". Ghysel Van Coutere. Eigenaar in 1571 was Gillis Van Coutere; Ghyssel Van Coutere "leen cooren muelene ghenaempt Caneghem muelene"

Op de Ferrariskaart (ca. 1775)) zien we de molen aangeduid als de "Eechout Molen" met het bruin symbool van een staakmolen.  Ter hoogte van de molen is er een oostwaartse zijstraat naar de huidige Artemeersstraat toe. De nog bestaande Eekhoutmolenvoetweg is een overblijfsel van een net van smalle molenwegen die zowel vanuit de Oosthoekstraat als uit de Artemeersstraat rechtstreeks naar de Eeckhoutmolen leidden, en vandaar verder verbinding maakten met andere omliggende wegen.

Door Joseph de Stoop met consoorten, hoirs ten sterfhuize van Isabella de Paepe, de overleden huisvrouw van de voormelde J. de Stoop, werd voor wethouders der parochie en baronnie van Poeke in februari 1788 publiek te koop gesteld: een zeer welgelegen korenwindmolen, met het molenhuis, schuur, stallingen, ovenbuur, alaam en toebehoorten, groot 83 grote Kortrijkse roeden in erf met de molenberg, staande in Kanegem dichtbij de grens met Poeke. De instel (op 530 £ gr. wisselgeld) is gebeurd op 28 februari, de verhoging en de toewijzing vallen resp. op 6 en 20 maart, telkens in de herberg “het Goreel” van Pieter Colpaert “dichtby den zelven molen”. De verkoping wordt geleid door P.J. Sencie, griffier van Poeke.

Op 31 augustus en 14 september 1797 werd in het hotel het Damberd (bewoond door Gillis Wauters) op de Markt in Tielt openbaar verkocht: een schone graanmolen met onderaan een stampkot, voorzien van drie koppels stenen, benevens de hofstede met de stallingen en andere edificiën, en nog twee andere huizen, alsook ca. 2,5 bunderen erf, land en meers - dit alles in één blok, gestaan en gelegen in Kanegem (tussen Tielt en Ruiselede), actueel gebruikt door Jan Baptiste Vercoutere. Vrij vanaf kerstavond 1797. Inlichtingen bij notaris De Roe en advocaat Santwoorde in Tielt.

De Eekhoutmolen werd verwoest door de orkaan van 9 november 1800, die vele molens verwoest heeft. Eigenaardig genoeg werd niet tot heropbouw overgegaan. Mogelijk beschikte de nieuwe eigenaar sinds 1797 niet over voldoende middelen (omwille van de aankoop) en/of was zijn molen niet verzekerd.

De benaming Eekhoukmolen bleef tijd in de toponymie voortleven. In 1846 (Atlas der Buurtwegen) was de voormalige molensite nog steeds het kruispunt van twee voetwegen: de "Eekhoutmolenvoetweg", oost-west, van het gehucht "Oosthoek" naar de "Eekehoutmolen", en "Artemeerschvoetweg", noord-zuid, van de plaats "'t Greelken" naar het "cabaret de Moormande".

Lieven DENEWET

Gazette van Gend, 24 augustus 1797, of 7 fructidor jaar V.
Kanegem - Korenmolen met stampkot te koop
Op 31 augustus en 14 september 1797, in het hotel het Damberd (bewoond door Gillis Wauters) op de Markt in Tielt, wordt openbaar verkocht: een schone graanmolen met onderaan een stampkot, voorzien van drie koppels stenen, benevens de hofstede met de stallingen en andere edificiën, en nog twee andere huizen, alsook ca. 2,5 bunderen erf, land en meers - dit alles in één blok, gestaan en gelegen in Kanegem (tussen Tielt en Ruiselede), actueel gebruikt door Jan Baptiste Vercoutere. Vrij vanaf kerstavond 1797. Inlichtingen bij notaris De Roe en advocaat Santwoorde in Tielt.

Archieven

Stadsarchief Gent, Reeks 32 /nr. 136 (penningkohieren Kanegem, 1571)
Stadsarchief Tielt, nrs. 3908-3909: Landboek van Kanegem, 1762.
Rijksarchief Gent, Kaarten en Plannen, nr. 2631: Kaart van de parochie Kanegem, circa 1600.
Rijksarchief Gent, Sint-Baafs / Bisdom Gent,. K2570 (16362): Meting met kaart van het Goed ten Broeke, en Idem van het goed te Keukelare, door Lowijs de Bersaque, 1629, met aangenaaide meting met kaart van landerijen te Kanegem en Aarsele door dezelfde, 21/10/1628.
Rijksarchief Brugge, Fonds Leiedepartement, nr. 1246. Bevolkingstelling Kanegem, 28 Vendemiarie VIII (20 oktober 1799).
Rijksarchief Brugge, Fonds Volkstelling 1815, Eerste reeks, nr. 83. Bevolkingstelling Kanegem (1 januari 1815).
Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207, Mutatieschetsen, Kanegem, 1839/7, 1841/4, 1941/41.

Uitgegeven bronnen
Gazette van Gent, 28.02.1788
Gazette van Gent, 24 augustus 1797, of 7 fructidor jaar V (verkoopsadvertentie)

Werken
Belconsulting nv, GNOP Tielt, Fase 1 : Visievorming Natuur en Landschap, Tielt, 1996.
Cafmeyer M., "Ik kom van Kanegem", in Jaarboek Bond van de Westvlaamse Volkskundigen, nr. 1, 1975, p. 113-136.
De Brabandere R., "Het Groot Goet ten Broucken en de Kanegemse dorpsheerlijkheid Sint Baafs", in De Roede van Tielt, jg. 20, nr. 3-4, 1989, p. 102-154.
De Brabandere R., "De hoeve 'het Strichtensgoet' in Kanegem, ooit bewoond door de Spaanse adellijke familie de Castillo", in De Roede van Tielt, jg. 35, nr. 4, 2004, p. 146-170.
De Brabandere R., "Kanegem", in: Hollevoet F. e.a., "Als straten gaan… praten", Tielt, 2005, p. 51-60.
De Brabandere R., "Kanegem: geschiedenis en erfgoed", in De Roede van Tielt, jg. 37, nr. 3, 2006, p. 136-163.
De Brabandere R., "De Kanegemse kouters, een uniek restant van het oude cultuurlandschap", in De Roede van Tielt, jg. 26, nr. 3, 1995, p. 124-148.
De Brabandere R., "Het oud kasteel van Kanegem", in De Roede van Tielt, jg. 21, nr. 4, 1990, p. 200-207
De Brabandere R., "De strijd om de titel heer van Kanegem, in De Roede van Tielt, jg. 23, nr. 4, 1992, p. 130-150.
De Coninck B., "Kanegem (1647-1797). Een historisch-demografische studie van een West-Vlaamse plattelandsgemeenschap", Gent, onuitgegeven licentiaatverhandeling RUG, 1999-2000.
De Coninck, "Leven en dood in Kanegem. Een historisch-demografische studie van Kanegem (1647-1797)", in De Roede van Tielt, jg. 32, nr. 3, 2001, p. 115-149.
De Flou K., "Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu", Deel VI, Brugge, 1926, kol. 778; Deel VII, Brugge, 1927, kolom 72-76.
"Voor Kanegem wil ik mijn harpe snaren", Sint-Andries, 1968.
"Westvlaamse Windmolens: De Plaatsemolen of Billiets molen te Kanegem", in Curiosa, jg. 43, nr. 422, 2005, p. 17-18.
Callaert G. & Santy P. m.m.v. Boone B., Devooght K. & Moeykens S., Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Tielt, Deel I: Stad Tielt (straten A-R), Deel II: Stad Tielt (straten S-Z), Deelgemeenten Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL29, 2007.
C. Verbeke, "De penningkohieren als sociaal-economisch en demografische bron. De Roede van Tielt rond 1571-’72". Universiteit Gent, onuitgegeven licentiaatsthesis, 1988, p. 84, 86.
V. Arickx, "De bevolking van Kanegem in 1692 en 1695", in: De Leiegouw, VI, 1964, 1, p. 27.
J. De Smet, "De toestand van de Kastelnij Kortrijk in 1765", in: Handelingen van de Geschied- en Oudheidkundige Kring van Kortrijjk, VIII, 1929, p. 106.
Herman Holemans, "Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1980. Deel 4. Gemeenten K-L, Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1997 (niet vermeld).
Westvlaamse Windmolens: De Plaatsemolen of Billiets molen te Kanegem, Curiosa, jg. 43, nr. 422, 2005, p. 17-18.