De Hillemolen werd voor 1649 opgericht als een houten korenwindmolen. Later werd hij ook ingericht om olie te slaan. De staakmolen stond aan de noordzijde van de Amersveldestraat, ter hoogte van het huisnummer 158, op de grens met Kortemark en Handzame, op 4,8 kilometer ten noordwesten van de kerk van Hooglede, in het gehucht De Geite.

We zien de molen aangeduid op:
- Ferrariskaart (ca. 1775), met het bruin symbool van een staakmolen: "Hille Molen"
- Atlas der Buurtwegen (1844), met aanduiding van een staakmolen op teerlingen. Net over de grens met Kortemark: de herberg "Cabaret Het Hilleken"
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850): "Hille Molen"
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860)

De kinderen van Ambrosius Ampe kregen op 3 juni 1869 de toestemming van de Bestendige Deputatie van de provincie West-Vlaanderen om de staakmolen (op het kadasterperceel A 12) op een nabijgelegen perceel (sectie A  nr. 13c) te vervangen door een stenen stellingmolen om graan te malen en olie te slaan, iets meer zuidoostwaarts en dichter tegen de Amersveldestraat, De bouw gebeurde in 1869-1870. Ze voegden er een stoommaalderij en een steenbakkerij aan toe.

In 1918 werd de molen vernield bij de terugtrekking van de Duitsers. De half stukgeschoten romp werd daarop gesloopt.

Na de oorlog werd de mechanische maalderij en de steenbakkerij verder gezet. Later werd er een champignonkwekerij (Campino) gevestigd.
De vroegere directeurswoning, genaamd "Ten Hille"(herbouwd in 1921, cf. jaartal op steen) (Amersveldestraat 152, hoek met Hillebosstraat) en het gebouw van de mechanische olieslagerij bestaan nog en werden op 5 oktober 2009 vastgesteld als bouwkundig erfgoed.

Opeenvolgende eigenaars vanaf 1834:
- 1834, eigenaar: Braem-Hursel Pieter Jacques, de weduwe, te Hooglede
- 12.02.1844, erfenis: Braem Clement en consoorten, molenaars te Hooglede (overlijden van de weduwe Pieter Jacques Braem)
- 31.05.1856, verkoop: Ampe Ambrosius (°Handzame 25.05.1821 - +Hooglede 12.09.1866) en consoorten, molenaars te Hooglede (notaris Deleghere, graanwindmolen)
- 04.08.1857, verkoop: Ampe Ambrosius, molenaar te Hooglede (notaris Deleghere)
- 12.09.1866, erfenis: de kinderen (overlijden van Ambrosius Ampe)
- 20.08.1896, verkoop: Ampe-Baert August, olieslager te Hooglede (°Hooglede 10.07.1865 - +Hooglede, 19.02.1951) (notaris Covelier - graanwindmolen)

Lieven DENEWET

Bouwkundige beschrijving van het woonhuis en het gebouw van de mechanische olieslagerij
(Agentschap Onroerend Erfgoed)

Deels alleenstaand breedhuis met voortuintje, rechts aanbouw en links aanleunend magazijn. Links industriegebouwen, als reconversie van voormalige fabriek.
Dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder pannen schilddak. Rode baksteenbouw met gebruik van arduin voor plint, muurbanden, hoekblokken en sluitstenen. Lijstgevel geritmeerd door middel van lisenen verbonden door middel van overhoekse baksteenfriezen en het gedateerde deurrisaliet. Korf- en steekboogvensters, rondboogdeur. Vernieuwde vensters en deur. In de achtergevel situeert het centraal steekbogig en achthoekig glas-in-loodvenster het trappenhuis.
Magazijnen onder twee parallelle schilddaken (mechanische pannen). Rode baksteenbouw verfraaid door middel van gele baksteen. Gevels verlevendigd door middel van lisenen, spaarvelden en verbindende baksteenfriezen.

De olieslagers- en molenaarsfamilie Ampe te Hooglede

Ambrosius Joannes Ampe, geboren te Handzame op 25 mei 1821, overleden te Hooglede op 12 september 1866, zoon van Pieter Jan Ampe (°Handzame 15.11.1775 - +Handzame 19.05.1842), gehuwd te Handzame op 24 september 1806 met Barbara Cecilia Decoodt.
Gehuwd te Handzame op 8 mei 1850 met Angela Coleta Braem, geboren in 1822.
Een tweede keer gehuwd te Kortemark op 23 januari 1852 met Coleta Deruyttere, geboren in 1825 en overleden op 17 augustus 1887.

Kinderen:

1) Carolus Ludovicus Ampe, geboren te Hooglede op 8 november 1852 en overleden te Staden op 15 februari 1935, gehuwd inn 1871 met Maria Ludovica Boen, geboren te Hooglede op 12 januari 1851 en overleden te Staden op 27 december 1928.
Zoon: Arsène Jozef Ampe, geboren te Staden op 11 maart 1878 en overlden te Staden op 25 april 1924, gehuwd met Maria Magdalena Devoghel, geboren te Roeselare op 29 juli 1874 en er overleden op 30 maart 1950.

2) Henri Ampe, geboren te Hooglede op 24 februari 1854 en gehuwd te Egem op 17 augustus 1881 met Sidonia Victoria Mattheus (1857-1933)

3) Leonardus Ampe, geboren te Hooglede Sint-Jozef op 2 maart 1857 en overleden te Westvleteren op 9 mei 1931.

4) Mathilde Ampe, geboren te Hooglede op 28 april 1859 en overleden in het ziekenhuis te Knokke op 10 juni 1950.

5) Octavie Ampe, geboren te Hooglede op 8 december 1862 en overleden te Ruiselede op 10 maart 1935. Was gehuwd met Jules Ackerman, geboren te Knokke op 17 mei 1866 en overleden te Ruiselede op 28 maart 1933.

6) Augustinus August Ampe, geboren te Hooglede op 10 juli 1865 en er overleden op 19 februari 1951. Was gehuwd met Maria Julia Charlotte Josephine Baert, geboren te Ardooie op 3 oktober 1872 en overleden te Hooglede-St. Jozef op 3 januari 1941.
Zoon Joseph Ambrosius Ampe, geboren te Hooglede St. Jozef op 28 november 1912 en overleden te Kortemark op 28 maart 1988, gehuwd met Simonne Leonie Baekelandt

7) René Ampe (1866-1920), gehuwd met Marie-Felicie Vandromme (°Woesten 27.09.1869 - +Woesten 19.04.1952).

Archieven
Algemeen Rijksarchief Brugge, Financiële Raad
Rijksarchief Brugge, Provinciaal Bestuur, III, hinderlijke inrichtingen, molens (toestemming Bestendige Deputatie van 03.06.1869).
Gewestelijke Directie van het Kadaster te Brugge

Uitgegeven bronnen
Ferrariskaart (ca. 1775)
Atlas der Buurtwegen (1844)
Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860)

Werken
Karel De Flou, "Toponymie van Westelijk Vlaanderen..." (onder "Hillemolen")
Lieven Denewet, Windmolens vroeger en nu. Hooglede-Gits, Hooglede, 1979.
Herman Holemans, Westvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel III. Gemeenten H-J, Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem, 1995.
Désiré De Laey, Geschiedkundige aanteekeningen over Hooghlede, Roeselare, J. De Meester- Roeselare,1902.
Freddy Anckaert & F. Vanacker, Hooglede door de jaren heen, Hooglede, 1995, 2 dln. (deel 1, p. 165).
Marcel Vermeulen, Hooglede in vroeger dagen, Hooglede, 1973.
A. De Gunsch, C. Metdepenninghen & P. Vanneste m.m.v. A. Tansens, Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Roeselare, Kantons Hooglede - Izegem - Lichtervelde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 17N2, Brussel - Turnhout, 2001.
Dirk Verhelst, Vleugels boven Hooglede-Gits 1914-1918, Koekelare, 2008.
Jozef Maes, "Rondom de oude molens van Hooglede", De Belgische Molenaar, 22.06.1976.

Mededelingen
Mondelinge info van Joseph Ampe (°Hooglede 1912 - +Kortemark 1988), zoon van de laatste molenaar-olieslager, aan Lieven Denewet, 1979
Mailbericht van Bernard Lootens, Koekelare, 23.11.2015.