De Noordhoekmolen was een houten korenwindmolen op de Molenkouter, in de Noordhoek, tussen de steenweg naar Heuvelgem (gehucht van Sint-Blasius-Boekel) en de dorpsplaats van Elst, aan de zuidzijde van de Lepelstraat (nr. 103).

De staakmolen werd voor 1267 gebouwd. De abdij van Ename bezat dan gronden in de omgeving van de "molendinum ad ventum", zoals dat te lezen is in een oorkonde van deze abdij uit mei 1267: "item terram quam habent in dicta parrochia de Materna (Mater), de septem bonariis et dimidio vel circiter terre arabilis jacentis in parrochia de Elzut (Elst), partim juxta molendinum ad ventum (windmolen) quod fuit domini Ghiselini, militis, partim subtus ecclesiam".

De Noordhoekmolen was in 1571-1577 de enige windmolen van Elst. In 1571 was de molen in het bezit van het klooster van Flynis. Racke de Hont was de huurder voor 13 parisis groten en een pot wijn of een godspennng van 16 ponden groten: "Racke de Hont haut in pachte de windmolen van Elst van de clooster van Flynis ende huerense tsaers 13 p. gr. en voor eenen pot wijns ofte gods penning sestien pont gr." (f° 9r°).

In 1577 was de molen eigendom van graaf van Lalaing en de huurders waren Adriaen en Hans van Breuseghem: "Adriaen ende Hans van Brueseghem hauden in pachte van den grave van Lalaing die wintmuelene van EIst en huerense tjrs 360 p. parisis" (f° 7 r°).

Vanaf 21 juli 1767 was Pierre Armand de Vos voor 27 jaar de huurder van deze molen voor 237 ponden per jaar en de heren van Schorisse waren steeds de eigenaars.

We zien hem aangeduid op:
- Fricxkaart (1712)
- Villaretkaart (1745-1748) met het symbool van een staakmolen enmet de benaming "Moulin d'Elst"
- Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een staakmolen en met de benaming "Moulin d'Elst"
- Topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855) met een tekeningetje van een staakmolen

In 1817 telde Elst twee houten korenwindmolens, waaronder de Noordhoekmolen.

Eigenaars  na 1830:
- voor 1833, eigenaar: Manssens Pierre Antoon, molenaar te Elst
- 30.01.1833, ruil: Manssens-Deman Pierre François, molenaar te Elst (notaris Moerman)
- later, erfenis: Manssens Pierre François en consoorten (overlijden van vrouw Deman)
- 11.02.1873, deling: Manssens August, molenaar te Elst en later te Nederzwalm-Hermelgem (notaris De Backer)
- 22.10.1883, verkoop: Van Oortegem-Lodens Henri, molenaar te Elst (notaris De Beer)

Notaris De Beer van Sint-Maria-Horebeke liet de molen op zaterdag 1 december 1883 openbaar verkopen in de herberg "Den Kurzel" bij de weduwe van Manssens. Op de aankondiging staat tevens te lezen dat de kopers een gedeelte van de koopsom in lening kunnen bekomen. De molen werd dan gehuurd door molenaar Jan-Baptiste Van Oorteghem tot 15 juni 1886 voor 650 frank per jaar, met ook de helft van de grondlasten en de premie van de brandverzekering. Deze huurder werd de nieuwe eigenaar.

Op dinsdag 27 februari 1900, om 7 uur 's morgens, gebeurde op de molen een dodelijk ongeval De 19-jarige René Van Ooteghem, zoon van molenaar Henri Van Oortegem, geraakte tussen de aswielen en werd vermorzeld; "zijne ingewanden hingen tusschen de kammen; gansch de molen is met bloed overdekt", zo meldt "Het Weekblad van Maldeghem en Zeeuwsch-Vlaanderen"? van zondag 4 maart 1900, en verder nog: "De droefheid der ouders is onbeschrijffelijk". Ter nagedachtenis van het slachtoffer – René Van Oortegem – werd een kapelletje opgericht dat echter rond 1980 verdween.

In 1928 werd de molen afgebroken. Het perceel was dan in het kadaster ingeschreven als land en een kapel. Er werd verder gemalen met een mechanische maalderij die in de jaren 1960 nog in werking was.

Lieven DENEWET & Herman HOLEMANS

Het Weekblad van Maldeghem en Zeeuwsch-Vlaanderen?, zondag 4 maart 1900, jg. 10, nr. 9.
Elst. Dinsdag [= 27 februari 1900], om 7 ure 's morgends, is de zoon van Henri Van Oortegem, mulder, tusschen de kamwielen van den molen geraakt en ijselijk vermorzeld; zijne ingewanden hingen tusschen de kammen; gansch de molen is met bloed overdekt. Het slachtoffer is 19 jaren oud. De droefheid der ouders is onbeschrijffelijk.

Archieven
- Stadsarchief Gent, Penningkohieren Elst, 1571 (f° 9r°) en 1577 (7r°).
- Rijksarchief Gent, Abdij van Ename, nr. 1508. Uittreksels uit diverse leen- en renteboeken met betrekking tot Elst, 17de eeuw, 1 bundel
- Rijksarchief Gent, Abdij van Ename, nr. 1509. Fragment van rente-, pacht- en helftwinningsboek van ERlst en Zegelsem, s.d.
- Rijksarchief Gent, Abdij van Ename, nr.  1510. Denombrement van een leen te Elst, door Adriaan Terlinck, gehouden van Gelaem van Gent gezegd Vilain, 1650, 1 stuk.
- Rijksarchief Gent, Abdij van Ename, nr. 1513. Overzicht van diverse stukken grond van de abdij van Ename te Elst, 1687, 1 stuk.
- Rijksarchief Gent, Abdij van Ename, nr.  1520. Prijsijen van het pachthof van de abdij van Ename te Elst, 1766, 1780, 2 stukken
- Rijksarchief Gent, Abdij van Ename, nr. 1527. Uittreksel uit priviligieboek m.b.t. de heerlijkheid Elst, 1428, z.d. , 1 katern.
- Fricxkaart (1712)
- Villaretkaart (1745-1748)
- Ferrariskaart (ca. 1775)
- Atlas der Buurtwegen (ca. 1844) (niet aangeduid)
- Topografische kaart van Ph. Vandermaelen (ca. 1850)
- Kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1855)

Gedrukte bronnen
- Piot Charles, "Cartulaire de l'abbaye d'Eename", Bruges, A. de Zuttere-van Kersschaver, 1881 (Monasticon Flandriae. Recueil de chroniques, chartes et autres documents concernant l’histoire et les antiquités de la Flandre-Occidentale. Chroniques des monastères de Flandre), p. 79 (oorkonde van mei 1267).
- "Het Weekblad van Maldeghem en Zeeuwsch-Vlaanderen", zondag 4 maart 1900, jg. 10, nr. 9.

Werken
Fr. Van de Mergel, "Bijdrage tot de geschiedenis van Elst - een dorp in de Vlaamse Ardennen", Triverius, XVIII, 1, 1988, p. 5-21; XIX, 2, 1989, p. 18-19.
L. Verachten, "Michelbeke Sint-Maria-Oudenhove Elst, Brakel", 1988.
Inventaris van de wind- en watermolens in de provincie Oost-Vlaanderen naar gegevens van het Archief van het Kadaster. Derde aflevering. De arrondissementen Oudenaarde en Sint-Niklaas", in: Kultureel Jaarboek voor de provincie Oost-Vlaanderen, XVI, 1962, 2 (Gent, 1963);
Herman Holemans, Oostvlaamse wind- en watermolens. Kadastergegevens 1835-1990. Deel 2. Gemeenten D-E, Rotem, Studiekring Ons Molenheem, 1998.
J. L. Th. Vandeputte, De molens van het arrondissement Oudenaarde, Uit hun geschiedenis, Oudenaarde, 1974, p. 76-77.
Luc Goeminne, in Molenecho's, jg. 11, 1983, 2 p. 69.

Mailbericht
John Verpaalen, Roosendaal, 14.03.2014.
Frydda Van de Velde, 05.04.2017.

Elst en de abdij van Ename
Rijksarchief Gent, Abdij van Ename,
- nr. 1508. Uittrekstels uit diverse leen- en renteboeken m.b.t. Elst, 17de eeuw, 1 bundel
- nr. 1509. Fragment van rente-, pacht- en helftwinningsboek van Elst en Zegelsem, s.d., 1 katern
- nr. 1510. Denombrement van een leen te Elst, door Adriaan Terlinck, gehouven van Gelaem van Gent, gezegd Vilain, 1650, 1 stuk.
- nr. 1513. Overzicht van diverse stukken grond van de abdij van Ename te Elst, 1687, 21 stuk.
- nr. 1515. Denombrement van een leen te Elst, door Philippus De Cooman gehouden van Gelaem van Gent gezegd Vilain, 1697, 1 stuk
- nr. 1516. Divese stuken betreffende het hof 'te Sierghem' te Elst, 17de eeuw, 1 bundel
- nr. 1520. Prijzijen van het pachthof van de abdij te Elst, 1766-1780, 2 stukken.
- nr. 1521. Stukken betreffende de verpachting van het hof 'te Siereghem' te Elst, 16de-18de eeuw, 1 bundel
- nr. 1522. Diverse pachtcontracten, 16de-18de eeuw, 1 bundel.
- nr. 1523. Stukken betreffende de verwerving door de abdij van een hofstede te Elst, na een proces voor de Raad van Vlaanderen tegen Jan De Clerck, 1585-1590, 1 lias

-