Molenzorg

Eppegem (Zemst), Vlaams-Brabant


Prentkaart voor 1914. Verzameling Ons Molenheem
Algemeen
Collectie
Verdwenen Belgische Molens
Naam

Oude Molen

Ligging
Windmolenstraat 10
1980 Eppegem (Zemst)

oostzijde
nabij hoek met Beekstraat
Molenhoek, Molenveld
1,1 km N v.d. kerk
kadasterperceel B17


toon op kaart
Type
Staakmolen
Functie
Korenmolen
Gebouwd
voor 1550 / begin 17de eeuw
Verdwenen
ca. 1580, oorlog / 1914 - augustus, oorlog
Beschrijving / geschiedenis

De Oude Molen was een houten korenwindmolen op het Molenveld of Molenhoek, aan de oostzijde van de huidige Windmolenstraat (nr. 10), nabij de hoek met de Beekstraat, op 1,1 km ten noorden van de kerk van Eppegem. De molenaarswoning stond op de hoek van beide straten. Bij de bouw van de villa van het doktersechtpaar Steven Renders enn Kristel Van Craenbroek in 2009, stootten ze op een diepte van ongeveer 90 cm op een intact deel van de rode tegelvloer van het molenhuis. Een tegel wordt bewaard in het Erfgoedhuis "de Semse" te Zemst.

De staakmolen werd voor 1550 opgericht. Hij vond zijn ondergang in de troebelen rond 1580. In het begin van de 17de eeuw werd hij heropgericht.

In de 20ste penning van 10 oktober 1686 van het hoofdgebied Brussel voor de meierij Grimbergen komt Eppegem voor met één molen, waarvoor 60 gulden moest betaald worden. Dat was een klein bedrag in vergelijking met molens uit het omliggende. Voor de molen van Zemst bijvoorbeeld moest 150 gulden betaald worden.

Molenaar in 1710 was Pieter Van den Broeck. Aan hem werd op 12 juni 1710 een half bunder land verkocht.

We ziende molen aangeduid op de Ferrariskaart (ca. 1775) met het bruin symbool van een standaardmolen, op de Atlas der Buurtwegen (ca. 1842), op de topografische kaart van Vandermaelen (ca. 1850) en op de kadastrale kaart van P.C. Popp (ca. 1860).

Eigenaars na 1830:
- voor 1834, eigenaar: a) Vercaeren-Verlinden Lambertus, molenaar te Elewijt en b) Vercaeren Philippe Marcel, zonder beroep te Eppegem
- 12.12.1841, verkoop: Vercaeren Judocus Franciscus, molenaar te Eppegem (notaris Kips)
- 29.01.1859, verkoop: Emmerechts Joannes Franciscus, molenaar te Eppegem (notaris Portaels)
- 1859, erfenis: de weduwe en kinderen
- 20.10.1859, verkoop: Van Hoegaarden-Ceulemans Carolus, fabrikant te Anderlecht (notaris Portaels)
- 03.05.1870, erfenis: de weduwe en kinderen (overlijden van Carolus Vanhoegaarden)
- 22.10.1885, erfenis: de kinderen (overlijden van de weduwe van Carolus Vanhoegaarden)

De laatste molenaar was Karel Ceulemans. De molen geraakte echter steeds meer ingesloten tussen de huizen en genoot dus van een slechte windvang. In 1910 plaatste hij een dieselmotor in zijn molen en kon zo het reclamedevies voeren: "'s morgens brengen omt e malen, 's avonds komen om de bloem af te halen".

De standaardmolen werd in augustus 1914 door de Duitsers gedynamiteerd. Onderdelenn van de molen werden verkocht en dienden om in 1916 de windmolen van Poederlee te herstellen.

Lieven DENEWET, Roger DEBROECK & Herman HOLEMANS

Literatuur

Archieven
Stadsarchief Mechelen, OCMW, Fonds Oliveten, Goedenisse van de Schepenbank van Oliveten te Zemst (1710) (gerepertorierd op internet door Marc Alcide)

Werken
André Ver Elst, "Nieuw-Zemst bi Leven en Welzijn: een nostalgisch spiegelbeeld van Elewijt, Eppegem, Hofstade, Weerde, Zemst en Zemst-Laar", Nieuwkerken-Waas, Het Streekboek, 1990.
"Herinneringen 1914-1918: Elewijt, Eppegem, Hofstade, Weerde, Zemst", Zemst, De Semse, 1986.
"Herinneringen aan dorpen in de gemeente Zemst", Ljubljana, Hisstory, 2001.
André Ver Elst, "Kleine encyclopedie van Groot-Zemst", Nieuwkerken-Waas, Het Streekboek, 1995.
André Ver Elst, "Nieuw-Zemst in oude prenten", Zaltbommel, Europese Bibliotheek, 1980.
André Ver Elst, "Ons Zemst: vroeger en nu", Zaltbommel, Europese Bibliohteek, 1995.
M.A. Duwaerts e.a., "De molens in Brabant", Brussel, Dienst voor Geschiedkundige en Folkloristische Opzoekingen van de Provincie Brabant, 1961.
Herman Holemans, "Kadastergegevens: 1835-1985. Brabantse wind- en watermolens. Deel 2: arrondissement Halle-Vilvoorde (A-L)", Kinrooi, Studiekring Ons Molenheem", 1991.
Karel Lemmens, De molens te Zemst en omstreken, De Semse kroniek, X, 1995, nr. 3-4.
Roger Debroeck, Molens in Groot-Zemst, Zemst, Heemkundige Kring De Semse, 2010, 71 p.
Alphonse Wauters, Historie des environs de Bruxelles, Tome deuxième. Bruxelles, Edition Van der Auwera, 1855.

Overige foto's

<p>Oude Molen</p>

Na de dynamitering in september 1914. Verzameling Ons Molenheem

Stuur uw teksten over deze molen  | 
Stuur uw foto's van deze molen
  
Laatst bijgewerkt: zaterdag 7 november 2020

 

De inhoud van deze pagina's is niet printbaar.

zoek in database zoek op provincie Stuur een algemene e-mail over molens vorige pagina Home pagina Naar bestaande molens